Γιατί ο Νετανιάχου αποφάσισε να επιτεθεί τώρα στο Ιράν

Εξαπολύοντας σε αυτή τη χρονική συγκυρία την επιχείρηση "Rising Leon" - "Ανατέλλων Λέων", το Ισραήλ πραγματοποιεί την πιο φιλόδοξη στρατιωτική επιχείρηση που έχει ξεκινήσει ποτέ και ταυτόχρονα επιτυγχάνει το μεγαλύτερο χτύπημα που έχει κάνει ποτέ στην καρδιά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Χτυπήσαμε την "κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στη Νατάνζ", δήλωσε ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Τι υπάρχει στη Νατάνζ και γιατί ήταν κρίσιμο για το Ισραήλ να γίνει το χτύπημα στο Ιράν

Τι υπάρχει στη Νατάνζ; Η εγκατάσταση που επλήγη είναι το μέρος όπου το Ιράν έχει παράξει και αποθηκεύσει τη συντριπτική πλειοψηφία των πυρηνικών καυσίμων του - και, τα τελευταία τρία χρόνια, μεγάλο μέρος του καυσίμου που είναι σχεδόν κατάλληλο για βόμβες, το οποίο έχει φέρει το Ιράν πολύ κοντά στην κατασκευή πυρηνικών όπλων. Είναι δηλαδή, εκεί όπου το Ιράν μπορεί να προχωρήσει σε εμπλουτισμό ουρανίου.

Σε αυτό το στάδιο, δεν υπάρχουν ακόμη αναφορές για το αν η άλλη σημαντική εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, που ονομάζεται Φόρντοου, έγινε επίσης στόχος. Όπως σημειώνουν αναλυτές, αυτός είναι ένας πολύ πιο δύσκολος στόχος, καθώς η εγκατάσταση είναι θαμμένη βαθιά κάτω από ένα βουνό, σκόπιμα σχεδιασμένη ώστε να είναι εκτός της εμβέλειας που μπορεί να χτυπήσει το Ισραήλ.

Για πόσο καιρό έχει καταφέρει το Ισραήλ να καθυστερήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα;

Η εφημερίδα New York Times, υπογραμμίζει όμως, ότι μπορεί να χρειαστούν μέρες ή και εβδομάδες για να απαντηθεί ένα από τα πιο κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν την επίθεση στις εγκαταστάσεις του Ιράν: Για πόσο καιρό έχει καταφέρει το Ισραήλ να καθυστερήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα;

Εάν, ως αποτέλεσμα της επίθεσης, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν καθυστερήσει μόνο ένα ή δύο χρόνια, μπορεί να αποδειχθεί ότι το Ισραήλ ανέλαβε ένα τεράστιο ρίσκο μόνο και μόνο για μια βραχυπρόθεσμη καθυστέρηση. Και μεταξύ των κινδύνων που θα προκύψουν δεν είναι μόνο η πιθανότητα ενός μακροχρόνιου πολέμου, αλλά και το γεγονός ότι το Ιράν θα αποσυρθεί από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Θεωρητικά, όπως γράφει η αμερικανική εφημερίδα, "ακριβώς το αποτέλεσμα που ο Νετανιάχου ήθελε να αποτρέψει".

Η ιστορία δείχνει ότι τέτοιες επιθέσεις έχουν απρόβλεπτα αποτελέσματα. Ακόμα και η πιο έξυπνη επίθεση στο πρόγραμμα πριν από 15 χρόνια - μια κυβερνοεπίθεση με την οποία είχε τοποθετηθεί ένα κακόβουλο λογισμικό στις ιρανικές εγκαταστάσεις, καταστρέφοντας φυγοκεντρητές - επιβράδυνε το Ιράν μόνο για ένα ή δύο χρόνια. Και όταν το πρόγραμμα επανεκκίνησε, ήταν μεγαλύτερο από ποτέ.

Η επιχείρηση "Ολυμπιακοί Αγώνες" που ξεσκεπάστηκε

Για σχεδόν 20 χρόνια, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βάλει στο στόχαστρο τους χιλιάδες φυγοκεντρητές που περιστρέφονται μέσα στις εγκαταστάσεις της Νατάνζ, με την ελπίδα να εξουδετερώσουν το βασικό συστατικό που χρειάζονταν οι Ιρανοί επιστήμονες για να κατασκευάσουν ένα πυρηνικό οπλοστάσιο: το ουράνιο.

@ BBC

Μαζί, οι δύο χώρες ανέπτυξαν αρχικά τον ιό τύπου worm Stuxnet, το κυβερνοόπλο που προοριζόταν να κάνει τις φυγοκεντρητές να περιστρέφονται ανεξέλεγκτα. Αυτή η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία "Ολυμπιακοί Αγώνες", γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τζορτζ Μπους του νεότερου και εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια της προεδρίας Ομπάμα, μέχρι που η μυστική επιχείρηση ξεσκεπάστηκε.

Στη συνέχεια, το Ισραήλ σαμποτάρισε κτίρια που παρήγαγαν κρίσιμα εξαρτήματα για τις φυγοκεντρικές συσκευές και άρχισε να δολοφονεί επιστήμονες-κλειδιά για την επιχείρηση.

Όλες αυτές οι επιχειρήσεις όμως, ήταν "προσωρινά πισωγυρίσματα" λένε οι NYT, καθώς το Ιράν ανέκαμψε γρήγορα. Στις εγκαταστάσεις που επλήγησαν τα ξημερώματα, στο Νατάνζ, οι φυγοκεντρικές συσκευές συνέχισαν να περιστρέφονται, μέχρι που η πυρηνική συμφωνία του 2015 με την Τεχεράνη ανάγκασε τη χώρα να εγκαταλείψει το 97% του προγράμματός της και να επιβραδύνει τον εμπλουτισμό στο Νατάνζ σε οριακό σημείο. Η συμφωνία αυτή όριζε επίσης, το επίπεδο εμπλουτισμού σε ένα επίπεδο χρήσιμο για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, αλλά όχι επαρκές για την κατασκευή βόμβας.

Για τρία χρόνια, έμοιαζε ότι η απειλή που αποτελούσαν οι εγκαταστάσεις στη Νατάνζ είχε περιοριστεί. Οι περισσότεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι πίστευαν ότι ενώ η συμφωνία δεν είχε τερματίσει το πρόγραμμα, το είχε περιορίσει. Η παραγωγή του εργοστασίου του Νατάνζ ήταν ελάχιστη.

Αλλά στη συνέχεια ο Πρόεδρος Τραμπ απέσυρε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη συμφωνία το 2018, χαρακτηρίζοντας την "καταστροφική". Και μέσα σε λίγα χρόνια, το Ιράν άρχισε να αναβαθμίζει την εγκατάσταση και να τοποθετεί νέες, πολύ πιο αποτελεσματικές φυγοκεντρικές μηχανές. Με τον τρόπο αυτό, αύξησε τα επίπεδα εμπλουτισμού σε 60% καθαρότητα - λίγο κάτω από την καθαρότητα για βόμβες. Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα, ειδικοί αναλυτές ανέφεραν ότι θα χρειαζόντουσαν μόνο λίγες εβδομάδες για να αυξηθεί περαιτέρω το επίπεδο στο 90%, που χρησιμοποιείται συνήθως σε ατομικά όπλα.

Γιατί άναψε κόκκινο στο Ισραήλ

Το Ιράν έκανε επιπλέον και άλλες κινήσεις που άναψαν "κόκκινο" για το Ισραήλ καθιστώντας τις εγκαταστάσεις στη Νατάνζ έναν ακόμα μεγαλύτερο στόχο. Τους τελευταίους μήνες, οι διεθνείς επιθεωρητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το Ιράν επιτάχυνε τις διαδικασίες εμπλουτισμού ουρανίου.

Τα ξημερώματα της Παρασκευής, 13/06, στο Ισραήλ, ο Νετανιάχου χρησιμοποίησε τις πληροφορίες για την πρόοδο που σημείωναν οι Ιρανοί επιστήμονες για να υποστηρίξει ότι το Ιράν έχει πλέον αρκετά καύσιμα για εννέα πυρηνικές βόμβες και ότι η χώρα θα μπορούσε να "οπλίσει" το κρίσιμο καύσιμο μέσα σε ένα χρόνο.

Αυτό συμφωνεί με όσα ανέφεραν οι επιθεωρητές πριν από μια εβδομάδα, παρατηρούν οι NYT.

Ο Νετανιάχου υποστήριξε στην ομιλία του προς τον ισραηλινό λαό, ότι οι πληροφορίες υπέδειξαν ότι ο κίνδυνος για το Ισραήλ ήταν πολύ υψηλός ώστε να μην αναλάβει δράση. Αυτή η απόφαση που έλαβε θα συζητηθεί πολύ - μαζί με το ερώτημα εάν η διπλωματία που είχε αναλάβει ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα του Ιράν, όπως έκανε με την απόσυρση από τη συμφωνία πριν από μια δεκαετία.

Αλλά είναι ακόμα πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε πόση ζημιά προκάλεσε το Ισραήλ, λένε οι NYT. Η Νατάνζ δεν είναι βαθιά θαμμένη, αλλά οι αίθουσες των φυγοκεντρητών βρίσκονται 50 μέτρα ή και περισσότερο κάτω από την έρημο και καλύπτονται από ενισχυμένο σκυρόδεμα. Το ερώτημα είναι αν οι φυγοκεντρητές καταστράφηκαν ολοσχερώς.

Το βέβαιο είναι ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ επεκτάθηκαν και πέρα ​​από τις εγκαταστάσεις, ενώ επιδίωξε επίσης να αποκεφαλίσει τόσο την στρατιωτική όσο και την πυρηνική ηγεσία.

Για χρόνια, το Ισραήλ στόχευε κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες με μεμονωμένα χτυπήματα. Μερικοί σκοτώθηκαν από επιθέσεις με βόμβες που κατάφερναν να τις τοποθετήσουν στις πόρτες των αυτοκινήτων τους, ενώ ο επικεφαλής πυρηνικός επιστήμονας της χώρας σκοτώθηκε σε μια δολοφονία με τη βοήθεια ρομπότ.

Αλλά στις επιθέσεις της επιχείρησης "Ανατέλλων Ήλιος" φάνηκε ότι το Ισραήλ προσπαθεί να εξοντώσει και το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό του Ιράν.

Το πόσο θα διαρκέσει η επιχείρηση του Ισραήλ και αν θα προκαλέσει γενικευμένη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, είναι ερωτήματα που ακόμα δεν μπορούν να απαντηθούν. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει τεράστια διεθνής ανησυχία για το ποια θα είναι η συνέχεια.

Με πληροφορίες του The TOC

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr