Το Τwitter για πάνω από μια δεκαετία ήταν μια πραγματική όαση στην έρημο των social media και στην παντοκρατορία της εικόνας. Μικρά και ουσιαστικά -κυρίως λεκτικά- post, χρήση από πολλούς opinion leaders και εταιρείες, τρομερό εργαλείο για δημοσιογράφους, παραμετροποιήσεις σε επίπεδο τόπου που έκανε μεγάλη διαφορά στο feed του κάθε χρήστη και φυσικά ένα πολύ βασικό πλεονέκτημα: δωρεάν χρήση.
Όταν το απέκτησε ο Elon Musk το 2022 άλλαξαν πολλά. Ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου έδωσε έναν σκασμό λεφτά για να το πάρει -και όπως είχε δηλώσει ο ίδιος-, πολύ παραπάνω από την αξία του. Όμως ο Musk ήταν στο επίκεντρο επιθέσεων από σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη -δικαίως και αδίκως- και είχε ανάγκη μια πλατφόρμα που να τον στηρίζει. Και όχι μόνο αυτό. Η γνώμη του για την ελευθερία λόγου είναι ιδιότυπη και δυστυχώς αυτό αποτυπώνεται εδώ και καιρό στην πλατφόρμα.
Όσοι είστε σταθεροί χρήστες και δεν πληρώνετε συνδρομή σίγουρα έχετε παρατηρήσει ότι η ροή feed "για εσάς" -και όχι η ροή feed "ακολουθείτε"- είναι πλέον ένα ατελείωτο σκουπιδαριό. Οριακά έχει περισσότερο ακροαριστερή, ακροδεξιά, ψεκασμένη και συνωμοσιολογική προπαγάνδα και από το -σχεδόν ξεπερασμένο πια- facebook.
Πολύ απογοητευτικό για όσους αγαπήσαμε το μέσο για ενημέρωση και ψυχαγωγία. Πάντως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για σχολιασμό reality εκπομπών, σειρών, πολιτικών γεγονότων κ.α. αλλά έχει χάσει εκείνη την "οικουμενικότητα" που είχε παλαιότερα.
Φταίει ο Musk;
Δύσκολη κουβέντα αλλά σε μεγάλο βαθμό ο Musk έχει ευθύνη -παρότι οι προθέσεις του ίσως ήταν καλές. Αλλά ξέρετε τι λένε για τις καλές προθέσεις... Όταν απέκτησε την πλατφόρμα προχώρησε σε γρήγορες και μεγάλες αλλαγές. Εισήγαγε άμεσα την ιδεολογία του σχετικά με απόλυτη ελευθερία λόγου. Διέλυσε το "συμβούλιο" που διασφάλιζε την ποιότητα περιεχομένου, αντικαθιστώντας τον έλεγχο με αυτοματισμούς και χαλαρότερο moderation (διαχείριση περιεχομένου).
Ωστόσο, μετά την εξαγορά είχαμε σημαντική αύξηση σε hate speech και αυτό έκανε την πλατφόρμα ελκυστική για επιθετική ρητορική, στοιχείο που πλήττει την ποιότητα των συζητήσεων και "απομακρύνει" πολλούς χρήστες.
Σημαντικά τμήματα content moderation και ασφάλειας απομακρύνθηκαν. Η πλατφόρμα προχώρησε σε απολύσεις χιλιάδων εργαζόμενων -κυρίως εκείνων που είχαν λόγο στην πολιτική περιεχομένου και στην εξυπηρέτηση χρηστών.
Ως αποτέλεσμα, η βασική λειτουργία που διασφάλιζε ένα ασφαλές και ποιοτικό περιβάλλον για τους χρήστες κατέρρευσε. Η έλλειψη ανθρώπινου ελέγχου και πολιτικών έφερε εκτίναξη παραπληροφόρησης, hate speech και διαμόρφωση περιβάλλοντος όπου η αναξιοπιστία βασιλεύει. Επίσης εγκατέλειψαν το μέσο ή δεν το χρησιμοποιούν (και για διαφήμιση) αρκετές εταιρείες και opinion leaders που το χρησιμοποιούσαν.
Και τώρα;
Σίγουρα δεν είναι όλα μαύρα. Και τα νούμερα δείχνουν μια κάπως διαφορετική εικόνα. Παρά τα προβλήματα, οι χρήστες και τα έσοδα εμφανίζουν αύξηση: σύμφωνα με το X, οι μηνιαίοι ενεργοί χρήστες έφτασαν τα 388 εκατομμύρια το 2024, αν και η "βάση" μειώθηκε κατά 33 εκατομμύρια σε σχέση με παλιότερα.
Οι διαφημίσεις επανέρχονται: για πρώτη φορά μετά την εξαγορά, η X αναμένεται να κλείσει το 2025 με 17% αύξηση σε διαφημιστικά έσοδα στις ΗΠΑ (1,31 δισ. δολάρια) και 16,5% παγκοσμίως (2,26 δισ. δολάρια).
Η αύξηση αυτή οφείλεται σε λίγους βασικούς παράγοντες: ορισμένες εταιρείες επαναφέρουν τις διαφημίσεις και το νέο μοντέλο επί πληρωμή verification / subscription (X Premium) απευθύνεται σε χρήστες που πληρώνουν για "reach" -δηλαδή να φτάσει η φωνή τους σε περισσότερους χρήστες.
Αυτό δείχνει ότι, ενώ η πλατφόρμα γίνεται πιο "τοξική", καταφέρνει να διατηρήσει τη χρήση μέσω spam λογαριασμών και προωθημένου περιεχομένου -δημιουργώντας υψηλή δραστηριότητα μεν χωρίς αντίστοιχη ποιότητα δε.
Η επόμενη μέρα; Δύσκολο να προβλέψει κάποιος πώς θα καταλήξει το X. Ίσως το γεγονός ότι προσφέρει και ένα σχετικά καλό ΑΙ chatbot να του δίνει ένα πλεονέκτημα αλλά πλέον είναι τόσα πολλά τα chatbots και συστήματα AI -δωρεάν και μη- στον ψηφιακό κόσμο, που αυτό από μόνο του μάλλον δεν φτάνει.
Κάτι είπε ο Musk ότι θα επαναφέρει και το Vine (αν θυμάστε ήταν η προσπάθεια του twitter για video) αλλά μόνο αν προσφέρει κάποια δωρεάν πρωτοποριακή λειτουργία θα ωθήσει τον κόσμο να το χρησιμοποιεί.
Προς το παρόν κάνουμε υπομονή και ρίχνουμε κάπως τα στάνταρ μας όταν το χρησιμοποιούμε ενώ ταυτόχρονα μας πιάνει μια μικρή νοσταλγία για τις ωραίες εποχές του Twitter. Ναι, ο κόσμος αλλάζει και μαζί του αλλάζουν και οι πλατφόρμες social media, η νοσταλγία δεν είναι καλός σύμβουλος αλλά όπως φαίνεται η χρυσή εποχή του λόγου στα social media έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.