Στα τέλη του 20ού αιώνα, η ψηφιακή επανάσταση έφερε τα πάνω κάτω σε πολλές βιομηχανίες, επιβάλλοντας μια απλή απόφαση σε πολλές εταιρείες: να εξελιχθούν ή να μείνουν πίσω. Κάποιες εταιρείες βρήκαν τον δρόμο για το μέλλον, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την IBM, η οποία πέρασε από τον κόσμο του hardware σε αυτόν των υπηρεσιών, και την Apple, που ανέστησε τη φήμη της με το iMac και το iPod. Η Nokia, στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, επένδυσε μαζικά στην κινητή τηλεφωνία, ελπίζοντας να μη μείνει πίσω. Μία από αυτές τις εταιρείες ήταν και η Kodak.
Η Kodak δεν ήταν απλά μια εταιρεία που καινοτομούσε, αλλά μπορούσε να εφεύρει δρόμους προς την καινοτομία. Όμως, καθώς ο κόσμος περνούσε στο ψηφιακό μέλλον, η Kodak αποφάσισε να κρατηθεί στο παρελθόν. Παρά το γεγονός ότι η ίδια είχε αναπτύξει την τεχνολογία που τελικά θα "σκότωνε" το φιλμ –την ψηφιακή φωτογραφία– οι ηγέτες της αποφάσισαν να την αγνοήσουν, φοβούμενοι ότι η στροφή προς το ψηφιακό μέλλον θα έβαζε σε κίνδυνο την κερδοφόρα επιχείρηση φιλμ.
Η καινοτομία που φοβόταν η Kodak
Το 1975, ο μηχανικός της Kodak, Steven Sasson, δημιούργησε την πρώτη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, μια πρωτόγονη συσκευή με ανάλυση μόλις 0,01 megapixels, αλλά τεράστιας σημασίας για την ιστορία της φωτογραφίας. Ωστόσο, όταν παρουσίασε την καινοτομία του στους διευθυντές της Kodak, η αντίδρασή τους ήταν απογοητευτική: "Είναι χαριτωμένο, αλλά μην το πεις σε κανέναν". Παρά το γεγονός ότι η ίδια η Kodak είχε εφεύρει την τεχνολογία που θα άλλαζε την παγκόσμια φωτογραφία, οι ηγέτες της φοβούνταν ότι η ψηφιακή φωτογραφία θα έβαζε σε κίνδυνο την κυριαρχία του φιλμ, το οποίο αποτελούσε το 70% των εσόδων της εταιρείας.
Η Kodak έκανε την επιλογή να καταπνίξει την καινοτομία που η ίδια είχε δημιουργήσει, φοβούμενη ότι το ψηφιακό μέλλον θα σκότωνε την ίδια της τη βιομηχανία. Αυτό το φαινόμενο της "απώλειας" ήρθε σε σύγκρουση με την επιθυμία της να διατηρήσει την κυριαρχία της στο παραδοσιακό φιλμ.
Το σφάλμα της επιμονής στο παρελθόν
Η αποτυχία της Kodak να αγκαλιάσει την ψηφιακή τεχνολογία δεν ήταν μόνο θέμα αριθμών. Ήταν κυρίως νοοτροπίας. Η Kodak είχε απολαύσει δεκαετίες κυριαρχίας στη βιομηχανία του φιλμ και είχε χτίσει μια αυτοκρατορία γύρω από αυτήν την επιτυχία. Το όνομα Kodak ήταν συνώνυμο με τις φωτογραφικές αναμνήσεις. Οι ηγέτες της ήταν βαθιά ριζωμένοι στην ιδέα ότι το σύστημα που λειτουργούσε εδώ και δεκαετίες δεν έπρεπε να αμφισβητηθεί.
Αυτό το φαινόμενο της "στάθμισης του καθεστώτος" ή της αντίστασης στην αλλαγή εξηγεί την αδυναμία της εταιρείας να επενδύσει στο ψηφιακό μέλλον. Το φιλμ ήταν αξιόπιστο, οι καταναλωτές ήταν πιστοί, και η επιτυχία συνεχίζονταν. Γιατί να το αλλάξεις; Όταν άλλες εταιρείες, όπως η Canon και η Sony, επένδυαν ήδη μαζικά στην ψηφιακή φωτογραφία, η Kodak επέμενε στο φιλμ, πεπεισμένη ότι η ψηφιακή μετάβαση θα ήταν αργή και ότι το φιλμ θα είχε πάντα τη θέση του στον κόσμο της φωτογραφίας.
Η άφιξη της ψηφιακής φωτογραφίας
Η ψηφιακή επανάσταση πήρε τα πάνω της στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000, προκαλώντας στην Kodak ένα έντονο αίσθημα φόβου για το τι μπορεί να έχανε. Όταν τελικά αποφάσισε να μπει στο ψηφιακό παιχνίδι, η Kodak ήταν ήδη πολύ πίσω από τον ανταγωνισμό. Εταιρείες όπως η Canon, η Sony και η Nikon είχαν εδραιώσει τη θέση τους στην αγορά και η προσπάθεια της Kodak να ανταγωνιστεί φαινόταν απεγνωσμένη.
Η Kodak επένδυσε πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια στην ψηφιακή της μετάβαση, λανσάροντας μια σειρά από ψηφιακές κάμερες. Παρά την τεράστια αυτή επένδυση, οι κάμερες της Kodak δεν κατάφεραν να ξεχωρίσουν. Εντωμεταξύ, η έλευση του iPhone το 2007 έφερε μια νέα επανάσταση, καθώς οι καταναλωτές δεν είχαν πια την ανάγκη μιας ξεχωριστής φωτογραφικής μηχανής. Η Kodak, πλέον αντιμέτωπη με την παντοδυναμία των smartphones, έτρεξε να προλάβει τη νέα πραγματικότητα, αλλά η ζημιά είχε γίνει ήδη.
Το τέλος
Η Kodak υπέβαλε αίτηση πτώχευσης το 2012, όταν η αξία της είχε πέσει από τα 31 δισεκατομμύρια δολάρια στα λίγα σεντς. Η εταιρεία που είχε ορίσει την ιστορία της φωτογραφίας είχε καταφέρει να αυτοκαταστραφεί, αρνούμενη να αποδεχτεί την ίδια την τεχνολογία που είχε δημιουργήσει. Η Kodak πλήρωσε ακριβά την απόφαση να προστατεύσει την παραδοσιακή της επιχείρηση φιλμ, ενώ οι ανταγωνιστές μπήκαν μπροστά στην ψηφιακή εποχή.
Ενώ άλλες εταιρείες ήταν έτοιμες να ρισκάρουν και να καινοτομήσουν, η Kodak επέλεξε να κρατήσει το στέρεο έδαφος του χθες και να αρνηθεί το μέλλον. Και τελικά, αυτό την οδήγησε στην πτώση.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.