Τι ακριβώς συμβαίνει με Ρωσία και Ουκρανία

Στελέχη της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών ενημέρωσαν πριν από λίγους μήνες τους συμμάχους του NATO ότι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις 175.000 ατόμων είχαν συγκεντρωθεί στα σύνορα με την Ουκρανία, σε μια θέση που θα μπορούσε στα τέλη Ιανουαρίου να σημάνει την εισβολή στη χώρα. Με τα τύμπανα του πολέμου να ηχούν έντονα, πλέον, στις αρχές του Φεβρουαρίου, ίσως πολύ άμεσα να έχουμε έναν δεύτερο γύρο μαχών ανάμεσα στις δύο όμορες χώρες και τη δεύτερη μέσα σε οκτώ χρόνια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία - πόλεμο, όμως, κανονικό αυτή τη φορά.

Πλέον, μάλιστα, στον χορό του πολέμου μπορεί να μπουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα κράτη-μέλη του NATO, φέρνοντας δυνάμεις που κατέχουν πυρηνικά όπλα, τη μία απέναντι στην άλλη.

Getty Images

Ακολουθούν όσα θα πρέπει να γνωρίζεις σχετικά με την πιθανότητα ενός πολέμου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία.

Γιατί η Ρωσία θέλει να εισβάλλει στην Ουκρανία;

Μετά τη Ρωσία, η Ουκρανία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Ευρώπης. Ιστορικά, η Ουκρανία αποτελούσε κύριο τμήμα των περιοχών που κατοικούνταν από τους Ρως (πρόγονοι των σύγχρονων Ρώσων), μέχρι την εισβολή της Μογγολικής Αυτοκρατορίας κατά τον 13ο αιώνα. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα συνέβαιναν διάφορες αναταραχές. Παρότι η Ουκρανία υπήρξε ανεξάρτητη χώρα από το 1918 έως το 1920, στη συνέχεια αποτέλεσε τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι την κατάρρευση της δεύτερης το 1991, οπότε και έγινε πλήρως ανεξάρτητη σε πολιτικό επίπεδο.

Παρόλα αυτά, η ουκρανική ανεξαρτησία δεν καλάρεσε ποτέ στη Ρωσία. Μάλιστα, οι Ρώσοι, λόγω του ιστορικού των εισβολών, από τους Μογγόλους μέχρι τους Ναζί Γερμανούς, θεωρούν την Ουκρανία, όπως και άλλες όμορές τους χώρες, κάτι σαν 'προμαχώνες' τους.

Η επέκταση του NATO κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1990 και του 2000, με τη συμπερίληψη χωρών όπως η Πολωνία, η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία, κάνει τους Ρώσους να πιστεύουν ότι καταπατάται ο ζωτικός τους χώρος. Κι αυτό γιατί πιστεύουν ότι από πίσω κρύβονται οι ΗΠΑ, που έχουν εισβάλλει τουλάχιστον δύο φορές σε ξένες χώρες τα τελευταία είκοσι χρόνια: στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Υπάρχει, όμως, κάτι ακόμα που δεν πάει καλά για Ρώσους όπως ο Putin οι οποίοι έχουν 'ανδρωθεί' την περίοδο που η ΕΣΣΔ ήταν παγκόσμια υπερδύναμη. Βλέπουν την ίδια την ανεξαρτησία της Ουκρανίας ως 'απόρριψη' και νίκη των Ηνωμένων Πολιτειών και του NATO που 'γοήτευσαν' τα πρώην σοβιετικά κράτη.

Τι συνέβη την προηγούμενη φορά που εισέβαλε η Ρωσία στην Ουκρανία

Η Κριμαία, μια χερσόνησος στο βόρειο τμήμα της Μαύρης Θάλασσας, αποτελούσε παλαιόθεν τμήμα της Ρωσίας. Η Σοβιετική Ένωση, όμως, τη 'μετέφερε' στην Ουκρανία το 1954. Κάτι τέτοιο τότε ήταν σαν να αλλάζουν τα σύνορα ανάμεσα σε δύο δήμους της Αττικής και να μεταφέρεται ένα οικοδομικό τετράγωνο από τον Δήμο Αθηναίων στον Δήμο Καισαριανής. Όταν όμως διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση, η Κριμαία έπαψε να παρέχει στη Ρωσία τον στρατηγικό έλεγχο της Μαύρης Θάλασσας.

> Διάβασε ακόμα: Η μεγαλύτερη κρίση Δύσης-Ρωσίας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο

Το 2014, λοιπόν, ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν την περιοχή που ανήκε στην Ουκρανία, σχεδόν χωρίς να προβούν σε μάχη. Ταυτόχρονα, προσπάθησαν να προσαρτήσουν την περιοχή του Ντονμπάς, με τον ανεπίσημο πόλεμο να συνεχίζει να σιγοκαίει στα ρωσοουκρανικά σύνορα.

Getty Images

Τότε, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το NATO αντέδρασαν πολύ χλιαρά. Υπήρξαν μόνο οικονομικές κυρώσεις και μια μικρή, αναποτελεσματική στρατιωτική βοήθεια. Αυτή η αντίδραση, ενδυνάμωσε τη Ρωσία και τον Putin.

Τι στρατιωτική δράση μπορεί να ασκήσει η Ρωσία

Στις 19 Νοεμβρίου, οι New York Times έγραψαν ότι Αμερικανοί μυστικοί πράκτορες προειδοποίησαν τους συμμάχους του NATO ότι η Ρωσία προετοιμαζόταν για δράση. Η στρατιωτική δράση της Ρωσίας φαίνεται να είχε ξεκινήσει ήδη από τον Οκτώβριο και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες ημέρες.

> Διάβασε ακόμα: Η Ευρώπη σαν ενεργειακός 'όμηρος' της Ρωσίας

Τι είδους στρατιωτική δράση, όμως, θα μπορούσε να λάβει η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας; Σε αντίθεση με ό,τι συνέβη το 2014, η νέα διαμάχη θα μπορούσε να είναι μια ανοιχτή επίθεση με τακτικό στρατό, τανκς και πολεμικά αεροσκάφη.

Αν, λοιπόν, έχουμε ανοιχτό πόλεμο, το πιο πιθανό είναι η Ρωσία να χρησιμοποιήσει μόνο ένα τμήμα των δυνάμεων που έχει συγκεντρώσει στην περιοχή, για να καταλάβει ένα μικρό μέρος ουκρανικών εδαφών. Κι αυτό γιατί η Ουκρανία είναι ιδιαίτερα μεγάλη χώρα για να κατακτηθεί πλήρως αλλά και διότι όσο πιο πολύ κρατήσει μια διαμάχη τόσο πιο πιθανό είναι να απαντήσει στρατιωτικά το NATO. Απώτερος στόχος; Ο εκφοβισμός της Ουκρανίας και ο εξευτελισμός του NATO.

Πώς θα απαντήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το NATO

Θα χρησιμοποιήσει το NATO στρατιωτική δύναμη; Ο Γενικός Γραμματέας του NATO, Jens Stoltenberg, έχει από καιρό προειδοποιήσει τα κράτη μέλη ότι θα πρέπει να περιμένουν το χειρότερο και έχει, επίσης, δηλώσει ότι σε περίπτωση που η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία, το τίμημα θα είναι υψηλό.

Πολλά μικρά πρώην σοβιετικά κράτη υποστηρίζουν επίσης τη στρατιωτική ανάμιξη με την Ουκρανία, καθώς θα μπορούσαν να αποτελέσουν τους επόμενους στόχους. Η Γερμανία, όμως, έχει κάνει γνωστό ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη εναντίον της Ρωσίας, μιας και την προμηθεύει με φυσικό αέριο για τον χειμώνα, όπως και ένα τεράστιο τμήμα της Ευρώπης. Άλλες χώρες, που είναι πιο κοντά στον Ατλαντικό ωκεανό απ' ό,τι στη Μαύρη Θάλασσα, δεν δείχνουν επίσης να θεωρούν ότι ένας πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία θα τις επηρεάσει.

Αν, πάντως, η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία, εικάζεται ότι ο πόλεμος θα τελειώσει γρήγορα και δεν θα υπάρχουν πολλά πράγματα που να μπορεί να κάνει το NATO. Άλλωστε, το NATO δεν έχει στρατεύματα μάχης στην Ουκρανία και για να μεταφέρει ικανά σε αριθμό για να αντιμετωπίσουν τον ρωσικό στρατό θα του πάρει εβδομάδες. Μέχρι τότε, η Ρωσία θα έχει ήδη ζητήσει εκεχειρία.

Αν πάλι ο Putin δεν τα υπολογίσει σωστά και επιχειρήσει να κατακτήσει ένα μεγαλύτερο κομμάτι της Ουκρανίας, τότε θα υπάρξει μεγαλύτερη αντίσταση και το NATO θα τον φέρει αντιμέτωπο με έναν μεγαλύτερο πόλεμο από εκείνον που υπολόγιζε. Έτσι, αν ο Putin επιτεθεί ευθέως στις δυνάμεις του NATO, σύμφωνα με το Άρθρο 5 της Χάρτας του Ατλαντικού, θα πρέπει όλες οι χώρες του NATO να απαντήσουν στρατιωτικά και η Ρωσία θα βρεθεί αντιμέτωπη σχεδόν με όλη την Ευρώπη.

Ίσως όλα αυτά βέβαια να είναι μια απλή τακτική εκφοβισμού ενάντια στους 'εχθρούς της Μόσχας', ίσως ο Putin να μη σκέφτεται καν το ενδεχόμενο της εισβολής. Ας το ελπίσουμε.

 

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr