Η ισπανική γρίπη και τα Χριστούγεννα του 1918

Τι έκαναν οι άνθρωποι στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν θέλησαν να γιορτάσουν το τέλος μιας πολύ δύσκολης χρονιάς;

Η ιστορία έχει πολλά να μας διδάξει για το παρόν, ενώ καμιά φορά διαθέτει τη μαγική ικανότητα να προβλέψει ακόμα και το μέλλον. Τουλάχιστον, χωρίς αυτό να είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο, έτσι αποδεικνύεται μέσα από ένα πρόσφατο άρθρο του Smithsonian, που καταπιάστηκε με τα Χριστούγεννα του 1918 και την ισπανική γρίπη"Τα Χριστούγεννα είναι περίοδος αγορών, και αυτό ήταν ήδη μία πραγματικότητα για το 1918" διαβάζουμε στο άρθρο.

 Παρακάτω ακολουθούν περισσότερο αναλυτικές λεπτομέρειες: "Η μανία της Black Friday βρισκόταν ακόμα πολύ μακριά, όσοι όμως ζούσαν από το εμπόριο αντιλαμβάνονταν ότι εκείνες οι μέρες θα μπορούσαν να "σώσουν" τη χρονιά. Προσπαθούσαν μέσα από τη διαφήμιση να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες, ενώ ταυτόχρονα έκαναν γνωστό στους υποψήφιους αγοραστές πως θα μπορούσαν να τους παραδώσουν εμπορεύματα στο σπίτι, σε περίπτωση που φοβόντουσαν να βγουν έξω. Φυσικά, δεν ήθελαν τους ανθρώπους να φορούν μάσκες μέσα στα μαγαζιά γιατί φοβόντουσαν ότι μπορεί να δημιουργήσουν κλίμα πανικού".

Εκείνο που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι το 1918 οι άνθρωποι φαίνονταν να παίρνουν αρκετά ψύχραιμα την κατάσταση. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι το γεγονός πως οι πληθυσμοί της εποχής ήταν περισσότερο εξοικειωμένοι με τις επιδημίες αλλά και τις πανδημίες.


"Όταν διαβάζεις τα ημερολόγια της εποχής, είναι φανερό πως υπάρχει κούραση στους ανθρώπους. Είναι όμως μετρημένοι, δεν δείχνουν να παθαίνουν πανικό από όλο αυτό.


Ο Howard Markel, διευθυντής του Κέντρου για την Ιστορία της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν, σημειώνει ότι οι περισσότερες οικογένειες τότε είχαν χάσει κάποιο παιδί από διφθερίτιδα ή πολιομυελίτιδα, και γενικά εύκολα περιόριζαν τις μετακινήσεις τους. "Οι υγειονομικοί στις αρχές του 20ου αιώνα φορούσαν σήματα όπως οι δυνάμεις της αστυνομίας, και γενικά η εξουσία τους ήταν αδιαμφισβήτητη. Μπορούσαν να επιβάλλουν καραντίνα ή να στείλουν κάποιον σε απομονωμένο νησί" λέει ο Markel.

Πώς όμως βίωναν, τελικά, την πανδημία της ισπανικής γρίπης τα Χριστούγεννα του 1918; "Όταν διαβάζεις τα ημερολόγια της εποχής, είναι φανερό πως υπάρχει κούραση στους ανθρώπους. Είναι όμως μετρημένοι, δεν δείχνουν να παθαίνουν πανικό από όλο αυτό. Όντως, θρηνούν για το γεγονός ότι ο παραδοσιακός τρόπος εορτασμών δεν είναι πια δυνατός, ενώ αναρωτιούνται αν θα μπορέσουν να δουν τους συγγενείς τους ή όχι" αναφέρει χαρακτηριστικά ο διευθυντής του Κέντρου για την Ιστορία της Ιατρικής.

Οι συνέπειες των εορτασμών

Η ισπανική γρίπη και τα Χριστούγεννα του 1918Getty Images

Δυστυχώς, όμως, οι ιστορικές καταγραφές δε δημιουργούν αισιοδοξία

Αυτή ήταν βέβαια η μία πλευρά του νομίσματος. Γιατί υπήρχε και η άλλη: "Για πολλούς πολίτες, η ανακούφιση από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και η διαφαινόμενη ύφεση της πανδημίας, ήταν ένας καλός λόγος για να βρεθούν όλοι μαζί. Υπήρχε μία διάθεση ευφορίας σε όλη τη χώρα" σημειώνει ο Kenneth C. Davis, συγγραφέας του βιβλίου More Deadly than War, για να συνεχίσει: "Ο κόσμος σκεφτόταν ότι επιβιώσαμε από κάτι φριχτό και τώρα έχουμε κάτι για το οποίο μπορούμε να νιώθουμε ευγνώμονες".

Κάπως έτσι, φτάνουμε στο πιο κρίσιμο ερώτημα, σε εκείνη την απορία που μας απασχολεί όσο τίποτα σήμερα: Τι συνέβη τελικά τα Χριστούγεννα του 1918 στις ΗΠΑ; "Για τις οικογένειες 100.000 χιλιάδων και πλέων στρατιωτών που είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο, με πολλούς από αυτούς να χάνουν τη ζωής τους από την ισπανική γρίπη, αλλά και για όσες οικογένειες μετρούσαν κάποιον νεκρό από την πανδημία επί αμερικανικού εδάφους θα πρέπει εκείνα τα Χριστούγεννα να ήταν μία μελαγχολική περίοδος".

Δυστυχώς, όμως, οι ιστορικές καταγραφές δε δημιουργούν αισιοδοξία. Για πολλούς ιστορικούς και αναλυτές, αυτή η γιορτινή διάθεση του κόσμου ήταν η αφορμή για το τρίτο κύμα της πανδημίας μετά την περίοδο των χριστουγεννιάτικων γιορτών του 1918.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Ο Donald Trump εντείνει τον πόλεμο με τους δημοσιογράφους

Ο Donald Trump ανεβάζει ξανά τους τόνους απέναντι στα media, λανσάροντας μια νέα λίστα "ενόχων" και στοχοποιώντας γνωστούς δημοσιογράφους και μεγάλους οργανισμούς που –όπως λέει– τον αδικούν.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

O Donald Trump ακύρωσε σχεδόν όλα τα εκτελεστικά διατάγματα του Joe Biden

Ο Donald Trump ακυρώνει σχεδόν όλα τα εκτελεστικά διατάγματα που υπέγραψε ο Joe Biden με autopen, ανοίγοντας νέο γύρο πολιτικής σύγκρουσης και νομικής αβεβαιότητας.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Πλέον, κυκλοφορούν κι αγριογούρουνα στο Περιστέρι (video)

Ένα αγριογούρουνο έκανε… χαλαρή βόλτα στους δρόμους του Περιστερίου και έγινε viral στο TikTok. Το απίθανο στιγμιότυπο προκάλεσε γέλιο, αλλά και απορίες.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Κ. Μητσοτάκης: Στόχος μου η δημιουργία Υπουργείου Έρευνας, Τεχνολογίας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε σε συζήτηση με τρεις προσωπικότητες που είχαν συμπεριληφθεί στο παρελθόν στη λίστα Forbes 30 under 30, κατά την εκδήλωση παρουσίασης της λίστας 2026 που διοργάνωσε το Forbes Greece στο Μέγαρο Μουσικής.

Όσα γράφει ο Αλέξης Τσίπρας στο βιβλίο του, "Ιθάκη"

Ο Αλέξης Τσίπρας στο βιβλίο του "Ιθάκη" αφηγείται τα δύσκολα χρόνια της πρωθυπουργίας του, υπερασπίζεται επιλογές, ανακαλεί κρίσιμες αποφάσεις και ξεκαθαρίζει λογαριασμούς με συντρόφους.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Το τέλος του περιπτέρου: Πώς ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας σβήνει αθόρυβα

Τα περίπτερα εξαφανίζονται από τον χάρτη της πόλης, καθώς η παραδοσιακή λιανική χάνει έδαφος απέναντι στα σούπερ μάρκετ και τις εφαρμογές delivery. Ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας σβήνει αθόρυβα.

Γραφει Νικη Κοντομηνα