Οι άνθρωποι πάντα θα βρίσκουν τρόπο να εκφράζονται, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες· ακόμα και σε συνθήκες δυστοπίας που μοιάζουν να είναι βγαλμένες από το μυαλό του καλύτερου σεναριογράφου του Χόλιγουντ. Το 2020 δεν αποτέλεσε εξαίρεση παρά την πανδημία του κορονοιού και την κρίση που αυτή προκάλεσε σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οι ακόλουθες καλές στιγμές μίας πολύ κακής χρονιάς για τους ανθρώπους της τέχνης εν γένει το αποδεικνύουν.
Η μεγάλη νίκη των αουτσάιντερ
Από τη μία, φέτος είχαμε τα Παράσιτα του Bong Joon-Ho, που έγραψαν ιστορία στα βραβεία Όσκαρ (έγιναν η πρώτη κορεάτικη ταινία που βραβεύεται με χρυσό αγαλματίδιο, η πρώτη ασιατική με Όσκαρ Σεναρίου και η πρώτη ξενόγλωσση που κερδίζει βραβείο Καλύτερης Ταινίας), αποδεικνύοντας ότι το Χόλιγουντ μπορεί –όταν θέλει– να μη σκέφτεται κοντόφθαλμα. Και από την άλλη, την Αμερικανίδα ποιήτρια Louise Glück, που κανείς ή έστω ελάχιστοι πίστευαν ότι θα τιμηθεί με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Δύο περιπτώσεις που έκαναν την ανατροπή, μας γέμισαν θετική ενέργεια και έδωσαν άλλο νόημα στη λέξη "αουτσάιντερ".
Χορεύοντας την ελπίδα
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο ελληνικός πολιτισμός έζησε το πιο σκληρό καλοκαίρι της σύγχρονης ιστορίας του. Οι άνθρωποί του δοκιμάστηκαν και δοκιμάζονται, όμως η ελπίδα για την τέχνη που δεν είναι ουτοπία αλλά ρεαλισμός σε αντίξοες και εξοντωτικές συνθήκες, ήρθε από την Καλαμάτα. Στο Φεστιβάλ Χορού της πόλης τα κατάφεραν. Η φετινή διοργάνωση υπό τη διεύθυνση της Λίντας Καπετανέα χαρακτηρίστηκε ιστορική, καθώς ήταν η μοναδική που παρουσίασε το πλήρες πρόγραμμά της με ελληνικές και διεθνείς συμμετοχές και το κοινό την αγκάλιασε και την κατάστησε sold out.
Η καραντίνα έγινε τέχνη
Λένε ότι στους δύσκολους καιρούς η τέχνη είναι βάλσαμο. Αυτό ακριβώς υπήρξε εν μέσω της καραντίνας λόγω πανδημίας, χάρη σε κάποιους ανήσυχους καλλιτέχνες που μετέτρεψαν τον κατ’ οίκον περιορισμό, τον κορονοϊό, τον φόβο, την αλληλεγγύη και την ελπίδα σε έργα τέχνης. Με τη μικρού μήκους ταινία New York New York, ο Spike Lee έστειλε ένα ερωτικό γράμμα στην άδεια πόλη του και τους εργαζομένους στα νοσοκομεία, o Banksy ξαναχτύπησε με μία σειρά από γκράφιτι στο Λονδίνο για να στηρίξει τους νοσηλευτές, αλλά και το κίνημα του #WearaDamnMask, ενώ ο δικός μας, βραβευμένος με τον Χρυσό Φοίνικα Βασίλης Κεκάτος γύρισε μέσα σε 120 ώρες το φιλμ 13 λεπτών Όταν κοιμάσαι ο κόσμος αδειάζει για λογαριασμό της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.
Το "κακό" στην υπηρεσία του "καλού"
Η νέα εποχή για τις ιστορίες τρόμου –που ξεφεύγει από τη λογική του blockbuster και ξορκίζει τα φαντάσματα του παρελθόντος (οι Αφροαμερικανοί πεθαίνουν πρώτοι, οι ημίγυμνες bimbos ουρλιάζουν ασταμάτητα), αποκτά indie αισθητική και κλείνει το μάτι στη σύγχρονη πραγματικότητα– ξεκίνησε το 2017 στη μεγάλη οθόνη χάρη στο Run! του Jordan Peele. Φέτος, γίναμε μάρτυρες της ανατολής του new horror και στη μικρή οθόνη, με σειρές όπως τα Lovecraft Country και Outsider του HBO, καθώς και τα Ratched και Haunting of Bly Manor του Netflix· τηλεοπτικά διαμαντάκια, που θέτουν το κακό στην υπηρεσία του καλού και βάζουν σε πρώτο πλάνο τον ρατσισμό και τις κοινωνικές ανισότητες, τον αόρατο εχθρό δηλαδή που ρουφά μέχρι και την τελευταία σταγόνα της ύπαρξής μας.
Ήρθε η ώρα να αλλάξει το Χόλιγουντ
Σίγουρα, η πανδημία προκάλεσε μία βαθιά οικονομική κρίση στην παγκόσμια βιομηχανία του θεάματος. Ίσως όμως, μέσα απ’ όλη αυτήν την αρνητική κατάσταση να υπάρχει και κάτι θετικό. Η κρίση αυτή μπορεί να είναι μία καλή ευκαιρία για να επαναπροσδιορίσει το Χόλιγουντ τη σχέση του με το κοινό και να ανακτήσει τη χαμένη του πρωτοτυπία. Να γυρίσει ταινίες που δεν είναι remakes, prequels και sequels, ταινίες που αφορούν τον κόσμο σήμερα. Δεν είναι τυχαίο που το πιο πολυαναμενόμενο φιλμ της χρονιάς, το Tenet του Christopher Nolan, έπεσε στο κενό, αφού όπως αποδείχθηκε δεν αφορούσε κανέναν, ούτε τους οπαδούς των action movies ούτε τους σινεφίλ.