Τα φαγητά πολυτελείας που κάποτε δεν έτρωγε σχεδόν κανείς

Δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα να πούμε ότι κάποια φαγητά παίζουν πολύ συχνά το ρόλο του status symbol. Παρότι ζούμε στην εποχή (και) της οικουμενοποίησης της τροφής, με ολοένα και περισσότερα εδέσματα να μπορούν να βρεθούν σχεδόν οπουδήποτε στον πλανήτη, υπάρχουν ακόμη κάποιες τροφές και πιάτα που διαθέτουν αίγλη μόνο και μόνο στο άκουσμα του ονόματός τους. 

Η ταξινόμηση των τροφίμων από το γαστρονομικό ζενίθ μέχρι το ναδίρ δεν ήταν φυσικά ποτέ σταθερή. Η ασφαλέστερη ίσως καταγραφή της πορείας του ίδιου του φαγητού βρίσκεται στα έργα σημαντικών λογοτεχνών, ζωγράφων και ποιητών, που ακούσια και στο σύνολο των έργων τους έχουν σημειώσει μία σημαντική χαρτογράφηση της ίδιας της τροφής. Λαμβάνοντας υπόψιν τα γραπτά και τους πίνακές τους, ιδιαίτερα από τον 16ο μέχρι και το 18ο αιώνα, οι ειδικοί του κόσμου της γεύσης έχουν κατασταλάξει σε εκείνα τα τρόφιμα που για διάφορους λόγους θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ελιτίστικα. Ή τέλος πάντων λιγότερο προσβάσιμα για τη μάζα. Δεν ήταν όμως πάντοτε τέτοια.

Ο αστακός είναι ένα από αυτά που έρχεται σχεδόν αυτόματα στο νου. Σήμερα είναι κάτι exclusive, στα μέσα του 19ου αιώνα όμως δεν είχε την ίδια φήμη. Τότε, στις περιοχές γύρω από την βορειοανατολική ακτή των ΗΠΑ, κυρίως στη Νέα Αγγλία και το Μέιν, οι αστακοί -αυτοί του Ατλαντικού, όχι οι δικοί μας μεσογειακοί- ψαρεύονταν με τέτοια συχνότητα και σε τέτοια ποσότητα που χρησιμοποιούνταν ακόμη και ως λίπασμα σε χωράφια. Η βασικότερη όμως χρησιμότητά τους ήταν ως γεύμα για φυλακισμένους, οι οποίο μάλιστα διαμαρτύρονταν, κάνοντας λόγο για απόβλητα της θάλασσας. Η αναπροσαρμογή της αντίληψης για τον αστακό άλλαξε από τη στιγμή που οι Φλαμανδοί ζωγράφοι ξεκίνησαν αρχικά να τους παρουσιάζουν στα έργα τους και μετέπειτα να εκτιμούν τη γεύση τους. Όπως είναι λογικό, αυτό έφερε με τη σειρά του τη διαφοροποίηση σε προσφορά, ζήτηση και τελικά, κόστος. 

Κι αν η ιστορία του αστακού είναι λίγο-πολύ γνωστή, δεν ισχύει το ίδιο και για κάποιες από τις δημοφιλέστερες μπριζόλες ever, όπως για παράδειγμα η bistecca alla fiorentina. Τα βοδινά, όχι πολλούς αιώνες πίσω, δεν εκτρέφονταν για να καταλήξουν στα πιάτα των τραπεζιών της ιταλικής και κατ' επέκταση της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας. Αντιθέτως, μοσχάρι έτρωγε κυρίως το υπηρετικό προσωπικό, με τους ευγενείς του 15ου και 16ου αιώνα να προτιμούν το λευκό κρέας -δηλαδή κοτόπουλα, φραγκόκοτες και γαλοπούλες- το οποίο συνόδευε το ψάρι στις σημαντικές εκδηλώσεις της εποχής. 

Για να συγκεκριμενοποιήσουμε τη μεταστροφή της αντίληψης γύρω από το βοδινό, αρκεί να συνοψίσουμε την ιστορία της bistecca. Το μέρος είναι η Φλωρεντία και το έτος το 1565. Στις 23 Μαρτίου του εν λόγω έτους, στην πλατεία San Lorenzo γιορταζόταν ο γάμος του Paolo Giordano I Orsini (δεύτερος Δούκας του Bracciano) και της Isabella de' Medici, κόρης του Δούκα της Φλωρεντίας.

Μεταξύ άλλων, ένα ολόκληρο βόδι ψήθηκε για τις ανάγκες του τραπεζιού και διανεμήθηκε στους παρευρισκομένους - όχι στους γαλαζοαίματους αλλά στον απλό λαό και τους στρατιώτες. Η Φλωρεντία των Μεδίκων ήταν ένα πραγματικό σταυροδρόμι πολιτισμών και έτσι στο μυστήριο -αλλά και στο τραπέζι που ακολούθησε- έδωσαν το παρών και κάποιοι Βρετανοί Ιππότες, οι οποίοι στη θέα του κρέατος άρχισαν να φωνάζουν: "Beef-steak! beef-steak!". Oι Φλωρεντίνοι συνήθιζαν να δίνουν εξωτικά ονόματα στα φαγητά τους και κάπως έτσι γεννήθηκε η bistecca alla fiorentina (ή απλά la bistecca).

Στο γκρουπ των τροφών που σκαρφάλωσαν με την πάροδο του χρόνου στο ranking της ιεραρχίας του φαγητού συγκαταλέγονται και τα αρτοσκευάσματα ολικής άλεσης. Κάποτε, το αλεύρι ολικής άλεσης και η σίκαλη αποτελούσαν αναπόσπαστα συστατικά στις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων στις απομακρυσμένες, φτωχές περιοχές αρχικά της Ασίας και μετέπειτα του ευρωπαϊκού νότου. Σήμερα, κοστίζουν περισσότερο από τους "συμβατικούς" συγγενείς τους, όπως το λευκό ψωμί. Κατ' επέκταση, το ίδιο ισχύει και για τα ζυμαρικά ολικής άλεσης. 

Από τη λίστα, τέλος, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει και η κινόα. Ανέκαθεν τη συνόδευε ο χαρακτηρισμός του superfood αλλά στις Άνδεις -τόπο καταγωγής της- ήταν παλιά απλά ένα δημητριακό που υπήρχε σε αφθονία και απλά προσέφερε διατροφική ενέργεια στους ντόπιους αγρότες και κτηνοτρόφους. 

Από: Esquire IT

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr