Ο αυτισμός εκδηλώνεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Δεν αφορά μόνο την παιδική ηλικία, αλλά συχνά παραμένει αδιάγνωστος μέχρι την ενήλικη ζωή, επηρεάζοντας την κοινωνική αλληλεπίδραση, την επικοινωνία και –κυρίως– τις σχέσεις.
Η δημοφιλής σειρά του Netflix, Love on the Spectrum, έφερε ξανά στο προσκήνιο την πραγματικότητα των ενηλίκων που ανήκουν στο φάσμα και αναζητούν τον έρωτα. Όμως τι γίνεται όταν τα σημάδια δεν είναι εύκολα ορατά;
Πώς θα εντοπίσεις τα σημάδια του αυτισμού
Η Δρ Mikki Lee Elembaby, ψυχολόγος που ειδικεύεται στον αυτισμό στη Νέα Υόρκη, εξηγεί πως ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά είναι ο τρόπος με τον οποίο το άτομο απαντά σε απλές, ανοιχτές ερωτήσεις. "Ερωτήσεις όπως "Πώς είσαι;” μπορεί να απαντηθούν με τρόπο που φαίνεται πολύ άμεσος ή ακόμα και ωμός. Αυτό οφείλεται στη δυσκολία κατανόησης κοινωνικών σημάτων και κανόνων, κάτι που συχνά οδηγεί σε παρεξηγήσεις", σημειώνει.
Ένα άλλο στοιχείο που μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη αυτισμού είναι η έντονη εξάντληση μετά από κοινωνικές συναναστροφές, όπως ένα πάρτι ή μια συνάντηση με φίλους. "Αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί άνθρωποι στο φάσμα καταφεύγουν στο λεγόμενο masking – τη συνειδητή μίμηση νευροτυπικών συμπεριφορών ώστε να ενσωματωθούν", λέει η ειδικός. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάποιος αναγκάζει τον εαυτό του να διατηρεί οπτική επαφή, ακόμη κι αν νιώθει άβολα, ή ότι προετοιμάζεται για συζητήσεις με φανταστικά σενάρια στο μυαλό του. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, οι κοινωνικές λεπτομέρειες –όπως το πότε πρέπει να σταματήσει ένα χαμόγελο– μπορεί να παραμένουν δυσδιάκριτες.
Η Δρ Megan Anna Neff, κλινική ψυχολόγος με έδρα το Όρεγκον, επισημαίνει ότι η δυσκολία στη δημιουργία και διατήρηση κοινωνικών δεσμών είναι επίσης χαρακτηριστική. "Πολλοί ενήλικες που δεν γνωρίζουν ότι βρίσκονται στο φάσμα κουβαλούν μια περίπλοκη ιστορία σχέσεων, με αποτυχίες που δεν μπορούν να εξηγήσουν. Σχέσεις που τελειώνουν ξαφνικά, αφήνοντάς τους με ερωτήματα για το τι πήγε στραβά", αναφέρει.
3 ερωτήσεις για να καταλάβεις καλύτερα
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι με αυτισμό δεν μπορούν να έχουν βαθιές και ουσιαστικές φιλίες ή σχέσεις. Αντίθετα, μπορούν –αρκεί να υπάρχει κατανόηση και επικοινωνία. Η Δρ Elembaby προτείνει τρεις ερωτήσεις που μπορεί να βοηθήσουν κάποιον να καταλάβει αν είναι στο φάσμα:
- Νιώθετε ότι πρέπει να "παίζετε έναν ρόλο" σε κοινωνικές καταστάσεις;
- Σας κουράζει η προσπάθεια να διατηρείτε σχέσεις;
- Σας έχουν χαρακτηρίσει ποτέ υπερβολικά άμεσο ή απότομο;
Φυσικά, οι απαντήσεις δεν αποτελούν διάγνωση. Μπορούν, όμως, να γίνουν το πρώτο βήμα για να αναζητήσει κάποιος επαγγελματική βοήθεια – και ίσως να βρει τελικά τον τρόπο να καταλάβει καλύτερα τον εαυτό του και τις σχέσεις του.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.