Τι συμβαίνει στη Συρία τώρα: Θα είναι καλύτερα μετά την πτώση Άσαντ;

Με πολύ μεγάλη ευκολία ακόμα και Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και βουλευτής της ελληνικής κυβέρνησης βλέπει αισιόδοξα την πτώση του Άσαντ στην Συρία. Και φυσικά πολλοί άλλοι λιγότερο σχετικοί με το θέμα κάνουν λόγο για αντάρτες που φέρνουν την ελευθερία. Αλλά δεν είναι καθόλου έτσι.

Ας τα κάνουμε λίγο λιανά για όσους δεν ασχολούνται με το θέμα και θέλουν -έστω και λίγο- να καταλάβουν τι έχει συμβεί στην Συρία.

Φυσικά και δεν μιλάμε για αντάρτες στην Συρία. Πρόκειται για κανονικούς τζιχαντιστές. Μετριοπαθείς τζιχαντιστές δεν υπάρχουν. Είναι σαν να μιλάς για vegan καρχαρίες. Ποια είναι η οργάνωση Hayat Tahrir al-Sham (HTS) που πήρε τον έλεγχο στη Συρία; Είναι η οργάνωση που ξέραμε παλιότερα ως Μέτωπο Αλ Νούσρα -την εποχή που ο ISIS κατάφερε να ελέγχει μεγάλο κομμάτι του Ιράκ και της Συρίας.

Ο επικεφαλής της οργάνωσης -που έκανε rebranding- είναι ο ίδιος. Λέγεται Abu Mohammed al-Golani (κεντρική φωτό) και είναι πνευματικό του παιδί του ανθρώπου που έφτιαξε το Ισλαμικό Κράτος (ISIS), του γνωστού Αλ Μπαγκντάντι. Γνωρίστηκαν σε ένα στρατόπεδο που είχαν δημιουργήσει οι Αμερικανοί στο νότιο Ιράκ -ένα στρατόπεδο που τελικά γέννησε πολλά προβλήματα και δεν έλυσε κανένα γιατί έκανε ριζοσπάστες ακόμα και κάποιους μετριοπαθείς ανθρώπους.

Ο Αλ Μπαγκντάτι ζήτησε από τον Αλ Γκολάνι να πάει στην Συρία και να φτιάξει το μέτωπο Αλ Νούσρα για να προετοιμάσει το έδαφος για το Ισλαμικό Κράτος. Φυσικά το έκανε αλλά όταν ήρθε η στιγμή αυτονομήθηκε, καθώς ήθελε να κάνει κουμάντο μόνο στη Συρία και δεν ήθελε να καταλάβει όλη τη Μεσόγειο -και ακόμα παραπέρα- όπως ο ISIS.

Στη συνέχεια έγιναν στη Συρία αυτά που ξέρουμε χοντρικά. Φυσικά ο Αλ Γκολάνι ποτέ δεν εγκατέλειψε τον αγώνα και συνέχιζε την προετοιμασία παρά την πτώση του ISIS. O Ερντογάν φυσικά είναι δίπλα του. Όπως στήριξε μουλωχτά τότε τον ISIS έτσι και τώρα στηρίζει -καθόλου υπόγεια και με όλες του τις δυνάμεις- το HTS.

Γιατί στηρίζει ο Ερντογάν; Γιατί την περιοχή της Συρίας με τα περισσότερα πετρέλαια την ελέγχουν Κούρδοι. Χρειάζεται να επεκταθούμε; Μάλλον όχι. Ποιοι άλλοι δεν θέλουν τους Κούρδους; Μα φυσικά το σουνιτικό Ισλάμ -δηλαδή σχεδόν όλο το Ισλάμ.

Το ότι ο επικεφαλής του HTS το παίζει μετριοπαθής εδώ και αρκετό καιρό -ώστε να κερδίσει την συμπάθεια των ΗΠΑ- δεν πείθει. Πρόκειται για κανονικό τζιχαντιστή και δεν έγινε ξαφνικά χίπης που θα αφήνει αλλόθρησκους να τρέχουν χαρούμενοι στα λιβάδια -παρά το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα έχει κάνει σχετικές τοποθετήσεις.

Αρκετά ενδεικτικό των διαθέσεων -παρά το rebranding - είναι το γεγονός ότι η οργάνωση λέγεται Hayat Tahrir al-Sham. Και al-Sham (ή απλά Sham) είναι ο αραβικός όρος για την ευρύτερη περιοχή της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των σύγχρονων χωρών του Λιβάνου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας της Κύπρου και της τουρκικής επαρχίας Hatay. Το πιάσατε το καθόλου υπονοούμενο;

Όποιος λοιπόν περιμένει ειρήνη στην περιοχή και καλοπέραση των κατοίκων μετά την πτώση αυτού του τέρατος που λέγεται Άσαντ, είναι πολύ γελασμένος. Ναι, με την πτώση Άσαντ μειώθηκε η δύναμη της Ρωσίας και του Ιράν στην περιοχή, αλλά αυξήθηκε κατακόρυφα η δύναμη του σουνιτικού Ισλάμ και της Τουρκίας.

Μπορεί σε πρώτο επίπεδο να υπάρξει ένα κύμα επιστροφής κάποιων προσφύγων προς την Συρία -τώρα που έφυγε ο Άσαντ- αλλά μεσομακροπρόθεσμα αυτή η εξέλιξη στη Συρία δεν είναι καθόλου καλή.

Σίγουρα η κίνηση του al-Golani να το παίξει μετριοπαθής είναι έξυπνη αλλά οι πραγματικές του διαθέσεις δεν θα αργήσουν να φανούν. Ο βασικός στόχος του al-Golani και της Τουρκίας είναι η επικράτηση του σουνιτικού Ισλάμ στην περιοχή, ο αφανισμός των Κούρδων, η αποδυνάμωση των αλεβιτών (μεγάλο μέρος ανθρώπων στη Συρία είναι αλεβίτες ενώ υπάρχει και αρκετός πληθυσμός στην νότια Τουρκία), η εξαφάνιση των χριστιανών από την περιοχή-γενέτειρα της θρησκείας τους και η επέκταση προς Δύση.

Και όλα αυτά δεν θα είναι εύκολο να συμβούν και χαμένος θα βγει σίγουρα ο λαός της Συρίας. Για πόσο καιρό θα καταφέρνει ο Αλ Γκολάνι να κάνει ότι είναι ενωμένες καμιά δεκαριά διαφορετικές πολεμικές φράξιες και τι θα γίνει με τις χώρες που εμπλέκονται στρατιωτικά στο συριακό έδαφος, όπως το Ισραήλ που σε χρόνο dt κατέστρεψε πάνω από το 80% των ναυτικών βάσεων της Συρίας;