Τα μεσάνυχτα της Δευτέρας, ο σεισμός των 5,2 Ρίχτερ με επίκεντρο τα Νέα Στύρα Ευβοίας ταρακούνησε έντονα την πρωτεύουσα. Ήταν σύντομος, αλλά αρκετός για να ξυπνήσει μνήμες. Για πολλούς, η πρώτη σκέψη γύρισε αμέσως πίσω, στον σεισμό του 1999, εκείνον τον Σεπτέμβρη, ακριβώς 26 χρόνια και 2 ημέρες πριν, όταν η Αθήνα έζησε τον πιο φονικό σεισμό των τελευταίων πενήντα χρόνων.
Στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, ώρα 14:56, η γη σείστηκε για μόλις 15 δευτερόλεπτα. Το μέγεθος ήταν 5,9 Ρίχτερ με 6 Ρίχτερ – όχι από τα μεγαλύτερα που έχουν καταγραφεί στη χώρα. Όμως η μικρή απόσταση από το κέντρο της Αθήνας και το μικρό εστιακό βάθος αποδείχθηκαν καταστροφικά. Ο απολογισμός: 143 νεκροί, χιλιάδες τραυματίες και ζημιές που ξεπέρασαν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σεισμός 1999 - Ο απολογισμός των θυμάτων
Οι εικόνες από εκείνες τις μέρες παραμένουν χαραγμένες: πολυκατοικίες που κατέρρευσαν, εργοστάσια που έγιναν συντρίμμια, δρόμοι γεμάτοι από πανικόβλητους ανθρώπους. Το εξαώροφο κτίριο της Ρικομέξ στο Μενίδι έγινε το πιο τραγικό σύμβολο της καταστροφής. Εκεί έχασαν τη ζωή τους 39 άνθρωποι, ανάμεσά τους και δύο έγκυες γυναίκες.
Τα θύματα έφτασαν τα 143. Από αυτούς, 111 εγκλωβίστηκαν και σκοτώθηκαν από τις καταρρεύσεις, 31 πέθαναν από ασφυξία, άλλοι έξι από καρδιακή προσβολή. Περισσότεροι από 2.000 τραυματίστηκαν, ενώ περίπου 50.000 άνθρωποι βρέθηκαν χωρίς στέγη. Οι καταυλισμοί που στήθηκαν για να τους στεγάσουν χρησιμοποιήθηκαν για χρόνια μετά.
Η δικαστική διάσταση της υπόθεσης άφησε πικρή γεύση. Παρά τις καταγγελίες για κακοτεχνίες, οι περισσότεροι υπεύθυνοι εργοστασίων και κτιρίων που κατέρρευσαν αθωώθηκαν. Μικρές αποζημιώσεις δόθηκαν σε οικογένειες θυμάτων – ποσά που σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να απαλύνουν την απώλεια. Μόλις το 2012 η Περιφέρεια Αττικής αποφάσισε να καταβάλει 13 εκατομμύρια ευρώ σε συγγενείς θυμάτων.
Ακόμα και σήμερα, 26 χρόνια μετά, ο σεισμός της Πάρνηθας θεωρείται η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή της μεταπολεμικής Ελλάδας. Όχι μόνο λόγω του αριθμού των θυμάτων, αλλά και γιατί άλλαξε την ψυχολογία μιας ολόκληρης πόλης. Η Αθήνα έμαθε με τον πιο σκληρό τρόπο ότι η γη μπορεί να τρέμει απροειδοποίητα, μέσα σε μια καθημερινή Τρίτη.
Κάθε φορά που νιώθουμε τη δόνηση ενός νέου σεισμού – όπως χθες το βράδυ με την Εύβοια – η μνήμη επιστρέφει εκεί. Στα 15 δευτερόλεπτα που σημάδεψαν μια γενιά.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.