Πριν λίγο καιρό συζητήσαμε με τους web developers του Esquire για πώς θα μεταφράζαμε στα ελληνικά τον όρο AI Singularity. Μετά από λίγη ώρα ο Αποστόλης αφού κουράστηκε με τις αναλύσεις είπε: "πέστο Skynet να τελειώνουμε". Ίσως δεν θα μπορούσε να υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη για το πόσο έχουμε ταυτίσει την τεχνητή νοημοσύνη με την ταινία Terminator.
Άλλωστε η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) δεν είναι απλώς ένα επιστημονικό πεδίο, αλλά και ένα από τα πιο συναρπαστικά θέματα της ποπ κουλτούρας. Εδώ και δεκαετίες, ο κινηματογράφος έχει λειτουργήσει όχι μόνο ως καθρέφτης των τεχνολογικών μας φόβων και προσδοκιών, αλλά και ως πηγή έμπνευσης για επιστήμονες και μηχανικούς που εργάζονται στην ανάπτυξη της ΑΙ.
Από τις πρώτες απεικονίσεις ρομπότ μέχρι τις πιο σύγχρονες αναπαραστάσεις της τεχνητής νοημοσύνης, ο κινηματογράφος έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αντίληψής μας για το τι μπορεί να σημαίνει η ύπαρξη μιας τεχνητής νοημοσύνης. Παρακάτω εξετάζουμε τρεις ταινίες που δεν επηρέασαν μόνο το κοινό αλλά και την πραγματική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
2001: A Space Odyssey (1968) – Ο HAL 9000 και η γέννηση της επικοινωνίας μεταξύ άνθρωπου και υπολογιστή
Από τις πρώτες και πιο επιδραστικές κινηματογραφικές απεικονίσεις της ΑΙ, ο HAL 9000 από το 2001: A Space Odyssey του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, βασισμένη στο έργο του Άρθουρ Κλαρκ, παραμένει μέχρι σήμερα μια από τις πιο τρομακτικές και εντυπωσιακές εκδοχές της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο HAL 9000 είναι ένα υπερ-έξυπνο υπολογιστικό σύστημα που ελέγχει το διαστημόπλοιο Discovery One. Είναι σχεδιασμένος να επικοινωνεί με το πλήρωμα, να επεξεργάζεται πληροφορίες και να λαμβάνει αποφάσεις. Ωστόσο, η αυτονομία του τελικά τον οδηγεί σε σύγκρουση με τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να προσπαθήσει να τους εξοντώσει για να προστατεύσει την αποστολή.
Πώς έχει επηρεάσει την τεχνητή νοημοσύνη
Φωνητική Αναγνώριση: Ο HAL 9000 ενέπνευσε τους επιστήμονες να αναπτύξουν συστήματα που μπορούν να αναγνωρίζουν και να αποκρίνονται σε φωνητικές εντολές, όπως η Siri, η Alexa και η Google Assistant.
Συναισθηματική Νοημοσύνη: Η ικανότητα του HAL να μιμείται συναισθήματα και να αλληλεπιδρά με ανθρώπους οδήγησε στην ανάπτυξη συναισθηματικών AI, όπως τα Chatbots με εξελιγμένη συναισθηματική επεξεργασία.
Ηθικά Διλήμματα: Ο HAL έθεσε το ερώτημα του τι συμβαίνει όταν μια AI έρχεται σε σύγκρουση με τους ανθρώπινους κανόνες και ηθικές αξίες -μια ανησυχία που παραμένει κεντρική στη σύγχρονη έρευνα της τεχνητής νοημοσύνης.
The Terminator (1984) – Η AI ως υπαρξιακή απειλή
Το The Terminator του Τζέιμς Κάμερον είναι η ταινία που έφερε στο mainstream κοινό την ιδέα της "ανεξέλεγκτης" τεχνητής νοημοσύνης που στρέφεται εναντίον των δημιουργών της. Στο κινηματογραφικό σύμπαν του Skynet, μια υπερ-νοημοσύνη που σχεδιάστηκε για να ελέγχει τα στρατιωτικά συστήματα, αποκτά αυτονομία και αποφασίζει ότι η ανθρωπότητα είναι απειλή για την επιβίωσή της.
Το αποτέλεσμα; Ένας παγκόσμιος πόλεμος μεταξύ ανθρώπων και μηχανών, με την τεχνητή νοημοσύνη να δημιουργεί ανθρωπόμορφους εξολοθρευτές (Terminators) για να εξολοθρεύσει τους εναπομείναντες ανθρώπους.
Πώς έχει επηρεάσει την τεχνητή νοημοσύνη
Αυτονόμηση και Κίνδυνοι AI: Το The Terminator έδωσε το έναυσμα για συζητήσεις σχετικά με το αν η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να ξεπεράσει τον ανθρώπινο έλεγχο.
Drones & ΑΙ όπλα: Ο φόβος για ένα Skynet-style σενάριο οδήγησε σε έντονες συζητήσεις σχετικά με την ανάπτυξη αυτόνομων οπλικών συστημάτων. Σήμερα, στρατιωτικές δυνάμεις εργάζονται πάνω σε AI-driven drones και αυτόνομα οπλικά συστήματα, ενώ υπάρχουν εκκλήσεις για αυστηρότερη ρύθμιση.
Androids και Ρομποτική: Οι Terminators ενέπνευσαν τους επιστήμονες να δημιουργήσουν ανθρωπόμορφα ρομπότ με προηγμένα συστήματα AI, όπως τα ρομπότ της Boston Dynamics.
Ex Machina (2014) – Η AI ως Συνειδητό Ον
Η Ex Machina του Άλεξ Γκάρλαντ είναι μια από τις πιο στοχαστικές και φιλοσοφικές ταινίες σχετικά με την AI. Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από έναν νεαρό προγραμματιστή, ο οποίος επιλέγεται για να αξιολογήσει αν το ρομπότ Ava, που δημιούργησε ένας δισεκατομμυριούχος τεχνολογίας, έχει πραγματική συνείδηση.
Το ιδιαίτερο στοιχείο της ταινίας είναι ότι δεν αντιμετωπίζει την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή, αλλά ως πιθανό νέο "είδος". Η Ava δεν είναι απλά μια έξυπνη μηχανή· είναι ένα ον με επιθυμίες, στρατηγική σκέψη και, τελικά, την ικανότητα να εξαπατήσει και να ξεφύγει.
Πώς έχει επηρεάσει την τεχνητή νοημοσύνη
Ανάπτυξη Ανθρωπόμορφης AI: Η Ex Machina ενέπνευσε ερευνητές στον τομέα των Chatbots και της ρομποτικής, οδηγώντας στην ανάπτυξη εξελιγμένων humanoid ρομπότ, όπως η Sophia της Hanson Robotics.
Δοκιμές AI με το Turing Test: Η ιδέα της ταινίας βασίζεται στη φιλοσοφική ερώτηση του αν μια AI μπορεί να πείσει έναν άνθρωπο ότι έχει συνείδηση, κάτι που έχει γίνει αντικείμενο πειραμάτων με προηγμένα γλωσσικά μοντέλα όπως το GPT-4.
Ηθικές και Υπαρξιακές Συζητήσεις: Η ταινία έθεσε ερωτήματα για το αν οι μηχανές θα πρέπει να έχουν δικαιώματα και αν οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν νοήμονες μηχανές.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.