Οι 10 πιο σημαντικές φράσεις του Πλάτωνα και η σημασία τους

Ο Πλάτωνας (427-347 π.Χ.), μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη, είναι ένας από τους σπουδαιότερους φιλοσόφους της αρχαιότητας. Οι ιδέες του επηρέασαν βαθιά τη φιλοσοφία, την πολιτική θεωρία, την ηθική αλλά και την επιστημονική σκέψη. Μέσα από τα έργα του, ιδιαίτερα τους διαλόγους του, ανέπτυξε θεμελιώδεις αντιλήψεις για τη γνώση, την πολιτεία και την αθανασία της ψυχής.

Μπορεί για κάποιους να θεωρείται αμφιλεγόμενη προσωπικότητα καθώς οι ιδέες του βοήθησαν εμμέσως στην εξάπλωση του χριστιανισμού (έβαλε και ο Απόστολος Παύλος το ικανότατο χέρι του) και την απομάκρυνση για πολλούς αιώνες από τους μεγάλους σοφούς της αρχαιότητας αλλά παραμένει ένας διανοητής που έχει επηρεάσει την εξέλιξη του δυτικού κόσμου όσο λίγοι. 

Παραθέτουμε 10 από τις πιο γνωστές και σημαντικές φράσεις που αποδίδονται στον Πλάτωνα, αναλύοντας τη σημασία τους.

1. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός

Ίσως η πιο viral φράση του που υπογραμμίζει τη σημασία της έναρξης σε οποιαδήποτε δραστηριότητα. Ο Πλάτωνας θεωρούσε ότι η σωστή προετοιμασία και ορθός προγραμματισμός είναι το κλειδί για την επιτυχία. Αν ένα έργο ξεκινήσει σωστά, τότε η ολοκλήρωσή του γίνεται ευκολότερη. Αυτή η ιδέα βρίσκει εφαρμογή σε κάθε πτυχή της ζωής, από την εκπαίδευση μέχρι τη διακυβέρνηση.

2. Η γνώση είναι δύναμη

Αν και η συγκεκριμένη ατάκα αποδίδεται συχνά στον Φράνσις Μπέικον, η ουσία της βρίσκεται στον Πλάτωνα. Στην "Πολιτεία" του, τονίζει ότι η αληθινή εξουσία δεν πηγάζει από τη βία ή τον πλούτο, αλλά από τη γνώση. Οι σοφοί είναι αυτοί που θα έπρεπε να κυβερνούν, καθώς μόνο αυτοί κατανοούν την ουσία της δικαιοσύνης και της αλήθειας.

3. Μπορείς να ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο σε μία ώρα παιχνιδιού παρά σε έναν χρόνο συζήτησης

Ο Έλληνας φιλόσοφος θεωρούσε το παιχνίδι ως καθρέφτη της ψυχής. Οι άνθρωποι, όταν παίζουν, δείχνουν τον πραγματικό τους χαρακτήρα, απαλλαγμένοι από κοινωνικές συμβάσεις και υποκρισία (εκτός από κάποιους ποδοσφαιριστές στο ελληνικό πρωτάθλημα). Αυτή η φράση υπογραμμίζει τη σημασία της παρατήρησης της συμπεριφοράς ενός ατόμου σε αυθόρμητες καταστάσεις για την κατανόηση της πραγματικής του φύσης.

4. Η μουσική είναι η ηθική τάξη του σύμπαντος

Ο Πλάτωνας πίστευε ότι η μουσική δεν είναι απλώς μια μορφή τέχνης, αλλά ένας παράγοντας που διαμορφώνει τον χαρακτήρα και την ψυχή των ανθρώπων. Στην "Πολιτεία", υποστήριζε ότι η σωστή μουσική μπορεί να οδηγήσει σε αρμονική κοινωνία, ενώ η ακατάλληλη μουσική μπορεί να διαφθείρει τους πολίτες.

5. Η δικαιοσύνη είναι η αρετή της ψυχής

Στην "Πολιτεία" του, ο Πλάτωνας ορίζει τη δικαιοσύνη ως την ισορροπία των τριών μερών της ψυχής: του λογικού, του θυμικού (το μέρος της ψυχής που περικλείει το συναίσθημα και τη βούληση) και του επιθυμητικού (το μέρος της ψυχής όπου έχουν την έδρα τους οι επιθυμίες). Μια δίκαιη κοινωνία και ένας δίκαιος άνθρωπος λειτουργούν με αρμονία μεταξύ αυτών των στοιχείων.

6. Οι έξυπνοι μιλούν επειδή έχουν κάτι να πουν, ενώ οι ανόητοι επειδή πρέπει να πουν κάτι

Θεωρούσε ότι η ουσία της επικοινωνίας δεν είναι η φλυαρία, αλλά η ουσιαστική μετάδοση σκέψεων και ιδεών. Αυτή η φράση παραμένει ιδιαίτερα επίκαιρη στη σύγχρονη εποχή, όπου η υπερβολική πληροφορία συχνά επισκιάζει το ουσιαστικό περιεχόμενο.

7. Η ψυχή είναι αθάνατη

Ο Πλάτωνας πίστευε στην ύπαρξη μιας αιώνιας και αθάνατης ψυχής, η οποία υπάρχει πριν από τη γέννηση και συνεχίζει να υπάρχει μετά τον θάνατο. Στον διάλογο "Φαίδων", αναπτύσσει την ιδέα ότι η ψυχή επιστρέφει στον κόσμο των Ιδεών, όπου κατοικεί η αληθινή γνώση.

8. Το καλό του ανθρώπου είναι να μοιάζει στον Θεό

Μια φράση πολύ βολική για τον Απόστολο Παύλο. Θεωρούσε ότι ο άνθρωπος πρέπει να επιδιώκει την τελειότητα, τη σοφία και τη δικαιοσύνη. Η προσέγγιση του θείου δεν αφορά τη λατρεία, αλλά την ηθική εξέλιξη του ατόμου μέσω της αρετής και της φιλοσοφίας.

9. Η μεγαλύτερη τιμωρία για εκείνους που δεν ασχολούνται με την πολιτική είναι να κυβερνώνται από κατώτερους

Στην Ελλάδα έχουμε διδακτορικό στο μην ασχολούμαστε με τα κοινά και μετά να γκρινιάζουμε για την κατάσταση των πραγμάτων. Ο Πλάτωνας πίστευε ότι η διακυβέρνηση πρέπει να είναι στα χέρια των σοφών, των φιλοσόφων και όχι των δημαγωγών. Αν οι άξιοι δεν αναλαμβάνουν ευθύνες, τότε οι κοινωνίες κινδυνεύουν να διοικούνται από ανίκανους. Αυτή η φράση παραμένει διαχρονική και εξαιρετικά επίκαιρη.

10. Η εκπαίδευση είναι η ανάφλεξη μιας φλόγας, όχι το γέμισμα ενός δοχείου

Οι Έλληνες γονείς και γενικά το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχουν πετάξει αυτή την φράση από το γκρεμό. Η πραγματική μάθηση δεν είναι η μηχανική απομνημόνευση πληροφοριών (η περιβόητη "παπαγαλία"), αλλά η αφύπνιση της σκέψης. Η εκπαίδευση πρέπει να καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την ικανότητα του ανθρώπου να διερευνά και να ανακαλύπτει.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr