Cancel Ντοστογιέφσκι, μία ανοησία και μισή

Ντοστογιέσφκι Gate: Τι νόημα έχει η ακύρωση σε ένα σύμβολο ελευθερίας και αντίστασης στην απολυταρχία;

Αυτή τη στιγμή στην Ιταλία συμβαίνει κάτι το αδιανόητο. Το Πανεπιστήμιο Μπικόκα του Μιλάνου έριξε κανονικό cancel στον Ντοστογιέφσκι και τον ακαδημαϊκό, συγγραφέα, μεταφραστή και blogger Paolo Nori, που επρόκειτο να διδάξει ένα μάθημα για τον Ρώσο συγγραφέα, έτσι ώστε να 'αποφευχθεί κάθε είδους αντιπαράθεση πάνω σε επίμαχα ζητήματα, ειδικά στο εσωτερικό του πανεπιστημίου, κατά τη διάρκεια αυτής της στιγμής της μεγάλης έντασης'. Καλημέρα Μεσαίωνα, λοιπόν, με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η κουλτούρα της ακύρωσης

Τα τελευταία χρόνια, η πολιτισμική δυναμική της ακύρωσης προσώπων και 'συλλογικοτήτων' (κοινωνικών ομάδων, οργανισμών, εταιρειών, εσχάτως και λαών) μέσω του Twitter και των λοιπών κοινωνικών δικτύων έχει οδηγήσει στη δημιουργία και στη συνέχεια τη γιγάντωση της cancel culture.

Στα αποτελέσματά της συμπεριλαμβάνεται και η 'ακύρωση' πολιτιστικών προϊόντων, όπως, βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών (π.χ. της J. K. Rowling και του Woody Allen), συχνά μετά από απαράδεκτες δηλώσεις ή αποκαλύψεις για το ποιόν των δημιουργών τους.

Ενώ η ακύρωση μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό, χρήσιμο πολιτικό όπλο στα χέρια των αδυνάτων τείνει, δυστυχώς, να εξελιχθεί σε χιονοστιβάδα που παρασέρνει τα πάντα στο πέρασμά της.

Cancel Ντοστογιέφσκι, μία ανοησία και μισή Getty Images
Το γραφείο του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, στο Dostoevsky House-Museum, στο ιστορικό κέντρο της Αγίας Πετρούπολης, φωτογραφημένο το 1990.

Μέχρι να συμβεί το 'Ντοστογιέσφκι Gate', που φαίνεται να ξύπνησε για τα καλά τις προοδευτικές δυνάμεις της κοινωνίας, το να εναντιωνόσουν στην κουλτούρα της ακύρωσης όταν αυτή ήταν παβλοφική, όταν ήταν άδικη, όταν γινόταν στο πλαίσιο του λαϊκισμού, όταν οδηγούσε στον σκοταδισμό, ήταν σχεδόν ταμπού. Βρισκόσουν αυτομάτως στην αντιπέρα όχθη, με τους 'κακούς'.  

> Διάβασε ακόμα: Κουλτούρα της ακύρωσης, δικαιοσύνη και νέου τύπου φασισμοί

Μην ακυρώνετε τους Ρώσους

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του Πανεπιστημίου Μπικόκα, που λήφθηκε έπειτα από συμφωνία του πρύτανη με το διδακτικό προσωπικό του ακαδημαϊκού ιδρύματος, όχι μόνο το να είσαι Ρώσος, αλλά και το να είσαι νεκρός Ρώσος, όπως ο Ντοστογιέφσκι, αποτελεί πρόβλημα, λες και όλοι οι Ρώσοι συμφωνούν με την πολιτική του Vladimir Putin και με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Το ότι ένα κρατικό πανεπιστήμιο σε μια χώρα όπως η Ιταλία προέβη σε τέτοια ηλιθιότητα, δεν μπορεί να εξηγηθεί με καμία λογική, ειδικά τη στιγμή που ο Ντοστογιέφσκι αποτελεί σύμβολο ελευθερίας και αντίστασης στην απολυταρχία.

DOSTOEVSKY BY VASILI PEROV Getty Images
Πορτρέτο του Ντοστογιέφσκι, λάδι σε καμβά, φιλοτεχνημένο από τον Vasily Perov.

Καλημέρα Μεσαίωνα

Όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Davide Piacenza στο ιταλικό Esquire, η διοίκηση του Πανεπιστημίου Μπικόκα, πέραν του ότι εν προκειμένω δεν τίμησε το ότι είναι επιστημονικός φορέας, λειτούργησε παβλοφικά, σαν ένα άτολμο τμήμα μάρκετινγκ. Κι αυτό πρέπει να μας θορυβήσει. 

> Διάβασε ακόμα: 1.000 συγγραφείς υπογράφουν επιστολή διαμαρτυρίας κατά της εισβολής στην Ουκρανία

Κινδυνεύουμε, λοιπόν. Κινδυνεύουμε επειδή ο πολιτισμός υποτάσσεται στον λαϊκισμό, στην προσπάθεια αποφυγής κάθε 'ενόχλησης', δίκαιης ή άδικης, με κάθε κόστος. Κινδυνεύουμε επειδή η κουλτούρα της ακύρωσης γονιμοποιεί με πάθος το έδαφος για την καλλιέργεια του concept της λογοκρισίας ως ειρηνευτικής λύσης, κάτι που συνεπάγεται τη φίμωση της ελευθερίας του λόγου και μία τεράστια απειλή για τη δημοκρατία. 

> Διάβασε ακόμα: Η αναστολή της "Λίμνης των Κύκνων" φέρνει αντιδράσεις στο Twitter

Τα ακαδημαϊκά ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο Μπικόκα 'γεννήθηκαν' για να κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Για να αποτελούν κέντρα γνώσης, για να μας διδάσκουν το πώς να βλέπουμε τον κόσμο υπό νέες οπτικές γωνίες, όχι για να δρουν ως κατασταλτικές-ειρηνοποιές δυνάμεις.

Ο σκοταδισμός στη διανόηση και οι νέου τύπου φασισμοί είναι ήδη εδώ και πρέπει να αντιδράσουμε τώρα, χθες, όχι αύριο. Αλλιώς ίσως να πάθουμε ανοσία.

 

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

 

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Η πρόβλεψη του Stephen King για τον Donald Trump και τις εκλογές του 2026

Ο Stephen King συνεχίζει την κόντρα του με τον Donald Trump, αυτήν τη φορά με μια τολμηρή πρόβλεψη για τις εκλογές του 2026, που μιλά για "έκπληξη" και "μπλε κύμα".

Γραφει Παυλος Κρουστης

Παράνομοι οι περισσότεροι δασμοί του Donald Trump, αποφάσισε ομοσπονδιακό εφετείο

Το μεγαλύτερο μέρος τους, εκ των οποίων και οι μη κλαδικοί επιβλήθηκαν παράνομα σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις και η τύχη τους πλέον θα κριθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.

Έφυγε από τη ζωή η επικοντίστρια από την Κύπρο Μαρία Αριστοτέλους

Η κύπρια αθλήτρια προσβλήθηκε από μία σπάνια μορφή καρκίνου που συναντάται κατά βάση σε παιδιά και εφήβους και τα τελευταία δύο χρόνια προσπαθούσε να την αντιμετωπίσει με θεραπείες.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Τι μερίδιο κατέχει η Ελλάδα στον παγκόσμιο πλούτο;

Ο παγκόσμιος πλούτος αγγίζει τα 471 τρισ. δολάρια στο τέλος του 2024, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να κυριαρχούν. Πού βρίσκεται η Ελλάδα και ποιες ευρωπαϊκές χώρες ξεχωρίζουν;

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Τι είναι οι "μπλε δράκοι" που σκορπούν τον τρόμο στις παραλίες της Ισπανίας;

Οι "μπλε δράκοι" εμφανίστηκαν ξανά στις ισπανικές ακτές, κλείνοντας παραλίες και προκαλώντας ανησυχία. Μικροσκοπικοί αλλά εξαιρετικά δηλητηριώδεις, κρύβουν σοβαρό κίνδυνο για τους λουόμενους.