Ένα κιτ επιβίωσης για την ώρα της κρίσης

Υπάρχει μια καταπληκτική σκηνή στη μαύρη κωμωδία "S.O.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα" (Dr. Strangelove, 1964) του Stanley Kubrick στην οποία ο στρατηγός T.J. King Kong –τον υποδύθηκε ο Slim Pickens– αναφέρει στους άντρες του το περιεχόμενο των κιτ επιβίωσης σε περίπτωση πυρηνικής καταστροφής. "Εδώ μέσα υπάρχουν όπλα, πυρομαχικά, σφαίρες και αντιβιοτικά. Και τώρα περνάμε στα καλύτερα: μορφίνη, βιταμίνες, αμφεταμίνες, υπνωτικά και ηρεμιστικά χάπια, η Βίβλος, 100 δολάρια σε ρούβλια, 100 δολάρια σε χρυσό, εννέα πακέτα τσίχλες, ένα κουτί προφυλακτικά, τρία κραγιόν, τρία καλσόν". Κάνει μια μικρή παύση και σχολιάζει: "Με όλα αυτά τα δώρα κάποιος θα ζούσε ένα ξέφρενο Σαββατοκύριακο στο Λας Βέγκας".

Από τον Dwight Garner

Σήμερα το κιτ επιβίωσης –στα αγλλικά bug-out bag ή εν συντομία BOB– υπόσχεται ότι θα σε βοηθήσει να κρατηθείς ζωντανός παρά τις κακουχίες, σαν άλλος πατέρας και γιος στο μυθιστόρημα του Cormac McCarthy "Ο δρόμος για τουλάχιστον 72 ώρες". Μάλιστα, έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη βιομηχανία γύρω από το κομμάτι της επιβίωσης και όλα όσα θα πρέπει να διαθέτει το δικό σου: ασύρματους πομποδέκτες, φίλτρα νερού, fire starters, σφεντόνες υψηλής τεχνολογίας. Σίγουρα τίποτα από αυτά δε θα σε βοηθήσει να περάσεις ένα τρελό Σαββατοκύριακο στο Λας Βέγκας. Αν δεν είσαι τύπος της DIY λογικής, μπορείς να αγοράσεις ένα έτοιμο κιτ επιβίωσης στο Amazon. Τα καλά κοστίζουν περίπου 1.000 (!) δολάρια. Αν είναι να πληρώσω τόσα, θα ήθελα να περιέχει επίσης ένα μπουκάλι premium τζιν, μία magnum φιάλη σαμπάνιας Armand de Brignac και μερικά χάπια κυανίου (αχρείαστα να ’ναι) για το χειρότερο σενάριο: της αυτοκτονίας.

Δεν είχα και δεν έχω κιτ επιβίωσης. Ζω στο Μανχάταν και, όπως οι περισσότεροι Νεοϋορκέζοι, είμαι φύσει απαισιόδοξος. Συνεπώς, όταν έρθει η συντέλεια του κόσμου, μοναδική μου ευχή θα είναι να τελειώσει όσο πιο σύντομα γίνεται το μαρτύριό μου. Τείνω σχεδόν να συμφωνώ με το μυθιστοριογράφο Martin Amis, ο οποίος σημειώνει χαρακτηριστικά για τους πυρηνικούς πυραύλους και τα συνεπακόλουθά τους: "Για τον εαυτό μου και τους αγαπημένους μου εύχομαι να πεθάνουμε ακαριαία από τη θερμότητα που κινείται με την ταχύτητα του φωτός, όχι με την έκρηξη που κινείται με την ταχύτητα του ήχου".

Όταν γίνει το "μπουμ", κανείς δε θα ασχολείται με τον Kim Jong-un και τα πυροβόλα όπλα, αλλά με όλα όσα θα ακολουθήσουν

Τον τελευταίο καιρό προβληματίζομαι όλο και πιο έντονα για το γεγονός ότι δεν έχω ένα τέτοιο κιτ. Γιατί όταν γίνει το "μπουμ", κανείς δε θα ασχολείται με τον Kim Jong-un και τα πυροβόλα όπλα, αλλά με όλα όσα θα ακολουθήσουν: Πανδημίες θα πλήξουν τον κόσμο, η οικονομία θα καταρρεύσει, ηλεκτρομαγνητικά πεδία θα ενεργοποιηθούν, το Yellowstone θα εκραγεί, η ανομία και η βία θα κυριαρχήσουν, εξωγήινοι θα καταλάβουν το Τάος στο Μεξικό, η ανθρωπότητα θα είναι αβοήθητη. Ω, άνθρωποι!

Κάποια βράδια σκέφτομαι –σίγουρα δεν είμαι ο μόνος– πώς και πότε θα έρθει το τέλος του κόσμου και με καταλαμβάνει τρόμος, συγκίνηση, θλίψη. Μεγάλωσα σε καθολική οικογένεια και ο σπόρος της προετοιμασίας για το αναπόφευκτο τέλος φυτεύτηκε στο μυαλό μου όταν ήμουν ακόμη νήπιο. Σαν να μην έφτανε η μελέτη μου στα θρησκευτικά, η μητέρα μου αποφάσισε μια μέρα να με πάει να δούμε την ταινία The Late Great Planet Earth (1979), που ήταν βασισμένη στο best seller βιβλίο του Hal Lindsey.

Με αφηγητή τον ίδιο το συγγραφέα και πρωταγωνιστή τον Orson Welles, το φιλμ αναμείγνυε τη βιβλική προφητεία ("το τέλος του κόσμου είναι κοντά") με πλημμύρες, τυφώνες και εκτοξεύσεις πυραύλων υπό τους ήχους μιας υποβλητικής μουσικής που ηχούσε στα αφτιά περισσότερο σαν θόρυβος παρά σαν μελωδία. Δε θα ξεχάσω ποτέ τον τρόμο που ένιωσα. Σήμερα είναι σαν να βιώνω ξανά αυτό το αβάσταχτο συναίσθημα. Οι ειδήσεις στην τηλεόραση, στις εφημερίδες και στα περιοδικά για το μέλλον της Γης και της ανθρωπότητας μας έχουν κάνει να χάσουμε τον ύπνο μας. Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα του Συμβουλίου Επιστήμης και Ασφάλειας του περιοδικού Bulletin of Atomic Scientists, το περίφημο Doomsday Clock, που κατασκευάστηκε το 1947 από Αμερικανούς επιστήμονες, βρίσκεται αυτή τη στιγμή 2 λεπτά και 30 δευτερόλεπτα πιο κοντά στα μεσάνυχτα (11:57:30), δηλαδή στην ώρα της κρίσης.

---

Οι ειδήσεις στην τηλεόραση, στις εφημερίδες και στα περιοδικά για το μέλλον της Γης και της ανθρωπότητας μας έχουν κάνει να χάσουμε τον ύπνο μας

---

Πρόσφατα ο Donald Trump απέρριψε τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, τη στιγμή που οι πάγοι λιώνουν, οι καύσωνες σπάνε παγκοσμίως κάθε ρεκόρ, οι πεταλούδες και οι μπάμπουρες κινδυνεύουν με εξαφάνιση και ο πληθυσμός των ζώων έχει μειωθεί στο 60%. Ο Βρετανός παρουσιαστής και φυσιοδίφης David Attenborough, μιλώντας στο Παγκόσμιο Οικονομικό Συνέδριο του Νταβός τον περασμένο Ιανουάριο, υπογράμμισε ότι "έχουμε καταστρέψει το περιβάλλον σε τέτοιο βαθμό που δε ζούμε πια στην Ολόκαινο Εποχή [η πιο πρόσφατη γεωλογική εποχή στην ιστορία της Γης, που χρονολογείται πριν από 12.000 χρόνια και οδήγησε στην ανάπτυξη του ανθρώπινου είδους και στη μετάβαση στην αστική διαβίωση], αλλά στην Ανθρωπόκαινο, την Εποχή των Ανθρώπων" και πρόσθεσε: "Καταστρέφουμε το φυσικό περιβάλλον και μαζί τους εαυτούς μας". Είναι σαν ο Θεός να βαρέθηκε αυτό το παιχνίδι, να αναποδογύρισε εκνευρισμένος το τραπέζι και να αποχώρησε.

Κάποιες μέρες προσπαθώ να αποφεύγω αυτές τις σκέψεις που μου προκαλεί η δυσοίωνη πραγματικότητα. Όπως χαρακτηριστικά έχει αναφέρει η συγγραφέας Zadie Smith, "είναι αδύνατον να σκέφτεσαι συνέχεια την ημέρα της κρίσης, ειδικά αν κάθε πρωί πρέπει να ξυπνήσεις για να πας στη δουλειά". Μερικά πρωινά δεν μπορώ να σηκωθώ από το κρεβάτι. Ανοίγω το κομοδίνο μου και κοιτάζω τη μάσκα αερίων που ο εργοδότης μου, οι New York Times, έκανε δώρο σε όλο το προσωπικό λίγο μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Αυτή η μάσκα παίρνει φίλτρα για βιοχημικό ή ραδιοβιοχημικό πόλεμο, αλλά εγώ έχω μόνο ένα. Η γυναίκα μου; Το παιδί μου; Στους μεταποκαλυπτικούς εφιάλτες μου ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι είμαι ανίκανος να προστατέψω την οικογένειά μου. Σε αυτή την περίπτωση, ένα κιτ επιβίωσης ίσως με βοηθούσε να κερδίσω λίγο χρόνο ακόμα. Να βρω λύση.

Πέρυσι για τις ανάγκες ενός άρθρου μου επισκέφθηκα ένα μέντιουμ στην Κασαντάγκα της Φλόριντα. Με κοίταξε στα μάτια για μερικά λεπτά και μετά μου είπε ότι θα γίνω prepper (αυτός που μετατρέπει το σπίτι του σε καταφύγιο και βασίζεται σε τρόφιμα και νερό που έχει αποθηκεύσει για να επιβιώσει, αλλά δεν μπορεί να είναι πλήρως αυτάρκης). "Θα πέσεις έξω" ήταν η δική μου απάντηση. Την επόμενη μέρα, καθώς ξεκουραζόμουν στο δωμάτιο του ξενοδοχείου και διάβαζα για τις εμπρηστικές πολιτικές του Trump, σκέφτηκα να δώσω μία ευκαιρία στην προφητεία του μέντιουμ. Στο Ορλάντο αγόρασα το βιβλίο του Jim Cobb Prepper’s Long-Term Survival Guide. Διάβασα μερικές σελίδες και το έκλεισα. Πώς θα μπορούσα να φτιάξω μια καλύβα με ξύλα; Πώς θα μπορούσα να θάψω τους δικούς μου ανθρώπους; ("Τα άταφα πτώματα δεν αποτελούν μόνο κίνδυνο για την υγεία, αλλά και ένα μεγάλο χτύπημα στις ηθικές μας αξίες" αναφέρει χαρακτηριστικά ο Cobb.)

Το χειρότερο με την ανάγνωση βιβλίων επιβίωσης είναι ότι έρχεσαι αντιμέτωπος με την πιο τρομακτική πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Όταν η συγγραφέας Susan Sontag ρωτήθηκε κάποτε τι είχε μάθει από το Ολοκαύτωμα, απάντησε: "Ότι ένα 10% κάθε έθνους είναι σκληρό και βίαιο, ένα 10% είναι φιλεύσπλαχνο και το υπόλοιπο 80% μετακινείται πότε από τη μία και πότε από την άλλη πλευρά". Τα εγχειρίδια των preppers λένε ακριβώς το ίδιο πράγμα με άλλα λόγια. Ό,τι καλύτερο έχουμε μέσα μας δεν πρόκειται ποτέ να ανθίσει.

Έχω διαβάσει πολλά μυθιστορήματα που πραγματεύονται το τέλος του κόσμου. Το αγαπημένο μου είναι το Κοράκι του Stephen King. ("Αυτή δεν ήταν πράξη Θεού. Ήταν μια καθαρά γαμημένη πράξη ανθρώπου"). Έχω δει επίσης αρκετές αντίστοιχης θεματικής ταινίες. Μου άρεσε πολύ το Melancholia του Lars von Trier, με τις Charlotte Gainsbourg και Kirsten Dunst να πίνουν κρασί, να ακούν Beethoven και να συζητούν για τον πλανήτη που ετοιμάζεται να χτυπήσει τη Γη.

Αν ο τρόμος είναι η διασκέδαση που θέλεις, τότε σπεύσε να διαβάσεις το βιβλίο της Elizabeth Kolbert The Sixth Extinction – δεν είναι λογοτεχνικό. "Το τέλος του κόσμου δε θα προκληθεί από έναν αστεροειδή ή μια τεραστίων διαστάσεων έκρηξη ηφαιστείου, αλλά από ένα αδύναμο είδος".

Βρήκα τι θα βάλω στο κιτ επιβίωσής μου: ένα ή δύο μυθιστορήματα της Iris Murdoch, πρώτον, γιατί τα έργα της είναι επίκαιρα, δεύτερον, γιατί έχει γράψει την εξής φράση: "Σχεδόν οτιδήποτε μας παρηγορεί είναι ψέμα".

---

Κεντρική φωτογραφία © Getty Images/iStockphoto

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr