Πόσο μεγάλο μπορεί να γίνει ένα τσουνάμι; Όσο ένα κτίριο; Όσο ένα βουνό; Στην περίπτωση του μεγαλύτερου που έχει καταγραφεί ποτέ, η απάντηση είναι: πιο ψηλό κι απ’ το Empire State Building.
Ήταν 9 Ιουλίου 1958, όταν ο κόλπος Lituya στην Αλάσκα μετατράπηκε σε σκηνικό μιας καταστροφής που ακούγεται σχεδόν εξωπραγματική. Ένας σεισμός 7,8 Ρίχτερ πυροδότησε μια τεράστια κατολίσθηση – περίπου 90 εκατομμύρια τόνοι βράχου και πάγου κατρακύλησαν από ύψος 600 μέτρων και έπεσαν στον στενό φιόρδ.
Η δύναμη ήταν τόσο εκρηκτική, που το νερό εκτοξεύτηκε προς τα πάνω σαν γροθιά της φύσης, δημιουργώντας ένα τσουνάμι ύψους 524 μέτρων.
Για να το καταλάβει κανείς, μιλάμε για κύμα πιο ψηλό από έναν ουρανοξύστη 100 ορόφων. Το νερό σάρωσε βλάστηση, χώμα, ακόμα και βράχια από τις γύρω πλαγιές, αφήνοντας πίσω του μια καθαρή γραμμή – τη λεγόμενη "trimline" – που είναι ακόμα ορατή από το διάστημα.
Το πιο εντυπωσιακό; Αυτό το τσουνάμι δεν προκλήθηκε από τον σεισμό καθεαυτό, αλλά από τη μαζική κατολίσθηση που ακολούθησε. Εδώ δεν μιλάμε για τα γνωστά κύματα που διασχίζουν ωκεανούς και πλήττουν μακρινές ακτές. Αυτό ήταν ένα απότομο, τοπικό φαινόμενο – μια "κουρτίνα νερού" που εξαφανίστηκε σχεδόν τόσο γρήγορα όσο εμφανίστηκε.
Σαν σενάριο ταινίας
Εκείνη τη νύχτα, τρεις ψαρόβαρκες βρίσκονταν στον κόλπο. Δύο ανατράπηκαν και βυθίστηκαν, με αποτέλεσμα να χαθούν δύο ζωές. Όμως, η τρίτη, με τον Howard και τον Sonny Ulrich, σώθηκε με τρόπο που μοιάζει με σενάριο ταινίας: το τεράστιο κύμα τους σήκωσε πάνω από έναν λόφο και τους πέταξε πίσω στη θάλασσα. Όπως ανέφεραν αργότερα, "είδαμε τον ουρανό και το κύμα να ανεβαίνει ταυτόχρονα".
Σήμερα, η NASA μπορεί ακόμη να εντοπίσει τη "γραμμή" αυτού του γεγονότος μέσω δορυφόρων. Οι επιστήμονες παρατηρούν πώς η βλάστηση έχει επανέλθει διαφορετικά στις περιοχές που επλήγησαν – σαν μια ουλή στο σώμα της Γης.
Ο κόλπος Lituya δεν είναι άγνωστος στις καταστροφές: το σχήμα U, οι κάθετοι βράχοι και η θέση του πάνω σε ρήγμα τον κάνουν "φυσική παγίδα". Αλλά το τσουνάμι του 1958 παραμένει μοναδικό σε κλίμακα.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.