Οι ιοί εμφανίζουν συνέχεια μεταλλάξεις. Όχι πάντα με επικίνδυνο τρόπο. Πρέπει όμως να συνεχίσουμε να εμβολιαζόμαστε και να παραμένουμε σε εγρήγορση. Οι ειδήσεις σχετικά με τις εμφανιζόμενες μεταλλάξεις του κορονοϊού μπορεί να ακούγονται τρομακτικές σε ένα κοινό που δεν είναι εξοικειωμένο με την ορολογία της γονιδιωματικής. Ωστόσο οι ιοί υφίστανται συχνά μεταλλάξεις, τόσο εντός μολυσμένων ατόμων όσο και καθώς "ταξιδεύουν" από άνθρωπο σε άνθρωπο. Γι' αυτό είναι σημαντικό να θυμόμαστε αυτό το (τροποποιημένο) ρητό: όλες οι μεταλλάξεις είναι αθώες μέχρι αποδείξεως του εναντίου.
Η εξήγηση
Ο κορονοϊός ο οποίος είναι υπεύθυνος για την πανδημία, SARS-CoV-2, έχει σχεδόν 30.000 βάσεις ή νουκλεοτίδια. Καθώς ο ιός εξελίσσεται και εξαπλώνεται από ξενιστή σε ξενιστή, μερικές από αυτές τις βάσεις αλλάζουν. Εάν άλλαζαν ακόμη και μόνο 20 βάσεις, αυτό θα επέφερε περισσότερες από ένα τρισεκατομμύριο πιθανές παραλλαγές διαφορετικές από το στέλεχος που ευθύνεται για το αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας. Από τα 136 εκατομμύρια επιβεβαιωμένα περιστατικά Covid-19 στον κόσμο μέχρι σήμερα, σε ένα εκατομμύριο άτομα προσδιορίστηκε η αλληλουχία του ιού που τους είχε προσβάλει. Σε αυτό το 1 εκατ. αλληλουχίες, οι επιστήμονες ανησύχησαν για ελάχιστες εκ των μεταλλάξεων, επειδή είναι πιο μολυσματικές, προκαλούν σοβαρότερη ασθένεια ή αποφεύγουν εν μέρει την ανοσολογική απόκρισή μας (ή συνδυάζουν κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά).
Με άλλα λόγια: εκατοντάδες χιλιάδες ακολουθίες δεν έχουν συσχετιστεί με ουσιαστικές αλλαγές στη συμπεριφορά του ιού. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να εντοπίσουν πώς και πού εξαπλώνεται ο ιός, δεν έχουν ωστόσο ιατρική σημασία.
Πέντε μεταλλάξεις έχουν πλέον αποδειχθεί "ένοχες", όπως φαίνεται από τον χαρακτηρισμό τους από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ ως "ανησυχητικές". Είναι η B.1.1.7 (βρετανική), η Β. 1.351 (νοτιοαφρικανική), η P. 1 (βραζιλιανή) και δύο πιο πρόσφατες παραλλαγές που εντοπίστηκαν στην Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη. Κάθε μία έχει λιγότερες από 24 αξιοσημείωτες μεταλλάξεις, πολλές από τις οποίες βρίσκονται στην πρωτεΐνη του ιού, η οποία συνδέεται με τα κύτταρα μας και είναι ο κύριος στόχος των εμβολίων. Ορισμένες μεταλλάξεις ενισχύουν την ικανότητα του ιού να συνδέεται με τα κύτταρα που ευθυγραμμίζουν τον άνω αεραγωγό μας, ενώ άλλες παρεμβαίνουν στην ικανότητα του σώματός μας να προκαλεί πλήρη ανοσοαπόκριση.
Κρίσιμο στοιχείο αποτελεί ότι ο αριθμός των μεταλλάξεων δεν σχετίζεται απαραίτητα με οποιαδήποτε αλλαγή στη μολυσματικότητα του ιού. Για παράδειγμα, μια παραλλαγή στην Αγκόλα βρέθηκε πρόσφατα να έχει τις περισσότερες μεταλλάξεις μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν όμως σαφείς ενδείξεις ότι προκαλεί περισσότερες ασθένειες. Χρειάζεται σημαντική δουλειά -μελέτες στο εργαστήριο, καθώς και σε μεγάλο αριθμό ατόμων- για να εξακριβωθεί εάν μια παραλλαγή μπορεί να προκαλέσει αύξηση κρουσμάτων, νοσηλειών, θανάτων και επαναμολύνσεων.
Τα εμβόλια που χορηγούνται στις ΗΠΑ αναπτύχθηκαν πριν εμφανιστούν ορισμένες παραλλαγές. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, φαίνεται να είναι αποτελεσματικά στην καταπολέμηση αυτών των ιών. Τα εμβόλια Moderna και Pfizer, τα οποία χρησιμοποιούν τεχνολογία mRNA, έχουν αποδειχθεί σε εργαστηριακές μελέτες αποτελεσματικά έναντι καθεμιάς από τις κύριες παραλλαγές. Ακόμα και όταν οι παραλλαγές καθιστούν τα εμβόλια λιγότερο αποτελεσματικά, τα εμβόλια mRNA που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή είναι τόσο καλά που η μείωση δεν επηρεάζει το ποσοστό αποτελεσματικότητας με ουσιαστικό τρόπο.
Ο περιορισμένος όγκος διαθέσιμων στοιχείων για τα εμβόλια Johnson & Johnson, AstraZeneca και Novavax υποδηλώνει ότι παραμένουν κατά βάση αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των παραλλαγών. Μέχρι στιγμής, η παραλλαγή Β. 1.351 φαίνεται να είναι η πιο ικανή να αποφεύγει τα εμβόλια, ωστόσο μελέτες δείχνουν ότι τα τελευταία εξακολουθούν να επιτυγχάνουν την πρόληψη σημαντικής εκδήλωσης ασθένειας.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η B.1.1.7 έχει καταστεί η κυρίαρχη παραλλαγή. Σκεφτείτε την B.1.1.7 ως μια υπερμεταδοτική έκδοση του ιού, ικανή να κυριαρχεί επί παραλλαγών που δεν μπορούν να μεταδοθούν τόσο αποτελεσματικά. Γνωρίζουμε από τη Βρετανία, όπου αυτή η παραλλαγή ήταν υπεύθυνη για σχεδόν το 100% των λοιμώξεων, ότι οι εμβολιασμοί ήταν πολύ αποτελεσματικοί στη μείωση κρουσμάτων, νοσηλειών και θανάτων. Αναφορές από το Ισραήλ, το οποίο εμβολίασε τον πληθυσμό του πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη χώρα, έδειξαν ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων mRNA δεν μειώθηκε από τις τρεις πιο κοινές ανησυχητικές παραλλαγές.
Οι ΗΠΑ βρίσκονται στην αρχή ενός τέταρτου κύματος Covid-19, με πιο δραματική την περίπτωση του Μίσιγκαν, όπου τις τελευταίες εβδομάδες ο αριθμός των νέων κρουσμάτων έχει αυξηθεί 60%, ενώ οι θάνατοι και οι νοσηλείες έχουν υπερδιπλασιαστεί. Τα εμβόλια δεν ήταν διαθέσιμα στη διάρκεια των προηγούμενων κυμάτων, ωστόσο τώρα, με την διάθεσή τους, μπορούμε να σταματήσουμε την αύξηση των κρουσμάτων μόλις εμφανίζεται. Δυστυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται αυστηρά να διανέμουν εμβόλια στις πολιτείες τους μόνο με βάση τον πληθυσμό τους, αντί να χρησιμοποιούν στοχευμένη προσέγγιση για την εξάλειψη των hotspot του ιού όπως εκείνο στο Μίσιγκαν. Αυτή η προσέγγιση είναι αντίθετη με αυτό που έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί στο Ισραήλ, τη Βρετανία και άλλες χώρες.
Οι κύριες παραλλαγές αποτελούν ασφαλώς πρόκληση, ωστόσο η εξαιρετική αποτελεσματικότητα των εμβολίων τελικά θα τις ξεπεράσει. Αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή τα εμβόλια προκαλούν μια πολύ ευρύτερη και ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση από ό,τι οι ίδιοι οι άνθρωποι ως απάντηση σε μολύνσεις από κορονοϊούς. Ωστόσο, είναι κρίσιμο να ελέγξουμε τον ιό, ώστε να μην μπορεί να εξελιχθεί περαιτέρω και να μην μπορέσει να ξεφύγει από τα εμβόλιά μας.
Τα εμβόλια είναι ένα ζωτικής σημασίας εργαλείο, ωστόσο οι μάσκες και οι αποστάσεις λειτουργούν καλά έναντι των μεταλλάξεων. Ο συνδυασμός αυτών των στρατηγικών μετριασμού με τον εμβολιασμό είναι ο γρηγορότερος τρόπος για να βγούμε από την πανδημία. Η επιστήμη των παραλλαγών του ιού και τα αποδεικτικά στοιχεία από το οπλοστάσιο των εμβολίων δημιουργούν εμπιστοσύνη ότι κινούμαστε προς τη "ράμπα της εξόδου".
* Ο Eric J. Topol είναι καθηγητής μοριακής ιατρικής στο Scripps Research και έχει διατελέσει μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Covid Tracking Project.
Από: Capital.gr