Cancel Ντοστογιέφσκι, μία ανοησία και μισή

Ντοστογιέσφκι Gate: Τι νόημα έχει η ακύρωση σε ένα σύμβολο ελευθερίας και αντίστασης στην απολυταρχία;

Αυτή τη στιγμή στην Ιταλία συμβαίνει κάτι το αδιανόητο. Το Πανεπιστήμιο Μπικόκα του Μιλάνου έριξε κανονικό cancel στον Ντοστογιέφσκι και τον ακαδημαϊκό, συγγραφέα, μεταφραστή και blogger Paolo Nori, που επρόκειτο να διδάξει ένα μάθημα για τον Ρώσο συγγραφέα, έτσι ώστε να 'αποφευχθεί κάθε είδους αντιπαράθεση πάνω σε επίμαχα ζητήματα, ειδικά στο εσωτερικό του πανεπιστημίου, κατά τη διάρκεια αυτής της στιγμής της μεγάλης έντασης'. Καλημέρα Μεσαίωνα, λοιπόν, με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η κουλτούρα της ακύρωσης

Τα τελευταία χρόνια, η πολιτισμική δυναμική της ακύρωσης προσώπων και 'συλλογικοτήτων' (κοινωνικών ομάδων, οργανισμών, εταιρειών, εσχάτως και λαών) μέσω του Twitter και των λοιπών κοινωνικών δικτύων έχει οδηγήσει στη δημιουργία και στη συνέχεια τη γιγάντωση της cancel culture.

Στα αποτελέσματά της συμπεριλαμβάνεται και η 'ακύρωση' πολιτιστικών προϊόντων, όπως, βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών (π.χ. της J. K. Rowling και του Woody Allen), συχνά μετά από απαράδεκτες δηλώσεις ή αποκαλύψεις για το ποιόν των δημιουργών τους.

Ενώ η ακύρωση μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό, χρήσιμο πολιτικό όπλο στα χέρια των αδυνάτων τείνει, δυστυχώς, να εξελιχθεί σε χιονοστιβάδα που παρασέρνει τα πάντα στο πέρασμά της.

Cancel Ντοστογιέφσκι, μία ανοησία και μισή Getty Images
Το γραφείο του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, στο Dostoevsky House-Museum, στο ιστορικό κέντρο της Αγίας Πετρούπολης, φωτογραφημένο το 1990.

Μέχρι να συμβεί το 'Ντοστογιέσφκι Gate', που φαίνεται να ξύπνησε για τα καλά τις προοδευτικές δυνάμεις της κοινωνίας, το να εναντιωνόσουν στην κουλτούρα της ακύρωσης όταν αυτή ήταν παβλοφική, όταν ήταν άδικη, όταν γινόταν στο πλαίσιο του λαϊκισμού, όταν οδηγούσε στον σκοταδισμό, ήταν σχεδόν ταμπού. Βρισκόσουν αυτομάτως στην αντιπέρα όχθη, με τους 'κακούς'.  

> Διάβασε ακόμα: Κουλτούρα της ακύρωσης, δικαιοσύνη και νέου τύπου φασισμοί

Μην ακυρώνετε τους Ρώσους

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του Πανεπιστημίου Μπικόκα, που λήφθηκε έπειτα από συμφωνία του πρύτανη με το διδακτικό προσωπικό του ακαδημαϊκού ιδρύματος, όχι μόνο το να είσαι Ρώσος, αλλά και το να είσαι νεκρός Ρώσος, όπως ο Ντοστογιέφσκι, αποτελεί πρόβλημα, λες και όλοι οι Ρώσοι συμφωνούν με την πολιτική του Vladimir Putin και με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Το ότι ένα κρατικό πανεπιστήμιο σε μια χώρα όπως η Ιταλία προέβη σε τέτοια ηλιθιότητα, δεν μπορεί να εξηγηθεί με καμία λογική, ειδικά τη στιγμή που ο Ντοστογιέφσκι αποτελεί σύμβολο ελευθερίας και αντίστασης στην απολυταρχία.

DOSTOEVSKY BY VASILI PEROV Getty Images
Πορτρέτο του Ντοστογιέφσκι, λάδι σε καμβά, φιλοτεχνημένο από τον Vasily Perov.

Καλημέρα Μεσαίωνα

Όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Davide Piacenza στο ιταλικό Esquire, η διοίκηση του Πανεπιστημίου Μπικόκα, πέραν του ότι εν προκειμένω δεν τίμησε το ότι είναι επιστημονικός φορέας, λειτούργησε παβλοφικά, σαν ένα άτολμο τμήμα μάρκετινγκ. Κι αυτό πρέπει να μας θορυβήσει. 

> Διάβασε ακόμα: 1.000 συγγραφείς υπογράφουν επιστολή διαμαρτυρίας κατά της εισβολής στην Ουκρανία

Κινδυνεύουμε, λοιπόν. Κινδυνεύουμε επειδή ο πολιτισμός υποτάσσεται στον λαϊκισμό, στην προσπάθεια αποφυγής κάθε 'ενόχλησης', δίκαιης ή άδικης, με κάθε κόστος. Κινδυνεύουμε επειδή η κουλτούρα της ακύρωσης γονιμοποιεί με πάθος το έδαφος για την καλλιέργεια του concept της λογοκρισίας ως ειρηνευτικής λύσης, κάτι που συνεπάγεται τη φίμωση της ελευθερίας του λόγου και μία τεράστια απειλή για τη δημοκρατία. 

> Διάβασε ακόμα: Η αναστολή της "Λίμνης των Κύκνων" φέρνει αντιδράσεις στο Twitter

Τα ακαδημαϊκά ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο Μπικόκα 'γεννήθηκαν' για να κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Για να αποτελούν κέντρα γνώσης, για να μας διδάσκουν το πώς να βλέπουμε τον κόσμο υπό νέες οπτικές γωνίες, όχι για να δρουν ως κατασταλτικές-ειρηνοποιές δυνάμεις.

Ο σκοταδισμός στη διανόηση και οι νέου τύπου φασισμοί είναι ήδη εδώ και πρέπει να αντιδράσουμε τώρα, χθες, όχι αύριο. Αλλιώς ίσως να πάθουμε ανοσία.

 

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

 

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Παρουσίαση βιβλίου Τσίπρα: Τα σχόλια στα social media

Μετά από μέρες που η επικαιρότητα ασχολήθηκε με το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα ήρθε και η παρουσίαση στο κατάμεστο Παλλάς που σχολιάστηκε πολύ στα social media.

Ο Donald Trump εντείνει τον πόλεμο με τους δημοσιογράφους

Ο Donald Trump ανεβάζει ξανά τους τόνους απέναντι στα media, λανσάροντας μια νέα λίστα "ενόχων" και στοχοποιώντας γνωστούς δημοσιογράφους και μεγάλους οργανισμούς που –όπως λέει– τον αδικούν.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

O Donald Trump ακύρωσε σχεδόν όλα τα εκτελεστικά διατάγματα του Joe Biden

Ο Donald Trump ακυρώνει σχεδόν όλα τα εκτελεστικά διατάγματα που υπέγραψε ο Joe Biden με autopen, ανοίγοντας νέο γύρο πολιτικής σύγκρουσης και νομικής αβεβαιότητας.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Πλέον, κυκλοφορούν κι αγριογούρουνα στο Περιστέρι (video)

Ένα αγριογούρουνο έκανε… χαλαρή βόλτα στους δρόμους του Περιστερίου και έγινε viral στο TikTok. Το απίθανο στιγμιότυπο προκάλεσε γέλιο, αλλά και απορίες.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Κ. Μητσοτάκης: Στόχος μου η δημιουργία Υπουργείου Έρευνας, Τεχνολογίας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε σε συζήτηση με τρεις προσωπικότητες που είχαν συμπεριληφθεί στο παρελθόν στη λίστα Forbes 30 under 30, κατά την εκδήλωση παρουσίασης της λίστας 2026 που διοργάνωσε το Forbes Greece στο Μέγαρο Μουσικής.

Όσα γράφει ο Αλέξης Τσίπρας στο βιβλίο του, "Ιθάκη"

Ο Αλέξης Τσίπρας στο βιβλίο του "Ιθάκη" αφηγείται τα δύσκολα χρόνια της πρωθυπουργίας του, υπερασπίζεται επιλογές, ανακαλεί κρίσιμες αποφάσεις και ξεκαθαρίζει λογαριασμούς με συντρόφους.

Γραφει Νικη Κοντομηνα