Η τήξη των θαλάσσιων πάγων στην Ανταρκτική αποδεικνύεται πιθανότατα πιο δραματική απ’ όσο γνωρίζαμε έως σήμερα.
Σύγχρονη έρευνα δείχνει ότι η περιοχή υφίσταται ξαφνικές και έντονες ανατροπές, που ίσως σηματοδοτούν ένα παγκόσμιο "σημείο καμπής" στην κλιματική αλλαγή – ένα όριο πέρα από το οποίο οι συνέπειές της γίνονται μη αναστρέψιμες και εξελίσσονται με αυξανόμενη ένταση.
Κλιματική Αλλαγή: Οι πάγοι λιώνουν με ραγδαίο ρυθμό στην Ανταρκτική
"Η Ανταρκτική εμφανίζει ανησυχητικές ενδείξεις ταχείας μεταβολής στους πάγους, τους ωκεανούς και τα οικοσυστήματά της", ανέφερε στο AFP η Νερίλ Έιμπραμ, καθηγήτρια του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου και επικεφαλής της νέας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Nature. "Κάποιες από αυτές τις απότομες αλλαγές θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναχαιτιστούν".
Αναλύοντας δείγματα πάγου από πυρήνες και δορυφορικές μετρήσεις, οι επιστήμονες διαπίστωσαν μια ανησυχητική "μετατόπιση ισορροπίας" στην Ανταρκτική: η έκταση των θαλάσσιων πάγων – δηλαδή των ελεύθερων παγόβουνων, σε αντίθεση με τις παγοκρηπίδες που συνδέονται με την ξηρά – έχει μειωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα από οποιαδήποτε άλλα καταγεγραμμένα τους τελευταίους αιώνες. Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι η ταχύτητα αυτής της πτώσης· το σημερινό ιστορικό χαμηλό διαδέχεται μια περίοδο εντυπωσιακής αύξησης. Από το 2014, σύμφωνα με το AFP, οι θαλάσσιοι πάγοι έχουν απομακρυνθεί κατά μέσο όρο περίπου 120 χιλιόμετρα από τις ακτές της ηπείρου.
Η τήξη δεν συνδέεται μόνο με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οι παγοσκεπείς περιοχές αντανακλούν μεγάλες ποσότητες ηλιακού φωτός και, όταν συρρικνώνονται, οι ωκεανοί απορροφούν περισσότερη θερμότητα, εντείνοντας την υπερθέρμανση και απειλώντας τη θαλάσσια ζωή. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος: περισσότερη ζέστη σημαίνει περισσότερη τήξη, με κίνδυνο η διαδικασία να καταστεί ανεξέλεγκτη.
"Η απώλεια των θαλάσσιων πάγων στην Ανταρκτική πυροδοτεί έναν μηχανισμό που τροφοδοτεί τον εαυτό του", δήλωσε η Έιμπραμ στο Reuters. "Ακόμη κι αν καταφέρουμε να σταθεροποιήσουμε το κλίμα, η εξαφάνιση των πάγων θα συνεχιστεί για αιώνες".
Η επιπλέον θέρμανση απειλεί επίσης μεγάλους παγετώνες, όπως ο Thwaites – γνωστός ως "παγετώνας της Συντέλειας" – που, αν καταρρεύσει πλήρως, θα μπορούσε από μόνος του να ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας παγκοσμίως πάνω από 60 εκατοστά. Νεότερες μελέτες δείχνουν ότι είναι πιο ευάλωτος απ’ όσο πιστευόταν, καθώς το κάτω μέρος του, το οποίο θεωρούσαν προστατευμένο επειδή εφάπτεται στον πυθμένα, δέχεται εισροές θερμών αλμυρών υδάτων στις παλίρροιες. Η Διεθνής Συνεργασία για τον Παγετώνα Thwaites εκτιμά ότι η πλήρης κατάρρευσή του μπορεί να συμβεί μέσα στα επόμενα 200 χρόνια.
Παράλληλα, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η τήξη των πάγων θα μπορούσε να επιταχύνει την κατάρρευση της Ανταρκτικής Κυκλοφορίας Ανατροπής, ενός κρίσιμου συστήματος που κατανέμει θερμά νερά και θρεπτικά στοιχεία σε ολόκληρο τον πλανήτη, επηρεάζοντας την επιβίωση αμέτρητων θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Προηγούμενη έρευνα είχε προβλέψει ότι αυτό το παγκόσμιο ρεύμα μπορεί να μειωθεί στο μισό έως το 2050 αν συνεχιστεί η καύση ορυκτών καυσίμων.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η μείωση των εκπομπών αποτελεί την απολύτως ελάχιστη ενέργεια που πρέπει να γίνει για να αποφευχθεί η υπέρβαση του 1,5°C υπερθέρμανσης. Όμως, έχουν ήδη φτάσει στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε σε σημείο όπου ακόμη και αυτό μπορεί να μην αρκεί για να αναστρέψει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
"Το όριο για την ανεξέλεγκτη απώλεια πάγου από το Δυτικό Ανταρκτικό Παγετώδες Κάλυμμα ενδέχεται να ξεπεραστεί ακόμη και στα πιο αισιόδοξα σενάρια περιορισμού εκπομπών CO2, ανοίγοντας τον δρόμο για μια αλυσίδα παγκόσμιων σημείων καμπής", καταλήγουν οι συγγραφείς.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.