Οι θεωρίες συνωμοσίας καλπάζουν εν μέσω κορονοϊού

Οι φήμες και οι διαδόσεις δεν είναι κάτι που ανακαλύψαμε τα χρόνια του ίντερνετ. Ο κίτρινος τύπος και οι ανεπιβεβαίωτες ειδήσεις πάντοτε πλήγωναν την αξιοπιστία της ειδησεογραφίας. Απλά, σήμερα, έχουμε στα χέρια μας "πυρηνικά όπλα" που μπορούν να τινάξουν την αλήθεια στον αέρα: ίντερνετ, blogs, social media, αστραπιαίες ταχύτητες μετάδοσης. Κάθε μικρό ψέμα και είδηση χωρίς βάση μπορεί να μετατραπεί σε ένα διαδικτυακό τσουνάμι. Τα fake news είναι εδώ, πιο δυνατά από ποτέ, και στην εποχή του κορονοϊού καλπάζουν.

Ήταν αναμενόμενο ότι μία τέτοιους μεγέθους πανδημία με χιλιάδες νεκρούς και ανυπολόγιστες ζημιές θα λειτουργούσε ως βούτυρο στο ψωμί του κάθε επιτήδειου. Οι θεωρίες συνωμοσίας έμοιαζαν έτοιμες από καιρό, απλά χρειαζόταν κάποιος να πατήσει το κόκκινο κουμπί για να εκτοξευτούν. Στην Ελλάδα το πλέον χαρακτηριστικό ήταν αυτό που συνέβη στην αρχή της υγειονομικής κρίσης: Ο Κυριάκος Βελόπουλος, εκλεγμένος Βουλευτής και Πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, βρέθηκε να πουλάει αμφιβόλου αποτελεσματικότητας κηραλοιφές, οι οποίες προστατεύουν από τον κορονοϊό. Τα fakes news χτύπησαν κόκκινο με τη μία δηλαδή.

Τις τελευταίες μέρες διακινήθηκε αρκετά μία φήμη που ήθελε τον κορονοϊό να είναι δημιούργημα κάποιου εργαστηρίου

Φυσικά, δεν είναι μόνο η Ελλάδα έκθετη σε ακραίες θεωρίες συνωμοσίας. Αυτές, συνήθως, άλλωστε ξεκινούν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το γεγονός, μάλιστα, ότι στο επίκεντρο της κρίσης βρέθηκε η Κίνα ήταν ιδανικό πάτημα για ξενοφοβικές ιαχές από την πλευρά του Donald Trump αλλά και τον υπερσυντηρητικών κύκλων που τον υποστηρίζουν. Η εφημερίδα Washington Times, γνωστή για την άρνησή της να παραδεχθεί την κλιματική αλλαγή αλλά και την ισλαμοφοβία που τη χαρακτηρίζει, μίλησε στα τέλη Ιανουαρίου με τον Dany Shoham, έναν πρώην εργαζόμενο των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ, ο οποίος λίγο έως πολύ είπε ότι πρόκειται (μάλλον) για βιολογικό όπλο που ξέφυγε από το εργαστήριο. Χωρίς να παρουσιάσει στοιχεία, απλά ως επίκληση στη δική του αυθεντία. 

Εκείνο που ξεκίνησε ως ένα απλό άρθρο των Washington Times, βέβαια, ήρθε ξανά και ξανά να "στοιχειώσει" την παγκόσμια ειδησεογραφία με διαφορετικούς τρόπους. Τις τελευταίες μέρες διακινήθηκε αρκετά στο ελληνικό ίντερνετ μία φήμη που ήθελε τον κορονοϊό να είναι δημιούργημα κάποιου εργαστηρίου. Ευτυχώς, υπήρξαν αρκετά δημοσιεύματα που καθάρισαν το τοπίο από την ομίχλη των fake news.

Το γεγονός, τώρα, ότι το 2015 ο Bill Gates είχε προειδοποιήσει για τον κίνδυνο μίας πανδημίας, ήταν ο βασικός λόγος για να φιγουράρει το όνομά του πολύ ψηλά στη λίστα με τις συνωμοσιολογίες. Έτσι εκείνος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το Pirbright Institute και το ίδρυμα Melina & Bill Gates Foundation βρέθηκαν μπλεγμένοι σε ένα "φανταστικό σενάριο" που έμοιαζε βγαλμένο από τις σελίδες του Dan Brown. Σίγουρα σε όλο αυτό έπαιξε ρόλο, βέβαια, το ότι το Pirbright όντως ασχολήθηκε με την ανακάλυψη εμβολίου για τον κορονοϊο - απλά όχι για τον SARS-COV-2. Τι σχέση έχει, τώρα, ο Mr. Microsoft με αυτόν, αν πιστέψει κανείς τα όσα διαδίδονται; Ο Gates πλήρωσε για ένα πείραμα που θα έκανε όλον τον πληθυσμό του πλανήτη να νοσήσει, έτσι ώστε ύστερα να μπορέσει στη συνέχεια εκείνος και οι υποτακτικοί του να κάνουν κουμάντο μέσα από το αντίδοτο. Φοβερό;

 

Από το σκοτάδι των fake news δε γλίτωσε ούτε η τεχνολογία αφού τα νέα 5G δίκτυα βρέθηκαν και αυτά στο επίκεντρο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Αμερικανίδας τραγουδίστριας, Kerry Hilson, που υποστήριξε με πάθος στην αρχή την άμεση σύνδεση κορονοϊού-5G, για να δεχθεί στη συνέχεια νουθεσίες από το γραφείο που της κάνει το PR να "μαζέψει" τις δηλώσεις της. Βέβαια, για κάθε διάσημη Kerry Hilson εκεί έξω, υπήρξαν χιλιάδες άλλοι επώνυμοι και ανώνυμοι χρήστες που έσπευσαν να ρίξουν λάδι στη φωτιά της συνωμοσίας. (Σημαντική σημείωση:  Το τρομερό στην περίπτωση του 5G είναι ότι ενώ υπάρχουν βάσιμες ανησυχίες για το τι μπορεί να προκαλεί στην υγεία, εκείνο που διακινήθηκε ήταν μία αβάσιμη -όπως όλα δείχνουν- θεωρία συνωμοσίας).

Είναι να απορεί κανείς για ποιον ακριβώς λόγο τα fake news και οι θεωρίες συνωμοσίας μας συναρπάζουν τόσο πολύ. Μάλιστα, εκτός από τις τρεις που προαναφέρθηκαν, έχουν κυκλοφορήσει και άλλα "τεράτα" που καταντούν διασκεδαστικά εξαιτίας της υπερβολής τους: Ο κορονοϊός είναι ένα όπλο των εξωγήινων για να καταλάβουν τη Γη, αν συνδυάσεις τον αριθμό της φανέλας και τον τόπο ταφής του αδικοχαμένου Kobe Bryant μαθαίνεις την αλήθεια για την πανδημία, είναι μία κατάρα που έριξε ο Αλλάχ στους Κινέζους για να τους τιμωρήσει για τον τρόπο που συμπεριφέρονται στη μουσουλμανική μειονότητα των Ουιγούρων.

---

Δυστυχώς, δεν είναι καθόλου αστείο το γεγονός ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, λίγο έως πολύ, επιμένει ότι ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσα από τη θεία κοινωνία.

---

Την ίδια στιγμή, όμως, που θέλεις να χαμογελάσεις, το γέλιο σου κόβεται σύριζα. Δυστυχώς, δεν είναι καθόλου αστείο το γεγονός ότι ο Recep Tayyip Erdoğan έχει βασίσει όλη τη στρατηγική του ενάντια στον κορονοϊό στο μύθευμα ότι τα τουρκικά γονίδια είναι άτρωτα, ή το ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, λίγο έως πολύ, επιμένει ότι ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσα από τη θεία κοινωνία. "Κάθε συκοφαντία είναι πασπαλισμένη με μία μικρή δόση αλήθειας" σημειώνει ο George R.R. Martin στο τελευταίο βιβλίου του, Ο χορός των Δράκων (εκδ. Anubis). Ακριβώς αυτό είναι το στοιχείο που κάνει τις θεωρίες συνωμοσίας τόσο επικίνδυνες. Όχι, βέβαια, ότι περιέχουν την πραγματική, επιστημονική αλήθεια αλλά μία διαστρεβλωμένη εκδοχή της· ιδιαίτερα ύπουλη και ικανή να προκαλέσει τραγωδίες.

---

Φωτογραφίες © Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr