Ότι πίσω από πολλές μεγάλες εφευρέσεις της ανθρωπότητας δεν υπήρξε τίποτε άλλο παρά μια απλή αλυσίδα συμπτώσεων, είναι αλήθεια. Ο άνθρωπος, όσο ευφυής και πολυπράγμων κι αν θεωρείται, ταυτόχρονα -σε πολλές περιπτώσεις- είναι ανίκανος να επιδείξει τις ικανότητές του χωρίς τη βοήθεια μιας αόρατης δύναμης που φυτεύει τη λύση μπροστά στα μάτια του. Συνήθως αυτή η "μαγική" λύση έρχεται με τη μορφή σύμπτωσης, απόρριψης ή σφάλματος, μεταμορφώνοντας ένα αδιέξοδο σε θρίαμβο.
"Ασυνήθιστη Ιστορία": αυτό είναι το όνομα της εκδοτικής τριλογίας του δημοσιογράφου και συγγραφέα Gregorio Doval, ο οποίος έχει συλλέξει εκατοντάδες περίεργες συμπτώσεις, λάθη, αστοχίες, παραλείψεις, γκάφες έως και απάτες, οι οποίες εντελώς κατά τύχη μετατράπηκαν σε αληθινά χρυσωρυχεία. Πολλά απ’ αυτά τα ιστορικά περιστατικά μοιάζουν με ανέκδοτα, ωστόσο είναι πραγματικότητα. Ο Doval λέει: "Δεν υπάρχει τίποτα τόσο αναπόφευκτα επιτυχημένο και κερδοφόρο, όσο ένα λάθος που έχει φτάσει στη στιγμή του". Παρακάτω, θα βρεις μια μικρή συλλογή από τεράστια λάθη και επιχειρηματικές αποτυχίες, που κατάφεραν να γίνουν μαθήματα.
Επίλεξε το όνομα της εταιρείας σου προσεκτικά
Κυρίως όταν πρόκειται να ξανοιχτείς στη διεθνή αγορά, επειδή τα γλωσσικά προβλήματα είναι δύσκολο να ελεγχθούν. Πολλές φορές, μια πρόχειρα επιλεγμένη ξενική λέξη μπορεί να σε εμπλέξει στο ίδιο λάθος που διέπραξαν οι διευθυντές της Chevrolet-General Motors στη δεκαετία του '70, όταν ήθελαν να κυκλοφορήσουν το νέο τους μοντέλο στην αγορά της Λατινικής Αμερικής, με την ονομασία "Nova". Γιατί οι πωλήσεις πήγαν κατά διαόλου; Επειδή στα ισπανικά, Nova σημαίνει Δεν Πηγαίνει/Δεν Λειτουργεί. Η εταιρεία άλλαξε το όνομα του μοντέλου σε "Caribe" και οι πωλήσεις ξεπέρασαν κάθε προσδοκία.
Χειρότερη είναι η περίπτωση του δεύτερου μεγαλύτερου ταξιδιωτικού πρακτορείου στην Ιαπωνία, του Kinki, το οποίο άρχισε να λαμβάνει χιλιάδες αρνητικά μηνύματα μόλις ξεκίνησε διαφημιστική καμπάνια στην αγγλοσαξονική αγορά. Οι Ιάπωνες επιχειρηματίες δεν κατανόησαν έγκαιρα ότι η προφορά της λέξης "κίνκι" στα αγγλικά (kinky) μεταφράζεται ως "σεξουαλικά ανώμαλος".
Έχε τις κεραίες σου ανοιχτές για πιθανές συνέργειες
Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις πού κρύβεται ένα επαναστατικό προϊόν. Το 1904, κατά την διάρκεια διεθνούς έκθεσης τροφίμων και ποτών στο Saint Louis, ένας Ιταλός παραγωγός παγωτού κόντεψε να πάθει εγκεφαλικό όταν συνειδητοποίησε ότι είχαν εξαντληθεί τα μπολάκια μέσα στα οποία κερνούσε παγωτό τους επισκέπτες της έκθεσης. Μέχρι που κοίταξε στα δεξιά του: ένας Σύριος έμπορος πωλούσε φρυγανιές και μπισκότα. "Με συγχωρείς", του λέει ο παγωτατζής, "μπορείς να μου δανείσεις μερικά μπισκότα να βάζω πάνω τα παγωτά μου;" Τα υπόλοιπα είναι μια ιστορία με ατελείωτα κέρδη έως σήμερα: Ιταλός και Σύριος πατεντάρισαν το παγωτό-χωνάκι!
Ποτέ μην υποτιμάς το καταναλωτικό κοινό
Ή, για να το θέσουμε αλλιώς: πάντα θα υπάρχει κάποιος που ξέρει πολλά περισσότερα από σένα. Το γεγονός: Μερικά χρόνια πριν, η Nike απευθύνεται στην Κένυα, μάνα-γη των δρομέων αντοχής, θέλοντας να διαφημίσει ένα νέο μοντέλο running shoes υψηλής αντοχής, ζητώντας την υποστήριξη μερικών μελών της φυλής Samburu -κορυφαίων μαραθονοδρόμων. Προσπαθώντας να εξαπατήσουν κατά κάποιο τρόπο το κοινό, οι παραγωγοί του διαφημιστικού βίντεο ζουμάρουν στο πρόσωπο ενός μέλους της φυλής την ώρα που δοκιμάζει τα παπούτσια και τον κάνουν να φαίνεται ότι από τα χείλη του βγαίνει το σλόγκαν της Nike, "Just Do It". Η σκηνή επεξεργάζεται, το φίλμ μοντάρεται, θεωρείται καλό από την εταιρεία και βγαίνει στον αέρα. Αλλά σύντομα, ένας ανθρωπολόγος από το Πανεπιστήμιο του Cincinatti, επισημαίνει ότι ο "ηθοποιός", λέει ακριβώς: "Αυτά τα παπούτσια δεν μου κάνουν, θέλω μεγαλύτερο νούμερο". Η απάντηση της Nike: "Ποτέ δεν πιστεύαμε ότι θα υπάρχει άνθρωπος στις ΗΠΑ που θα το παρατηρούσε".
Αγάπησε αυτόν που σου μισεί...
...επειδή μπορεί να σου δώσει το κλειδί για την δική σου επιτυχία. Αυτή η ιστορία συνέβη το 1853, στο τουριστικό θέρετρο Saratoga Springs, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Ο σεφ του εστιατορίου Lake Lodge, George Crum, λαμβάνει ένα παράπονο από έναν πελάτη που γευμάτιζε στη σάλα: "Πάρτε πίσω αυτές τις ψητές πατάτες. Είναι απαράδεκτα χοντροκομμένες". Ο Crum, νευριασμένος από το σχόλιο του "αδαούς" πελάτη -και για να του τη "σπάσει"-, πηγαίνει στην κουζίνα και με ένα μαχαίρι κόβει μια πατάτα σε λεπτές, σχεδόν διάφανες φλούδες και τις βουτάει σε καυτό λάδι. Αποτέλεσμα; Όχι μόνο ο πελάτης ξετρελάθηκε από τη χαρά του, αλλά από εκείνη την ημέρα το εστιατόριο Lake Lodge έγινε ακόμη πιο δημοφιλές χάρη στις λεπτές και τραγανές τηγανητές πατάτες του. Ο δε George Crum έγινε ένας πλούσιος έμπορος, αφού πατεντάρισε την ιδέα του και κυκλοφόρησε έπειτα από λίγο καιρό το δημοφιλέστερο σνακ στον πλανήτη μέσα σε σακουλάκι: τα τσιπς.
Σκέψου δυο φορές τη διαφημιστική στρατηγική σου
Μια ταϊβανέζικη εταιρεία που ειδικευόταν στη παραγωγή και διανομή μικρών οικιακών συσκευών σε όλο τον κόσμο, θέλησε να χρησιμοποιήσει μια καρικατούρα του Χίτλερ για να προωθήσει μια σειρά από σόμπες αερίου, με το σύνθημα "Κερδίστε τον Πόλεμο στο Ψυχρό Μέτωπο, Σήμερα!" (φράση-διαταγή του Χίτλερ προς τους διοικητές των μεραρχιών στο Ανατολικό Μέτωπο).
Οι ιδιοκτήτες διαβεβαίωσαν ότι ήθελαν μόνο να τονίσουν ότι οι συσκευές ήταν βασισμένες σε γερμανική τεχνολογία και ήταν πραγματικά αποτελεσματικές για τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Απλά, δεν κατάλαβαν εξαρχής, πόσο άβολα θα ένιωθαν εκατομμύρια καταναλωτές στον πλανήτη με την εικόνα του χαμογελαστού Αδόλφου στη συσκευασία της σόμπας.
Να έχεις πάντα πίστη στον από μηχανής θεό
Έτος 1901. Ο Αυστροουγγαρός μεγαλοεπιχειρηματίας Emil Jellinek δίνει εντολή στην εταιρεία Deimler να κατασκευάσει ένα αυτοκίνητο ικανό να υπερβεί την ταχύτητα των 40 χιλιομέτρων την ώρα. Το πρότυπο όχημα σύντομα αρχίζει να γίνεται δημοφιλές μεταξύ των ευρωπαϊκών ελίτ και, σε ένα πάρτι της υψηλής κοινωνίας που διοργάνωσε ο Jellinek, κάποιοι από τους καλεσμένους ρωτούν τον οικοδεσπότη ποιο είναι το όνομα που επέλεξε για το νέο όχημα-βολίδα. Ο επιχειρηματίας αντιλαμβάνεται σαστισμένος ότι δεν το έχει σκεφτεί. Για να κερδίσει λίγο χρόνο και να εκτρέψει πρόσκαιρα την αμήχανη συζήτηση, φωνάζει δυνατά τη μικρή του κόρη, τη Mercedes (που βρισκόταν στο άλλο άκρο της αίθουσας), να έρθει κοντά του. Οι φιλοξενούμενοι το εκλαμβάνουν ως απάντηση στο ερώτημά τους, θεωρώντας ότι "Mercedes" είναι το όνομα του αυτοκινήτου. Αργότερα, το 1926, η εταιρεία Mercedes του Jellinek θα συγχωνευόταν με την Benz & Cie, δημιουργώντας την τρέχουσα Mercedes-Benz.
Μετά από όλα αυτά (τα ολίγα), και όπως λέει ο Doval στο βιβλίο του, "... ποτέ μην κλείνεις τα μάτια σου στις συμπτώσεις ή να αγνοείς τα καλέσματα της τύχης. Ίσως τα μόνα λάθη που πρέπει να αποφευχθούν είναι αυτά που εξαλείφουν την πιθανότητα να προσπαθήσεις και πάλι".