Μια νέα πραγματικότητα έρχεται από τον Οκτώβριο για τα παιδιά και τους εφήβους στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση προχωρά σε μέτρα που βάζουν τέλος στην πρόσβαση των ανηλίκων κάτω των 15 ετών στα social media, με στόχο την προστασία τους από φαινόμενα εθισμού, παραπλάνησης και επικίνδυνου περιεχομένου.
Παράλληλα, σε εφήβους κάτω των 18 θα μπλοκάρεται η πρόσβαση σε ιστοσελίδες στοιχηματισμού, πώλησης καπνικών και αλκοόλ ή πλατφόρμες με πορνογραφικό υλικό.
Το ελληνικό σχέδιο και η ευρωπαϊκή διάσταση
Η Ελλάδα ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που θα εφαρμόσει μια τόσο αυστηρή πολιτική. Το εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί είναι το Kids Wallet, μια εφαρμογή του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Μέσα από αυτήν θα γίνεται η επαλήθευση ηλικίας και θα μπλοκάρεται αυτόματα η πρόσβαση σε απαγορευμένο περιεχόμενο. Αν ένα παιδί κάτω των 15 προσπαθήσει να μπει σε TikTok, Instagram, Facebook ή YouTube, η συσκευή του θα το εμποδίζει, ακόμη και χωρίς log in.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε πρόσφατα για την ανάγκη να μπουν σαφή όρια: "Πραγματοποιούμε το μεγαλύτερο ανεξέλεγκτο πείραμα που έγινε ποτέ με τον νου των παιδιών μας. Δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι συνέπειες, αλλά είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι δεν θα είναι θετικές".
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, από την πλευρά της, επεσήμανε: "Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα, Δανία και Ιταλία δοκιμάζουν το σχέδιο της Κομισιόν για εφαρμογή της ηλικιακής επιβεβαίωσης στα εθνικά apps τους".
Γιατί μπαίνει φρένο στα social media
Το μέτρο δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Η Αυστραλία ήδη εφαρμόζει απαγορεύσεις σε παιδιά κάτω των 16 ετών, ενώ και η Ε.Ε. ετοιμάζεται να κινηθεί σε ανάλογη κατεύθυνση. Ο λόγος είναι κοινός: η ραγδαία αύξηση των περιστατικών εθισμού στα social media.
Η πρακτική του doomscrolling, δηλαδή η ασταμάτητη κατανάλωση βίντεο και αναρτήσεων, συνδέεται με ΔΕΠΥ, άγχος, κατάθλιψη και προβλήματα ύπνου. Οι αλγόριθμοι πλατφορμών όπως το TikTok "εκπαιδεύουν" τον εγκέφαλο να ζητά συνεχώς περισσότερη ντοπαμίνη, με αποτέλεσμα οι χρήστες να παρασύρονται σε υπερκατανάλωση περιεχομένου. "Ο αλγόριθμος διαβάζει το μυαλό σου και προβλέπει τι θέλεις να δεις", αναφέρουν επιστήμονες, προειδοποιώντας ότι αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στη μάθηση, τη συγκέντρωση και την ψυχική υγεία των παιδιών.
Πολιτική απόφαση με κοινωνική βαρύτητα
Η τεχνική λύση υπάρχει ήδη. Το κρίσιμο βήμα είναι πολιτικό. Η Ελλάδα δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει, με τον πρωθυπουργό να υπογραμμίζει ότι "πρέπει να βοηθήσουμε τους γονείς, γιατί αυτό δεν μπορεί να είναι μόνο δική τους ευθύνη". Το Kids Wallet θα δίνει στους γονείς εργαλεία ελέγχου, αλλά θα αποτελεί και το "ψηφιακό τείχος" που θα αποτρέπει την ανεξέλεγκτη έκθεση των ανηλίκων σε περιεχόμενο που δεν είναι για την ηλικία τους.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.