Στον κόσμο του ίντερνετ, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: όποιος καταφέρει να κάνει τον άλλον να νιώσει κάτι, κερδίζει. Είτε είσαι influencer, είτε εταιρεία, είτε απλά κάποιος που κυνηγάει views, το συναίσθημα είναι το κλειδί. Και όσο πιο έντονο το συναίσθημα στα social media, τόσο μεγαλύτερος ο αντίκτυπος.
Μέχρι πρόσφατα, όλη η κουβέντα γύριζε γύρω από το "ragebait” — περιεχόμενο που σε φτιάχνει στα νεύρα και σε κάνει να πατήσεις like, share, comment χωρίς δεύτερη σκέψη. Όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος: το sadbait. Μια τάση που δεν κάνει φασαρία αλλά σαρώνει, με βίντεο φορτισμένα συναισθηματικά, μελαγχολικά, συχνά δραματικά. Βλέπεις influencers να κλαίνε μπροστά στην κάμερα. Βλέπεις ψεύτικες εικόνες από γάτες που υποφέρουν, φτιαγμένες από AI. Και όλα αυτά όχι απλά περνάνε, αλλά σκίζουν.
Sadbait: Τι κάνει τους χρήστες να κλαίνε στα social media
Το πιο τρελό; Το κοινό δεν απορρίπτει αυτά τα βίντεο. Το αντίθετο: τα αγκαλιάζει. Τα σχολιάζει. Τα μοιράζεται. Και οι πλατφόρμες, που μετράνε λεπτά παραμονής και αλληλεπίδραση, τα προωθούν παντού.
Αυτή η θλίψη πουλιέται -και πουλάει πολύ. Είτε είναι αληθινή είτε όχι. Μπορεί να δεις βίντεο με παιδιά σε φανταστικά πολεμικά σκηνικά, με ηλικιωμένους που "υποφέρουν", όλα βγαλμένα από τεχνητή νοημοσύνη. Δεν έχει σημασία αν είναι ψεύτικα. Σημασία έχει ότι σε αγγίζουν. Και το κοινό… θέλει να νιώσει ένα συναίσθημα.
Και δεν είναι ότι όλοι την πατάνε. Πολλοί ξέρουν πως πρόκειται για φτιαχτό συναίσθημα — όμως συνεχίζουν να συμμετέχουν. Γιατί το sadbait δεν είναι μόνο κόλπο. Είναι και τρόπος έκφρασης. Στην εποχή που όλα είναι γρήγορα και επιφανειακά, αυτά τα posts γίνονται ένα ασφαλές μέρος για να πεις αυτό που δεν θα έλεγες αλλιώς. Άτομα γράφουν στα σχόλια για απώλειες, για τραύματα, για μοναξιά, με μια ειλικρίνεια που συγκλονίζει.
Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτό το είδος περιεχομένου λειτουργεί σαν καθρέφτης. Σε κάνει να ταυτίζεσαι. Να σκεφτείς. Να μιλήσεις. Και το κάνει όχι με χαμόγελα και έμπνευση, αλλά με δάκρυα και βάρος. Αυτή είναι η νέα γλώσσα του συναισθήματος στο διαδίκτυο.
Το περίεργο είναι πως δεν μιλάμε απαραίτητα για αληθινές καταστάσεις. Πολλοί creators ανεβάζουν βίντεο με προσποιητό κλάμα, κάποιοι κάνουν lip-sync πάνω σε δραματικές ατάκες από ταινίες, και όλα αυτά πιάνουν. Και δεν είναι μόνο στην Ινδία, όπου ξεκίνησε αυτό το trend. Είναι παντού, και συνεχίζει να εξελίσσεται.
Πέρα από τη συναισθηματική φόρτιση, υπάρχει και το κοινωνικό στοιχείο. Μέσα από αυτά τα θλιμμένα βίντεο βγαίνουν στην επιφάνεια θέματα ταμπού, όπως η ταξική ανισότητα, η ψυχική υγεία, η σεξουαλικότητα. Το κλάμα γίνεται πράξη αντίστασης. Διάσπαση της "κανονικότητας”.
Κι ενώ κάποια από αυτά τα βίντεο γίνονται viral γιατί είναι cringy και ο κόσμος τα τρολάρει, ακόμα κι αυτό φέρνει views. Για τον αλγόριθμο, δεν έχει σημασία αν το engagement είναι αληθινό ή ειρωνικό. Αλληλεπίδραση να υπάρχει, και όλα δουλεύουν.
Ο κόσμος έχει αρχίσει να καταλαβαίνει τι παίζεται. Δεν είναι τόσο αφελής όσο νομίζαμε. Πολλοί παίζουν με το σύστημα – άλλοι για να βγάλουν λεφτά, άλλοι για να πουν την αλήθεια τους. Και τελικά, το sadbait υπάρχει γιατί υπάρχει ανάγκη. Ανάγκη για σύνδεση, για κάθαρση, για μια στιγμή που νιώθεις ότι κάποιος, κάπου, σε καταλαβαίνει.
Ίσως, τελικά, να μη βλέπουμε αυτά τα βίντεο γιατί "πέσαμε θύμα" του αλγόριθμου. Ίσως τα βλέπουμε γιατί, όσο κι αν δεν το λέμε, τα χρειαζόμαστε.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.