Καλοκαίρι 2022: Η είδηση ότι ο Cristiano Ronaldo στα 37 του δέχθηκε πρόταση 250 εκατομμυρίων ευρώ από τη Σαουδική Αραβία για συμβόλαιο 2 ετών κάνει το γύρο του κόσμου. Αν το υπογράψει -που πολύ αμφιβάλλουμε- ο Πορτογάλος θα εξασφαλίζει σε λιγότερο από μία ώρα, το μέσο ετήσιο εισόδημα ενός συμπατριώτη του. Πώς όμως φτάσαμε σε αυτά τα αδιανόητα συμβόλαια στο ποδόσφαιρο; Η αρχή έγινε πριν από 137 χρόνια στο Λονδίνο. Πού αλλού;
1885, οι πρώτοι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές ήταν φυσικά Άγγλοι
Τότε, το 1885, ήταν που η FA ανακοίνωσε ότι οι σύλλογοι μπορούσαν να προσλαμβάνουν επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και να τους πληρώνουν μισθό εφόσον είχαν γεννηθεί ή ζούσαν σε ακτίνα έξι μιλίων από το γήπεδο για δύο χρόνια. Η υπέροχη ιστορία για τους πρώτους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και τον σχεδόν σοσιαλιστικό αγώνα τους για πληρωμή φανερώνεται υπέροχα στο English Game, τη σειρά 6 επεισοδίων από τον δημιουργό του Downton Abbey, Julian Fellowes.
Πράγματι, από όταν ανέλαβε Πρόεδρος της Ομοσπονδίας ο πρώην ποδοσφαιριστής και νικητής του FA Cup, Arthur Kinnaird (Edward Holcroft στη σειρά του Netflix) τα πράγματα άλλαξαν. Το 1893 προτάθηκε από τηDerby County να πληρώνονται οι παίκτες το πολύ 4 λίρες την εβδομάδα. Δεν πέρασε τότε, αλλά ο κανόνας επιβλήθηκε για την έναρξη της σεζόν 1901-1902. Αυτό οδήγησε ορισμένους παίκτες, οι οποίοι κέρδιζαν έως και 10 λίρες την εβδομάδα, να εγκαταλείψουν τη Football League υπέρ της Southern League, η οποία δεν είχε τέτοιους περιορισμούς. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η FA αποφάσισε να αυξήσει τον μέγιστο μισθό στις 10 λίρες.
Εκθετική αύξηση στους μισθούς στο Ηνωμένο Βασίλειο τα επόμενα χρόνια
Τις επόμενες δεκαετίες ο μέγιστος μισθός μειώθηκε αλλά στη συνέχεια αυξήθηκε εκθετικά. Ήταν 14 λίρες το 1951, 15 λίρες το 1953, 17 λίρες το 1957 και αυξήθηκε στις 20 λίρες το 1958. Η γνωστή προσωπικότητα της ποδοσφαιρικής τηλεόρασης και παρουσιαστής του Match of the Day Jimmy Hill ήταν πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών και έκανε εκστρατεία για να καταργηθεί κάθε έννοια μέγιστου μισθού- κάτι που θεσπίστηκε τον Ιανουάριο του 1961. Ο συμπαίκτης του στη Φούλαμ και αρχηγός της Αγγλίας, Johnny Haynes, έγινε ο πρώτος παίκτης που αμείβεται με 100 λίρες την εβδομάδα.
Από τη στιγμή ωστόσο που καταργήθηκε η έννοια του μέγιστου μισθού, και το ποδόσφαιρο άρχισε να γίνεται παγκόσμιο και όπλο του καπιταλιστικού συστήματος, ήταν θέμα χρόνου οι μισθοί των ποδοσφαιριστών να φτάσουν σε απίθανα επίπεδα. Μετά τα πρώτα Μουντιάλ, όπου οι φίλαθλοι λάτρευαν κυρίως τις Εθνικές Ομάδες, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν.
> Διάβασε ακόμη: Lionel Messi, ο κυρίαρχος του ποδοσφαιρικού σύμπαντος
Το τέλος του Πολέμου έφερε τη δημιουργία Ομοσπονδιών σε όλον τον κόσμο και οι Σύλλογοι σιγά-σιγά αποκτούσαν δύναμη, οπαδούς και κύρος ακόμη υψηλότερο. Όσον αφορά στην Αγγλία, η Νότιγχαμ Φόρεστ που σήμερα ανήκει στον Βαγγέλη Μαρινάκη, δαπάνησε το 1979, 1 εκατομμύριο λίρες για τον Trevor Francis και έκανε τον Peter Shilton, τον καλύτερα αμειβόμενο παίκτη της χώρας με 1.200 λίρες την εβδομάδα! Όμως, στον υπόλοιπο κόσμο τα ποσά αυτά είχαν ξεπεραστεί πολύ νωρίτερα.
Μέχρι το 1994, τα ποσά είχαν αυξηθεί σχεδόν κατά 10 φορές, καθώς ο Chris Sutton έφτασε τότε να αμείβεται με 10.000 λίρες την εβδομάδα από την Μπλάκμπερν. Την επόμενη χρονιά η απόφαση Bosman δήλωσε ότι οι παίκτες χωρίς συμβόλαιο μπορούσαν να μετακινηθούν ελεύθεροι εκτός της διάρκειας της συμφωνίας τους και έτσι ήταν σε θέση να απαιτήσουν ακόμη υψηλότερους μισθούς. Μέχρι το 2001, π.χ. ο Sol Campbell ήταν σε θέση να ζητήσει 100.000 λίρες την εβδομάδα για να παίξει στην Άρσεναλ. Το 2010 ο Carlos Tevez έγινε ο πρώτος παίκτης που κέρδιζε 1 εκατομμύριο λίρες το μήνα, ή 286.000 λίρες την εβδομάδα, όταν υπέγραψε για τη Μάντσεστερ Σίτι. Σήμερα, ο Cristiano Ronaldo παραμένει ο πιο ακριβοπληρωμένος παίκτης της Premier League και λαμβάνει 480.000 λίρες την εβδομάδα ή 26 εκατομμύρια λίρες το χρόνο. Αυτό το νούμερο, μπορεί να το πενταπλασιάσει αν αγωνιστεί στη Σαουδική Αραβία για 2 χρόνια.
> Διάβασε ακόμη: Ο George Best ήταν ο καλύτερος
Για να αντιληφθεί κανείς την τεράστια εκθετική αύξηση των οικονομικών στοιχείων στο ποδόσφαιρο, αρκεί να δει τον παρακάτω πίνακα, που παρουσιάζει τα ρεκόρ ακριβότερων μεταγραφών στην ιστορία και το πώς αυτά τα ποσά αυξήθηκαν με τα χρόνια. Τα τελευταία χρόνια το Financial Fair Play κάπως περιόρισε τα μεγάλα κλαμπ, εντούτοις δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες για όλους.
Η λίστα σύμφωνα με τα ποσά που αναφέρονται στο Transfermarkt
- 24 Αυγούστου 1973, Johan Cruyff: 1 εκ. € (Άγιαξ -> Μπαρτσελόνα)
- 1 Ιουλίου 1974, Paul Breitner: 1,5 εκ. € (Μπάγερν Μονάχου -> Ρεάλ Μαδρίτης)
- 1 Ιουλίου 1978, Paolo Rossi: 2,65 εκ. € (Γιουβέντους -> Βιτσένζα)
- 1 Σεπτεμβρίου 1979, Andy Gray: 3 εκ. € (Άστον Βίλα -> Γουλβς)
- 20 Φεβρουαρίου 1981, Diego Maradona: 3,8 εκ. € για δανεισμό (Αρχεντίνος Τζούνιορς -> Μπόκα Τζούνιορς)
- 1 Ιουλίου 1982, Diego Maradona: 7,3 εκ. € (Αρχεντίνος Τζούνιορς -> Μπαρτσελόνα)
- 1 Ιουλίου 1984, Diego Maradona: 12 εκ. € (Μπαρτσελόνα -> Νάπολι)
- 1 Ιουλίου 1990, Roberto Baggio: 12,9 εκ. € (Φιορεντίνα -> Γιουβέντους)
- 1 Ιουλίου 1992, Gianluca Vialli: 16,5 € (Σαμπντόρια -> Γιουβέντους)
- 30 Ιουλίου 1996, Alan Shearer: 18 εκ € (Μπλάκμπερν -> Νιουκάστλ)
- 1 Ιουλίου 1997, Sonny Anderson: 26,25 εκ. € (Μονακό -> Μπαρτσελόνα)
- 22 Ιουλίου 1997, Ronaldo: 26,5 εκ. € (Μπαρτσελόνα -> Ίντερ)
- 1 Ιουλίου 1998, Denílson: 31,5 εκ. € (Σάο Πάολο -> Ρεάλ Μπέτις)
- 1 Ιουλίου 1999, Christian Vieri: 46,48 εκ € (Λάτσιο -> Ίντερ)
- 11 Ιουλίου 2000, Hernán Crespo: 56,81 εκ. € (Πάρμα -> Λάτσιο)
- 24 Ιουλίου 2000, Luís Figo: 60 εκ. € (Μπαρτσελόνα -> Ρεάλ Μαδρίτης)
- 9 Ιουλίου 2001, Zinédine Zidane: 77,5 εκ. € (Γιουβέντους -> Ρεάλ Μαδρίτης)
- 6 Ιουλίου 2009, Cristiano Ronaldo: 94 εκ. € (Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ -> Ρεάλ Μαδρίτης)
- 1 Σεπτεμβρίου 2013, Gareth Bale: 101 εκ. € (Τότεναμ -> Ρεάλ Μαδρίτης)
- 9 Αυγούστου 2016, Paul Pogba: 105 εκ. € (Γιουβέντους -> Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ)
- 3 Αυγούστου 2017, Neymar: 222 εκ € (Μπαρτσελόνα -> Παρί Σεν Ζερμέν)
Τώρα που γνωρίζουμε πόσο ραγδαία αυξήθηκαν τα ποσά τόσο στις μεταγραφές, όσο και στους μισθούς, μπορούμε να αντιληφθούμε το πόσο πολύ άλλαξε το λαοφιλέστερο άθλημα με τα χρόνια. Άλλωστε οι μισθοί, δεν είναι καν το κυριότερο εισόδημα των top ποδοσφαιριστών. Μήπως όμως το ποδόσφαιρο δεν είναι όπως ακριβώς το περιγράφουν τα ρεκόρ;
45% των παικτών στον κόσμο, κερδίζει λιγότερα από 934 ευρώ το μήνα
Έρευνα της FIFPro (παγκόσμιας ένωσης επαγγελματιών παικτών με έδρα την Ολλανδία) και του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ σε παγκόσμιο επίπεδο (13.876 παίκτες σε 87 πρωταθλήματα 54 χωρών, ανάμεσά τους και η Ελλάδα), είχε αναδείξει ότι το 45% των παικτών στον κόσμο, κερδίζει λιγότερα από 934 ευρώ το μήνα, ενώ μόλις το 2% φτάνει στα αστρονομικά ποσά που καταλήγουν στα πρωτοσέλιδα.
Στην Ελλάδα, όπως ανέφερε το ΑΠΕ-ΜΠΕ το 2019, ο μέσος όρος του ετήσιου μισθού των ποδοσφαιριστών είναι δεκαπλάσιος, για την ακρίβεια κατά 10,31 φορές μεγαλύτερος από εκείνο των πολιτών: 146.520 ευρώ στην ελληνική Super League (σύμφωνα με την Global Sports Salaries) και 15.780 ευρώ για τους πολίτες (σύμφωνα με την World Bank το 2017). Να σημειωθεί βέβαια επίσης, ότι στην έρευνα της FIFPro στη χώρα μας, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, το 31,5% είχε μισθό κάτω από 934 ευρώ, αναφέροντας ότι μετά την οικονομική κρίση, ο μισθός των παικτών έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 50%.
Πάντως, έκθεση της Vouchercloud, έδειξε ότι το μεγαλύτερο χάσμα των αμοιβών μεταξύ των παικτών και του γενικού πληθυσμού υπάρχει στην Κίνα, όπου οι επαγγελματίες παίκτες κερδίζουν 160 φορές περισσότερο από τους κανονικούς πολίτες. Οι παίκτες στην κινεζική Super League, κερδίζουν έναν μέσο ετήσιο μισθό 903.110 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος του μισθού πολιτών είναι 5.911,42 ευρώ. Με άλλα λόγια ένας ποδοσφαιριστής μέσα σε δύο ημέρες, έξι ώρες και 43 λεπτά κερδίζει τον μέσο ετήσιο μισθό ενός πολίτη στην Κίνα.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.