Όλοι έχουμε δικαίωμα στην ανάσα. Ή μήπως όχι;

Η ανάσα είναι ένα πραγματικά πολύτιμο αγαθό. Ακόμα και αν δεν το είχαμε καταλάβει μέχρι τώρα, ο κορονοϊός την έφερε ξανά στο προσκήνιο: Η ανάσα χωρίς μάσκα μετά από οκτώ ώρες δουλειάς στο φαρμακείο/στο νοσοκομείο/στο γκισέ του super market, η ανάσα που ένιωσες ότι έπρεπε να πάρεις στο μπαλκόνι μετά από πολλές μέρες εγκλεισμού στο σπίτι, η ανάσα που το άγχος για την επόμενη μέρα σου στερεί, όλες αυτές οι ανάσες αξίζουν το "βάρος" τους σε χρυσάφι. Μία ανάσα, δηλαδή, που η αστυνομία της Μινεάπολις έκλεψε από τον George Floyd.

Ο θάνατος -ή μάλλον πιο σωστά η δολοφονία on camera- του 46χρονου Αφροαμερικανού κάνει εδώ και περίπου 48 ώρες τον γύρο του πλανήτη. Την ίδια στιγμή προκαλεί, καθόλου άδικα, κύμα διαδηλώσεων και μαχητικών αντιδράσεων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η μάλλον φιλήσυχη και φαινομενικά ήρεμη πόλη της Μινεάπολις συγκλονίζεται από βίαιες συγκρούσεις που έχουν κεντρικό σύνθημα το "Black Life Matters". Ο κόμπος κάποιες φορές φτάνει στο χτένι και η αποσυμπίεση της οργής -ακόμα και εν μέσω κορονοϊού- φαίνεται ότι δεν μπορεί παρά να βγει στους δρόμους.

Η δολοφονία καταγράφηκε on camera

"Το να είσαι μαύρος στην Αμερική δεν πρέπει να αποτελεί καταδίκη σε θάνατο. Για πέντε λεπτά παρακολουθούμε στο βίντεο έναν λευκό αστυνομικό να πατάει τον λαιμό ενός μαύρου άντρα" δήλωσε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος της Μινεάπολις, Jacob Frey. Για όσους αναρωτιούνται για το τι ακριβώς συνέβη τα πράγματα είναι μάλλον απλά: Το σκληρό χέρι του νόμου άρπαξε τον George Floyd επειδή προσπάθησε να πληρώσει με πλαστό 20δολαρο σε ένα τοπικό μπακάλικο.

Απλά, στη συνέχεια τα πράγματα πήραν φρικιαστική τροπή: Ο 46χρονος Αφροαμερικανός ουρλιάζει ξανά και ξανά ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει· οι αστυνομικοί δε δίνουν σημασία· το γόνατο του βετεράνου αστυνομικού Derek Chauvin συνεχίζει να του πατάει το λαιμό· ακόμα και όταν ο πρώτος ζητήσει, λίγο πριν χάσει τις αισθήσεις του, τη "μάνα" του, ο τελευταίος δε δείχνει να συγκινείται.

---

Οι πολίτες της Μινεάπολις βγήκαν στους δρόμους απαιτώντας δικαιοσύνη. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως οι τέσσερις αστυνομικοί που εμπλέκονται στην υπόθεση έχουν απολυθεί ενώ ο δράστης Derek Chauvin αντιμετωπίζει σοβαρότατες ποινικές κατηγορίες.

---

Μήπως, όμως, ο Floyd ήταν ένα επικίνδυνο κακοποιό στοιχείο που η παραμικρή χαλάρωση από πλευράς αστυνομίας θα μπορούσε να τον κάνει πραγματικό επικίνδυνο; Είναι αλήθεια ότι στο παρελθόν υπήρχαν καταδίκες εις βάρος του για ληστείες ενώ είχε εκτίσει την ποινή του στις φυλακές. Φυσικά, αυτό δεν παίζει κανέναν ρόλο, αφού μάλλον οι αστυνομικοί δεν το γνώριζαν - αλλά ακόμα και αν τον γνώριζαν, προφανώς, δεν είχαν δικαίωμα να τον δολοφονήσουν.

Όλοι μας είμαστε αθώοι κι όχι ένοχοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Μονάχα το δικαστήριο μπορεί να μας καταδικάσει σε φυλάκιση - και όχι σε θάνατο, τουλάχιστον στην πολιτεία της Μινεσότα όπως και στην Ευρώπη.

Οι δίκαιες αντιδράσεις

Οι πολίτες της Μινεάπολις βγήκαν στους δρόμους απαιτώντας δικαιοσύνη. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως οι τέσσερις αστυνομικοί που εμπλέκονται στην υπόθεση έχουν απολυθεί, ενώ ο δράστης Derek Chauvin αντιμετωπίζει σοβαρότατες ποινικές κατηγορίες. Παρ' όλα αυτά, ο George Floyd, ο οποίος είχε απολυθεί από τη δουλειά του εξαιτίας της πανδημίας, έφυγε από τη ζωή και τίποτα πια δεν πρόκειται, δυστυχώς, να τον φέρει πίσω. Έτσι, δίπλα στους απλούς πολίτες, υπάρχουν και πολλοί διάσημοι που δε δίστασαν ή μάλλον έσπευσαν να ενώσουν τις φωνές τους με το πλήθος.

"Μέχρι τότε Γ@μώ την Αστυνομία! Ναι, το είπα. Δε με ενδιαφέρει να είμαι πολιτικά ορθή. Ενδιαφέρομαι για τη δικαιοσύνη" έγραψε στο προσωπικό της Instagram η Madonna, προκαλώντας πλήθος αντιδράσεων, τόσο θετικών όσο και αρνητικών.

Αντίστοιχα, δεν ήταν λίγοι οι παίκτες του NBA που έσπευσαν να πάρουν θέση με πρώτο πρώτο τον LeBron James.  Όσο για τις φωτογραφίες που δημοσίευσε; Εκτός από τον Colin Kaepernick, τον αθλητή δηλαδή που έγινε σύμβολο για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών καταστρέφοντας την καριέρα του όντας πια persona non grata για το NFL, ανάρτησε και μία δικιά του φωτογραφία με τη χαρακτηριστική επιγραφή "I can't breathe".

Το δις εξαμαρτανείν

Ακόμα και ύστερα από δύο θητείες του Πρόεδρου Obama, το να είσαι μαύρος στις ΗΠΑ παραμένει επικίνδυνο

Αν αναρωτιέσαι γιατί η φωτογραφία του "Βασιλιά" μοιάζει "παλιά" είναι γιατί τραβήχτηκε το 2014, λίγο καιρό μετά την εν ψυχρώ δολοφονία του Eric Garner στη Νέα Υόρκη. Ο 44χρονος τότε Αφροαμερικανός είχε βρει φριχτό θάνατο στα χέρια των αστυνομικών, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να τον ακινητοποιήσουν του είχαν κλέψει ό,τι πολυτιμότερο είχε: την ανάσα του.  To κύμα αντιδράσεων ήταν, και τότε, σφοδρό. Άλλωστε, οι μεγαλύτερες ταραχές που γνώρισαν οι H.Π.Α στη σύγχρονή τους ιστορία έγιναν το 1992,όταν το Λος Άντζελες κυριολεκτικά "κάηκε", ύστερα από βίντεο που έδειχνε αστυνομικούς να κακοποιούν τον επίσης Αφροαμερικανό Rodney King.

Όπως όλα δείχνουν, η χρήση υπερβολικής αστυνομικής βίας απέναντι στην αφροαμερικανική κοινότητα δεν αποτελεί μία κακή στιγμή ή κάποια υποσημείωση. Δυστυχώς, μοιάζει να αποτελεί αν όχι πάγια τότε σίγουρα συνηθισμένη τακτική. Έτσι για κάθε νεκρό Floyd, κάθε δολοφονημένο Garner και κάθε κακοποιημένο King, υπάρχουν εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις που δε βρίσκουν ποτέ τον δρόμο για τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν βιώσει την αυθαιρεσία στο πετσί τους και συνεχίζουν να ζουν στην αφάνεια με τον θυμό τους να βράζει επικίνδυνα καθώς η δικαιοσύνη δεν αποδίδεται ισάξια. 

Τελικά, ακόμα και ύστερα από οκτώ χρόνια διακυβέρνησης από έναν Αφροαμερικανό Πρόεδρο -βλέπε Barack Obama- το να είσαι μαύρος στην Αμερική παραμένει επικίνδυνο, αφού όπως είχε γράψει σοφά και ο George Orwell στην αλληγορική Φάρμα των Ζώων (εκδ. Ελληνικά Γράμματα): "Όλα τα ζώα είναι ίσα, απλά κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα".

Το αναφαίρετο δικαίωμα της ισότητας

"Είμαστε όλοι αδέλφια, είμαστε μαζί σε αυτό" είχε πει ο λοιμωξιολόγος Σωτήρης Τσιόδρας, στο συγκεντρωμένο πλήθος των Ρομά, όταν επισκέφτηκε τη συνοικία της Νέας Σμύρνη στη Λάρισα, όπου είχε διαπιστωθεί συρροή κρουσμάτων κορονοϊού. Ο επιφανής επιστήμονας, πιστός Χριστιανός Ορθόδοξος, ψάλτης και πατέρας επτά παιδιών δεν αποτελεί κάποιο πρόσωπο που με τη στάση ζωή του δείχνει να φλερτάρει με ριζοσπαστικές απόψεις και θεωρίες. Εκείνη, όμως, τη μέρα πήρε ξεκάθαρη θέση δηλώνοντας ορθά κοφτά ότι στην κοινωνία μας όλοι οφείλουμε να είμαστε ίσιοι - ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλής, χρώματος ή φύλου.

---

Τα κρούσματα αστυνομικής αυθαιρεσίας απέναντι σε ευαίσθητα κοινωνικές ομάδες, τόσο στις Η.Π.Α όσο και στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως υποσημείωση.

---

Το αναφαίρετο αυτό δικαίωμα δεν ορίζεται από κάποια αόρατη αρχή του ανθρωπισμού αλλά από το ίδιο το Σύνταγμα. Ιδιαίτερα απέναντι στον νόμο, κανείς δεν μπορεί -ή μάλλον κανείς δε θα έπρεπε ποτέ- να αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Τα κρούσματα αστυνομικής αυθαιρεσίας απέναντι σε ευαίσθητα κοινωνικές ομάδες, τόσο στις Η.Π.Α όσο και στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως υποσημείωση. Ως λάθος της στιγμής, ως η "κακιά η ώρα". Όταν, μάλιστα, είναι επαναλαμβανόμενα τότε θα πρέπει να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στις κοινωνίες μας. Γιατί η επανάληψη τέτοιων συμβάντων δεν είναι αμελητέα. Αντίθετα, είναι μία φρικιαστική γενίκευση που θέτει σε κίνδυνο τον οποιονδήποτε είναι "διαφορετικός".

---

φωτογραφία © Getty Images 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr