Τι σκεφτόμαστε όταν πεθαίνουμε: Η επιστήμη ξέρει

Πιθανότατα να είναι το τελευταίο πράγμα που θα σε νοιάζει τη στιγμή του... τετέλεσται. Ωστόσο, επιστήμονες μελέτησαν την εγκεφαλική μας δραστηριότητα στις τελευταίες στιγμές της ζωής μάς και τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα.

Γράφει: Νίκη Κοντομηνά 03 Σεπτεμβρίου 2025

Όταν κινδυνεύουμε, συνήθως λέμε πως "πέρασε όλη μου η ζωή μπροστά από τα μάτια μου". Βέβαια, επιζούμε για να το πούμε αυτό μετά, οπότε στην προκειμένη περίπτωση δε μπορούμε να γνωρίζουμε τι (και αν) σκεφτόμαστε όταν πεθαίνουμε. Βέβαια, πλέον μάλλον ξέρουμε τι μας συμβαίνει όταν το τέλος πλησιάζει εγγυημένα, διότι επιστήμονες ερεύνησαν και έμαθαν. 

Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο εγκέφαλος "έσβηνε" τη στιγμή που η καρδιά σταματούσε. Το 2013 όμως, σε έρευνα με αρουραίους, παρατηρήθηκε ότι μετά την καρδιακή ανακοπή ο νους, όχι μόνο δε διακόπτει τη λειτουργία του αμέσως, αλλά εμφανίζει και έκρηξη δραστηριότητας. Αργότερα, καταγράφηκε για πρώτη φορά ανθρώπινος εγκέφαλος στα τελευταία του δευτερόλεπτα. Το αποτέλεσμα; Μέσα στα πρώτα 30, τα κύματα γάμα εκτοξεύτηκαν – εκείνα δηλαδή που συνδέονται με έννοιες όπως η μνήμη, η συγκέντρωση και ο διαλογισμός. Σαν το μυαλό να κάνει ένα τελευταίο μεγάλο ξεκαθάρισμα πριν το απόλυτο σκοτάδι.

Μάλιστα, πολλές μαρτυρίες ανθρώπων που επέζησαν μετά από καρδιακή ανακοπή περιγράφουν το ίδιο μοτίβο: ένα φως στο τέλος ενός τούνελ, ένα γαλήνιο συναίσθημα, πρόσωπα αγαπημένων που έχουν φύγει, ακόμα και ένα "rewind" των σημαντικότερων στιγμών της ζωής. Μέχρι σήμερα τα λέγαμε μεταφυσικά. Η επιστήμη δείχνει πως ίσως έχουν μια βιολογική βάση: ο εγκέφαλος, στην ύστατη του προσπάθεια, ξεφυλλίζει τις αναμνήσεις του σαν παλιά φωτογραφικά άλμπουμ.

Σε έρευνα του Πανεπιστημίου του Michigan παρεμπιπτόντως, δύο ασθενείς έδειξαν έντονη δραστηριότητα στον σωματοαισθητικό φλοιό, την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τα όνειρα και τις οπτικές ψευδαισθήσεις, λίγο πριν τον θάνατο. Ίσως αυτή να είναι η τελευταία αντίδραση της συνείδησης, μια απόπειρα να αφήσει πίσω της ό,τι βίωσε, προτού σβήσει οριστικά.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Τι είναι η τοξική παραγωγικότητα και γιατί είναι ανησυχητική

Η τοξική παραγωγικότητα σε κάνει να δουλεύεις ασταμάτητα εις βάρος της ψυχικής σου υγείας. Μάθε ποια είναι τα σημάδια και πώς μπορείς να την αντιμετωπίσεις.

Γραφει Πωλινα Φραγκου

The Outer Worlds 2 ήρθε να καλύψει το κενό μέχρι το επόμενο Fallout [Game Review]

Δοκιμάσαμε το video game The Outer Worlds 2. Αυτές είναι οι τελικές μας εντυπώσεις.

Γραφει Παυλος Κρουστης

Το μυστήριο λύθηκε: Υπήρξε ποτέ ειδύλλιο Kendrick Nunn-Λένας Ζευγαρά;

Θυμίζουμε ότι μέχρι πανό με το πρόσωπό της έχουμε δει στους αγώνες του Παναθηναϊκού με τον Ολυμπιακό και συγκεκριμένα, στις εξέδρες του ΣΕΦ, υπονοώντας αυτό που κλήθηκε να απαντήσει στο vidcast της Ελίνας Παπίλα, Unblock.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Ποια είναι η "νηστεία της σαρδέλας" και γιατί έχει γίνει viral

Μια νέα διατροφική τάση υπόσχεται "επανεκκίνηση" του μεταβολισμού μέσω αποκλειστικής κατανάλωσης σαρδελών. Οι ειδικοί εξηγούν γιατί η ισορροπία παραμένει το κλειδί στη διατροφή.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Πώς θα χάσεις λίπος με απλό περπάτημα

Δεν χρειάζεται να λιώσεις στο γυμναστήριο για να δεις αλλαγές στο σώμα σου. Με το σωστό ρυθμό και συνέπεια, το περπάτημα μπορεί να γίνει το πιο απλό και αποτελεσματικό όπλο σου για την καύση του λίπους.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Το απαγορευμένο νησί: είναι πανέμορφο αλλά απαγορεύεται να το επισκεφθείς

Μοιάζει βγαλμένο από όνειρο, με σμαραγδένια νερά και χιονισμένα βουνά γύρω του. Το νησί αυτό είναι ένα από τα πιο όμορφα του κόσμου. Κι όμως, κανείς δεν μπορεί να το επισκεφθεί.

Γραφει Νικη Κοντομηνα