Με πάνω από 20 βιβλία στο ενεργητικό του και έναν από τους πιο διάσημους φανταστικούς ντετέκτιβ της σύγχρονης αστυνομικής λογοτεχνίας, τον Χάρι Χόλε, ο Jo Nesbo είναι ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων στη χώρα του, την Νορβηγία, αλλά και διεθνώς. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ισπανική έκδοση του περιοδικού Esquire μιλά για το αέναο ταξίδι του στο απόλυτο κακό.
Στη Νορβηγία κανείς δε διαβάζει Σαίξπηρ. Η σχέση μου με τον Μάκβεθ (ο τίτλος ομώνυμου βιβλίου του) υπήρξε επειδή είχα παρακολουθήσει την ταινία του Roman Polanski όταν ήμουν νέος και γνώριζα την ιστορία.
Όταν παρουσίασα την ιδέα για την τηλεοπτική σειρά Occupied, μου είπαν πως ήταν παρατραβηγμένη. Η Ρωσία να εισβάλλει στη Νορβηγία; Τους είπα πως εισέβαλαν και ανέλαβαν την εξουσία χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός. Νομίζω πως η αίσθηση ότι είμαστε ασφαλείς και πως αυτό δεν αλλάζει με τίποτα είναι ψευδαίσθηση. Κι αυτό είναι όντως τρομακτικό, γιατί τα πάντα μπορεί να αλλάξουν. Η Γιουγκοσλαβία στη δεκαετία του ’90 ήταν μια δημοκρατική χώρα και έξι μήνες αργότερα, όταν ανέλαβε ο Slobodan Miloševic, σπαρασσόταν από εμφύλιο πόλεμο.
Διαθέτω τόσο μεγάλη φαντασία που δε φοβάμαι. Αδυνατώ να δω ταινίες τρόμου, ούτε καν τις χειρότερες. Ωστόσο, μπορώ να διασχίσω με τα πόδια ένα σκοτεινό πάρκο χωρίς να φοβηθώ. Περισσότερο με τρομάζει η ίδια η φαντασία μου.
Το κακό από μόνο του δεν υπάρχει. Έχω την εντύπωση πως έχει την ίδια υπόσταση με την ψυχρότητα. Το πρώτο είδος κακού είναι εύκολο να εξηγηθεί και να κατανοηθεί. Ας πούμε, η ιδιοτέλεια, η οποία σε τελική ανάλυση αφορά την επιβίωση του ισχυρότερου. Υπάρχει όμως κι ένα άλλο είδος κακού που μοιάζει να στερείται λογικής, όπως αυτό που αντιπροσωπεύουν οι serial killers, οι οποίοι δολοφονούν τα θύματά τους χωρίς προφανή λόγο, χωρίς ένα λόγο που να φαίνεται πως τους προσφέρει κάτι.
Το βρίσκω πιο εύκολο να κατανοήσω έναν serial killer απ’ ό,τι ένα σκακιστή. Δεν έχω σκεφτεί ποτέ να γράψω ένα βιβλίο για τον Magnus Carlsen (Νορβηγός Grand International Master), όμως έχω γράψει για serial killers. Η προσπάθεια να δεις τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός πραγματικά κακού είναι φοβερά φιλόδοξη, τουλάχιστον για ένα συγγραφέα. Χρειάζεται να διαθέτεις κάποιου είδους γνώση γύρω από τη φύση του κακού και, εφόσον είμαι ανίκανος να κατανοήσω τι συμβαίνει στο μυαλό ενός serial killer, αυτό με εξιτάρει. Με γοητεύει οτιδήποτε βρίσκω ακατανόητο.
Μπορώ να γράφω οποτεδήποτε, οπουδήποτε. Ξεκίνησα να το κάνω για να γεμίζω τα διαστήματα όπου δεν είχα τίποτε άλλο να ασχοληθώ και κατά κάποιον τρόπο συνεχίζω έτσι. Εννοώ πως είναι κάτι που κάνω στη ζωή μου, όπως η αναρρίχηση ή το να παίζω με ένα συγκρότημα. Έχω επίσης μια κόρη. Κι αυτό είναι όλο.
Η ανακάλυψη είναι ένας τρόπος για να βάζουμε τάξη στο χάος. Από τότε που ήμουν παιδί έπλαθα τις δικές μου ιστορίες. Με αυτές μπορείς να δημιουργήσεις μοτίβα, συνδέσεις και έννοιες. Επιπλέον, συνήθως τελειώνουν με happy end. Ένα θρίλερ, για παράδειγμα, ξεκινάει με φόβο και χάος και τελειώνει με τάξη και λύση.
Υπάρχει μια περιφρόνηση από μεριάς μου ως προς την αδυναμία, που με τρομάζει. Όταν ήμουν παιδί και έβλεπα ότι παρενοχλούσαν κάποιο άλλο παιδί, θύμωνα τόσο μ’ αυτόν που παρενόχλησε όσο και μ’ εκείνον που παρενοχλήθηκε για την αδυναμία που επέδειξε. Με ενοχλεί η αδυναμία του θύματος, υπό κάποια έννοια μοιράζεται συναισθήματα με αυτόν που παρενοχλεί.
Ποτέ δεν εμπιστεύομαι. Η εμπιστοσύνη με έχει ταξιδέψει σε πολύ ενδιαφέροντα μέρη, όπως όταν ήμουν 5 χρονών και έκανα το πρώτο μου μάθημα κολύμβησης. Περνώντας από την πισίνα για τους μεγάλους, είδα κόσμο να κολυμπάει και σκέφτηκα "Δεν μπορεί να είναι τόσο δύσκολο" και βούτηξα στα βαθιά. Ευτυχώς που ο δάσκαλος με είδε και με έσωσε.
Πώς μπορεί κάποιος να δολοφονήσει τη βασιλική οικογένεια και να μη συλληφθεί; Όταν ήμουν νέος, με διασκέδαζε αυτή η ιδέα. Στην πραγματικότητα, το να σκέφτομαι σενάρια και συνωμοσίες με ηρεμούσε. Στη συνέχεια χρησιμοποίησα αυτή την ιδέα στο μυθιστόρημά μου Ο κοκκινολαίμης. Πάντοτε με έλκυε η πνευματική πρόκληση του να διαπράξεις το τέλειο έγκλημα.
Έχω δει περισσότερες ταινίες απ’ όσα βιβλία έχω διαβάσει, έτσι νομίζω πως είναι φυσιολογικό το ύφος των μυθιστορημάτων μου να είναι περισσότερο κινηματογραφικό απ’ ό,τι λογοτεχνικό.