H ιστορία πίσω από την εμβληματική φωτογραφία του Tank Man

Τριάντα τέσσερα χρόνια πριν, 5 Ιουνίου 1989. Όπως καταγράφηκε από το περιοδικό Time στο ειδικό τεύχος που έβγαλε με τις 100 καλύτερες φωτογραφίες όλων των εποχών, ο φωτογράφος Jeff Widener βρισκόταν στον έκτο όροφο ξενοδοχείου του Πεκίνου μία μέρα μετά τη σφαγή στην Πλατεία Τιεν Αν Μεν. Λίγες ώρες πριν, ο κινεζικός στρατός είχε επιτεθεί χωρίς έλεος στους διαδηλωτές που ζητούσαν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Την προηγούμενη νύχτα ο φωτογράφος είχε δεχθεί επίθεση από την αστυνομία, η οποία του κατάσχεσε πολύτιμο φωτογραφικό υλικό που αποδείκνυε την τρομερή καταστολή που είχαν υποστεί οι διαμαρτυρίες των φοιτητών.

Ήταν εκείνο το πρωί όταν, ενώ ο Widener φωτογράφισε αιμόφυρτα θύματα και καμμένα λεωφορεία, ξαφνικά μία συστοιχία από τανκς πλησίασε την πλατεία. Ο Αμερικανός φωτογράφος έστρεψε τη μηχανή του προς αυτά, την ίδια στιγμή που ένας νεαρός άντρας με πλαστικές σακούλες στα χέρια στάθηκε μπροστά τους, σταματώντας την προέλασή τους. Οι τεράστιες μηχανές του πολέμου προσπάθησαν να τον περικυκλώσουν, ο άγνωστος όμως ήρωας δεν σταμάτησε την προσπάθειά του. Στο βίντεο μπορεί κάποιος να τον δει να προσπαθεί ακόμα και να ανέβει σε ένα από τα τανκς.

Ο φωτογράφος αργότερα θα δήλωνε πως ήταν σίγουρος ότι τα τανκς θα σκότωναν τον διαδηλωτή, όμως οι πολεμικές μηχανές δεν άνοιξαν ποτέ πυρ εναντίον του. Στο τέλος, κάποιοι άντρες (ίσως αστυνομικοί με πολιτικά, κανείς δεν έμαθε ποτέ) τον απομάκρυναν από τον δρόμο, όχι όμως προτού η γενναία πράξη του αποθανατιστεί και καταγραφεί ως μία από τις πλέον εμβληματικές φωτογραφίες του 20ου αιώνα.

Κι άλλοι φωτογράφοι, όπως ο Charlie Cole και ο Stuart Franklin, τράβηξαν φωτογραφίες από εκείνη την σκηνή όμως ήταν ο Widener που κατάφερε να στείλει τις φωτογραφίες στο πρακτορείο του και από εκεί στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων και των περιοδικών όλου του κόσμου. Φυσικά, για να τα καταφέρει έπρεπε να κρύψει το φιλμ της κάμερας στο καζανάκι, αφού -όπως και έγινε- ήταν σίγουρο ότι η αστυνομία θα έψαχνε το δωμάτιό του. 

---

Σήμερα, 34 χρόνια μετά τα δραματικά γεγονότα, εύλογα αναρωτιέται κανείς τι γνωρίζουμε τελικά για αυτόν τον άνθρωπο. Ποιος ήταν; Τι του συνέβη;

---

Τι, όμως, τελικά έγινε στον ανώνυμο ήρωα της φωτογραφίας; Πριν μιλήσουμε για τον ίδιο, ας δούμε άλλη μία χαρακτηριστική φωτογραφία από εκείνη τη μέρα που κατάφερε να τραβήξει ο φωτογράφος Terril Jones. Αν της ρίξουμε μία βιαστική ματιά, όπως συνήθως κάνουμε στο Instagram, δεν θα δούμε τίποτα περισσότερο από δύο πανικόβλητους άντρες να τρέχουν. Με μία δεύτερη, όμως, πιο προσεκτική εξέταση υπάρχουν δύο σημαντικές λεπτομέρειες: τα τανκς που πλησιάζουν και ο ήρωάς μας, ο οποίος φαίνεται να περνά όχι τυχαία αλλά με σκοπό να ανακόψει την πορεία τους.

Σήμερα, 34 χρόνια μετά τα δραματικά γεγονότα, εύλογα αναρωτιέται κανείς τι γνωρίζουμε τελικά για αυτόν τον άνθρωπο. Ποιος ήταν; Τι του συνέβη; Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία σαφής απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις. Λίγα πράγματα είναι γνωστά για την ταυτότητά του. Κάποτε η The Sunday Express είχε γράψει ότι το όνομα του 19χρονου τότε φοιτητή είναι Wang Weilin, κάτι όμως που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα.

Σύμφωνα με κάποιες πηγές, εκτελέστηκε δύο εβδομάδες αργότερα, ενώ σύμφωνα με άλλες η εκτέλεσή του έλαβε χώρα κάποιους μήνες μετά τις διαδηλώσεις στην Πλατεία Τιέν αν Μεν. Στο China Blues: My Long March from Mao so far, η κινεζικής καταγωγής Καναδή δημοσιογράφος Jan Wong υποστηρίζει πως ο άγνωστος ήρωας είναι ακόμη ζωντανός και ζει κρυμμένος κάπου στην Κίνα.

Installation στη Ταϊβάν πέρυσι αφιερωμένο στα 30 χρόνια από τα γεγονότα της Πλατείας Τιεν Αν Μεν.

Μία εκδοχή, δηλαδή, που ενισχύεται από τις δηλώσεις του τότε Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος, Jian Zemin, ο οποίος όταν ρωτήθηκε το 1992 για την τύχη του ανθρώπου που έμεινε γνωστός σε όλη την υφήλιο ως "The Tank Man" απάντησε: "Πιστεύω ότι δεν σκοτώθηκε ποτέ". Η αλήθεια είναι ότι αυτή είναι η εξέλιξη της ιστορίας ενός ανθρώπου-συμβόλου για τα ανθρώπινα και δημοκρατικά δικαιώματα που θέλουμε να ελπίζουμε κι όχι οι άλλες δύο που τον θέλουν θύμα ενός απολυταρχικού καθεστώτος.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr