O Δημήτρης Καραντζάς δουλεύει πολύ. Μόνο τη φετινή θεατρική σεζόν θα παρουσιάσει τρεις παραστάσεις: "Γυάλινος κόσμος" του Tennessee Williams στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας (02/11), "Βρικόλακες" του Henrik Ibsen στο Θέατρο Τέχνης (22/02/2019), "Το ξύπνημα της Άνοιξης" του Frank Wedekind στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (08/05/2019). Βαδίζει σταθερά και δεν ησυχάζει ποτέ. Ούτε όταν μπαίνει μες στον "Γυάλινο κόσμο" του. Εκεί, που όλα είναι υπέροχα, λαμπερά και έτοιμα ανά πάσα στιγμή να γίνουν στάχτη.
Λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα της πρώτης παράστασής του για φέτος, του ίσως πιο αυτοβιογραφικού απ' όλα τα έργα του Williams, ο απόφοιτος της Δραματικής Σχολής "Εμπρός" και τελειόφοιτος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, από τους σκηνοθέτες της νέας γενιάς του ελληνικού θεάτρου μιλά στο Esquire για τις αυτοβιογραφικές αναφορές του Αμερικανού συγγραφέα, την ευθραυστότητα της ανθρωπότητας και τα καταφύγια που δεν θα σταματήσουμε ποτέ να ψάχνουμε.
Ο "Γυάλινος κόσμος" είναι ένα έργο για το ίδιο το θέατρο και για την αέναη επιστροφή στο τραύμα. Ο Τομ βουτά και ξαναβουτά στην ίδια στιγμή, τη στιγμή της εγκατάλειψης, της ενοχής, της διαφυγής που ποτέ δεν έγινε και όλα γυρίζουν σε έναν αέναο κύκλο ανάσυρσης, αναπόφευκτης επαναδιαπραγμάτευσης της πληγής. Αυτό κατά μια έννοια μοιάζει με την ίδια τη λειτουργία του θεάτρου, που κάθε βράδυ οι ηθοποιοί είναι αναγκασμένοι και παγιδευμένοι να μπαίνουν, να ξαναβιώνουν, να ξύνουν ξανά πληγές και μνήμες.
Για το ανέβασμα του επικεντρώθηκα στον εγκλωβισμό της οικογένειας και στον εγκλωβισμό του θεάτρου. Στη χειροποίητη μαγεία και ατμόσφαιρα που έρχεται από τα πιο απλά υλικά. Στην ανάγκη των ανθρώπων να επιστρέφουν στις ρίζες τους.
Συναντάμε τους ήρωες σε μια δύσκολη κοινωνική και προσωπική τους στιγμή. Στο 1930 της Αμερικής σε μια φτωχή γειτονιά του Σεντ Λούις. Παλεύουν να επιβιώσουν, με το μεγαλύτερο βάρος να πέφτει στον Τομ, μια επαναστατική ποιητική φύση που είναι αναγκασμένη να πνίγεται σε μια αποθήκη παπουτσιών. Την οικογένεια συμπληρώνουν η καταιγιστική μητέρα του Αμάντα που προσπαθεί να καθοδηγήσει και να ελέγξει και τα δυο παιδιά στα δικά της ζητούμενα και η "εσώκλειστη" αδερφή του Λώρα, που λόγω μιας βαθιάς συστολής και κοινωνικής αναπηρίας μένει καθηλωμένη στο σπίτι. Ο πατέρας χρόνια τώρα τους έχει εγκαταλείψει. Όλα αλλάζουν όταν η Αμάντα αποφασίζει να οργανώσει μια συνάντηση για τη Λώρα με έναν υποψήφιο εραστή και η Λώρα θα έρθει σε απόλυτη ρήξη. Η πράξη αυτή θα πυροδοτήσει τη φυγή του Τομ.
Σίγουρα πρόκειται για ένα έργο του Tennessee Williams που πατάει σε αυτοβιογραφικά στοιχεία, αλλά τα μεταμορφώνει - κι αυτό το καθιστά τέχνη και όχι ντοκιμαντέρ. Ο Williams σε όλα του τα έργα επιστρέφει σε ίδια πρόσωπα. Κατά κύριο λόγο στην αδερφή του, Ρόουζ, που έπασχε από σχιζοφρένεια και πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του σε ψυχιατρικές κλινικές και στη μητέρα του, η αγάπη της οποίας τον έπνιγε. Η Λώρα του "Γυάλινου κόσμου" που αναφέρεται στην αδερφή του Ρόουζ εξελίσσεται σε Καθρίν στο "Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι", ενώ η Αμάντα επίσης του "Γυάλινου κόσμου", που αναφέρεται στη μητέρα του, είναι μια άλλη Μπλανς Ντυμπουά από το " Λεωφορείο ο Πόθος" ή μία άλλη Βέναμπλ από το "Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι". Όπως κάθε καλλιτέχνης, έτσι και ο Williams αφηγείται μια ιστορία, την ιστορία του, από διαφορετικά πρίσματα κάθε φορά.
Αποχωρώντας από την πλατεία του θεάτρου, θέλω το κοινό να πάρει μαζί του ό,τι πράγματι το αφορά. Είναι τόσο ανεξάντλητο αυτό το έργο που δεν θέλω να σταθώ σε ένα μόνο πράγμα.
Το ρόλο της Αμάντα παίζει η Μπέτυ Αρβανίτη. Ανταλλάσσαμε επισκέψεις στις παραστάσεις που έκανε και έκανα και υπήρχε πάντα μία βαθιά εκτίμηση. Αφού κουβεντιάζαμε για χρόνια μία πιθανή συνεργασία, καταλήξαμε μετά από κόπο και διάφορες ιδέες που έπεσαν στο τραπέζι στο συγκεκριμένο έργο του Williams. Νομίζω ότι πράξαμε σωστά.
Ο "Γυάλινος κόσμος" για μένα είναι ένας κόσμος υπέροχος και λαμπερός που μπορεί να καταστραφεί εν ριπή οφθαλμού. Κάτι σαν την ανθρωπότητα, δηλαδή.
Ο κόσμος ψάχνει και θα συνεχίσει να ψάχνει καταφύγια στους αιώνες των αιώνων. Ένα από αυτά είναι και ο "γυάλινος κόσμος" του καθενός μας, ακόμα κι αν ανά πάσα στιγμή μπορεί να καταρρεύσει.
Τα έργα με ισχυρή δομή, ισχυρή πρόταση στη φόρμα και τα έργα που δεν στηρίζονται στην πλοκή, αλλά στη σύγκρουση και στην ανάδειξη των ιδεών θα είναι πάντα αυτά που θα με συναρπάζουν.
Αν υπάρχει κάτι που έχω στα σκαριά και νιώθω υπερήφανος είναι ο ρόλος του δασκάλου στο τμήμα σκηνοθεσίας της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Είμαι βαθιά συγκινημένος που επιτέλους θα λειτουργήσει επισήμως μία τέτοια σχολή και νιώθω τρομερά υπεύθυνος για αυτή τη θέση.
"Γυάλινος κόσμος" του Tennessee Williams
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Συνεργάτης στη δραματουργία: Θεοδώρα Καπράλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γκέλυ Καλαμπάκα
Φωτογραφίες παράστασης: Γκέλλυ Καλαμπάκα
Παίζουν:
Αμάντα Γουίνγκφιλντ: Μπέτυ Αρβανίτη
Λώρα Γουίνγκφιλντ: Ελίνα Ρίζου
Τομ Γουίνγκφιλντ: Χάρης Φραγκούλης
Τζιμ Ο ´Κοννορ: Έκτορας Λιάτσος
Info: Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας – Σκηνή Μπέτυ Αρβανίτη: Κεφαλληνίας 16Α', Κυψέλη, Αθήνα. Από 2 Νοεμβρίου. Τετάρτη και Κυριακή στις 20.00 | Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21.00. Eισιτήρια: Προσφορά προπώλησης: 20 ευρώ για 2 άτομα. Πληροφορίες / Κρατήσεις: 210.8838727 | www.theatrokefallinias.gr. Προπώληση: viva.gr