Η κατάσταση εξακολουθεί να είναι κάτι παραπάνω από εκρηκτική στις εξελίξεις που αφορούν Ρωσία και Ουκρανία. Για τη Δύση (πρακτικά: τις ΗΠΑ) η βραχεία διάρκεια προέχει και οι ρυθμοί αντιστοιχούν σε αυτούς του news cycle ή του χρηματιστηρίου. Από αυτή την άποψη, τα αλλεπάλληλα κύματα πίεσης προς τον αντίπαλο και ο "έλεγχος του αφηγήματος” αναδεικνύονται σε καθοριστικά στοιχεία. Όμως οι ευρασιατικές δυνάμεις. Ρωσία και Κίνα, κινούνται με χρόνους και σχεδιασμούς αντίστοιχους του ιστορικού τους βάθους, του γεωγραφικού τους όγκου και της συγκεντροποιημένης πολιτικής τους τάξης.
Νέα τάξη πραγμάτων
Το ότι άλλωστε αποτελούν τους παίκτες που προσβλέπουν σε μια νέα τάξη πραγμάτων και όχι στην υπεράσπιση της υπάρχουσας επιβάλλει μιαν ορισμένη στρατηγική υπομονή. Είναι αυτό που εν πολλοίς εξηγεί και το γιατί ενώ η παρήλθε η "μοιραία” 16η Φεβρουαρίου, προβαλλόμενη ως ημερομηνία της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι Δυτικοί αξιωματούχοι απτόητοι συνεχίζουν να σημαίνουν τον συναγερμό, αυτή τη φορά για την περίοδο αμέσως μετά τη λήξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στις 20 του μηνός.
Το "αφήγημα” αποκτά μια δική του ζωή, διότι δεν υπακούει σε κάποιο κριτήριο διαψευσιμότητας: όσο η εισβολή παρουσιάζεται ως "επικείμενη”, η δαιμονοποίηση της Ρωσίας αποτρέπει την συζήτηση περί της αρχιτεκτονικής ασφαλείας που ήγειραν τα ρωσικά κείμενα της 15ης Δεκεμβρίου, ενώ όσο δεν εκδηλώνεται αυτό πιστώνεται στην αποφασιστική στάση της Δύσης.
Κορύφωση αυτής της τακτικής υπήρξε η εμφάνιση του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών όπου προανήγγειλε ρωσική προβοκάτσια για τη δικαιολόγηση της επικείμενης εισβολής, με πιθανή χρήση μάλιστα και χημικών όπλων, από το ουκρανικό χημικό οπλοστάσιο που δεν έχει διαλυθεί.
Την ίδια ώρα, στη γραμμή αντιπαράταξης στην ανατολική Ουκρανία βολές πυροβολικού έπληξαν χωριά της ζώνης των αυτονομιστών. Άγνωστο παραμένει κατά πόσον το Κίεβο διατηρεί τον έλεγχο σε μία περιοχή όπου έχουν συρρεύσει ακροδεξιοί παραστρατιωτικοί και ξένοι μισθοφόροι, ενώ η προκαταβολική απόσυρση των παρατηρητών του ΟΑΣΕ εγγυάται ότι η αντικειμενική επίρριψη ευθύνης για την παραβίαση ευθύνης δεν είναι δυνατή.
Ένα διαφορετικό αφήγημα
Όμως το πρόβλημα που συναντά αυτή η τακτική είναι διπλό. Αφενός, το "αφήγημα” μπορεί να έχει ζωή μόνον εντός της δυτικής πολιτικής, ιδεολογικής και μιντιακής σφαίρας (και ίσως όχι για πολύ και σε αυτήν, αν κρίνουμε από τις στατιστικές που εμφανίζουν καταρράκωση της αξιοπιστίας των μέσων ενημέρωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο) και πάντως όχι στην αναδυόμενη ευρύτερη υφήλιο.
Αφετέρου δε, το "αφήγημα” δεν μπορεί να δεσμεύσει τους σχεδιασμούς των αντιπάλων. Και από αυτή την άποψη προέκυψαν το τελευταίο 24ωρο τέσσερα ενδιαφέροντα μηνύματα.
Το πρώτο ήταν η δημοσίευση από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών (του οποίου η ιστοσελίδα υπέστη, παρεμπιπτόντως, κυβερνοεπίθεση) της ανταπάντησης στις γραπτές απαντήσεις των ΗΠΑ προς το "τελεσίγραφο” της 15ης Δεκεμβρίου. Σε αυτήν γίνεται σαφές ότι η Μόσχα, παρά την δεκτικότητά της να συνομιλήσει επί ζητημάτων ελέγχου των εξοπλισμών, θεωρεί ότι η διεθνής ρύθμιση εγγυήσεων ασφαλείας, την οποία προτείνει, αποτελεί μία "δέσμη” που δεν μπορεί να κατατεμαχισθεί, με επικέντρωση αποκλειστικά σε παράπλευρα ζητήματα, και ότι η απάντηση των ΗΠΑ (καθώς και οι πολιτικές κινήσεις που την περιβάλλουν) είτε προσπερνά το κεντρικό ζήτημα είτε είναι απαράδεκτη από ρωσικής πλευράς.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ζητά ρητή αποκήρυξη της "φόρμουλας του Βουκουρεστίου” του 2008 περί μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας και Ρουμανίας στο ΝΑΤΟ και υποστηρίζει ότι το μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994 περί διαφύλαξης της ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας είναι εκτός θέματος, εφόσον οι τωρινές αλλαγές συνόρων προκύψουν από διεργασίες στο εσωτερικό της χώρας.
Το δεύτερο ήταν η υπερψήφιση με μεγάλη πλειοψηφία από την ρωσική Δούμα πρότασης για την αναγνώριση των αποσχισθεισών "Λαϊκών Δημοκρατιών” της ανατολικής Ουκρανίας, αλλά και η απόφαση του Πούτιν να μην ακολουθήσει προς το παρόν αυτήν την εναλλακτική, όσο δίνει τη διπλωματική μάχη για την υλοποίηση των συμφωνιών του Μινσκ.
Το τρίτο στοιχείο ήταν οι δηλώσεις της προέδρου της ρωσικής Άνω Βουλής, Βαλεντίνα Ματβιένκο, τρίτης στην ιεραρχία του ρωσικού κράτους, ότι η Ρωσία του Πούτιν θα κάνει τα πάντα ώστε να μην υπάρξει πόλεμος με την Ουκρανία, ότι η δημιουργία από τη Δύση εστιών αστάθειας κοντά στα σύνορα της χώρας "δεν είναι κάτι το νέο” και ότι σε περίπτωση μιας εισβολής των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στις "Λαϊκές Δημοκρατίες” η ρωσική απάντηση θα είναι "ανάλογη της κλίμακας της επίθεσης”.
Ως τέταρτο στοιχείο προστίθεται η ανοιχτή πλέον συμπαράταξη της Κίνας με τη Ρωσία στην ουκρανική κρίση. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Ουάνγκ Ουεμπίν έκανε λόγο για "διασπορά παραπληροφόρησης”, επεσήμανε ότι η απειλή των κυρώσεων παρεμποδίζει τον διάλογο, εξέφρασε την υποστήριξη της Κίνας στις προσπάθειες επίλυσης της κρίσης με βάση τις Συμφωνίες του Μινσκ και κάλεσε την αμερικανική πλευρά να ανταποκριθεί στις θεμιτές ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλειά της αντί να παροξύνει τις εντάσεις.
Η στάση της Μόσχας
Όλα αυτά, δεν αναιρούν την προειδοποίηση της Μόσχας ότι θα καταφύγει σε "τεχνικά-στρατιωτικά μέσα”, εάν δεν βρει ανταπόκριση, σημαίνουν όμως ότι η ρωσική πλευρά δεν έχει λόγο να υλοποιήσει αυτό για το οποίο προκαταβολικά καταγγέλλεται, στο σημείο όπου όλοι περιμένουν, όσο τουλάχιστον οι εχθροπραξίες που και πάλι ξέσπασαν στο Ντονμπάς παραμένουν μικρής κλίμακας.
Άλλωστε, Ρωσία και ΗΠΑ διακρίνονται και από διαφορετική αντίληψη της γεωγραφίας. Για τη μία πλευρά η Ουκρανία είναι απλώς αναλώσιμη, ενώ για την άλλη αποτελεί γειτονική χώρα που θα πρέπει, ει δυνατόν, να μην καταρρεύσει, αλλά σε βάθος χρόνου να "κερδηθεί”.
Επιπλέον, όσο η διεθνής δημόσια συζήτηση παραμένει επικεντρωμένη στα ουκρανικά χερσαία σύνορα, η πραγματική επίδειξη ισχύος της Μόσχας λαμβάνει χώρα στις θάλασσες: όλοι οι ρωσικοί πολεμικοί στόλοι έχουν αποπλεύσει, στη Μαύρη Θάλασσα σημειώνεται μεγάλη συγκέντρωση ρωσικών ναυτικών δυνάμεων, ενώ στην άλλη άκρη του πλανήτη αμερικανικό υποβρύχιο που εισέδυσε στα ρωσικά ύδατα στην περιοχή των Κουρίλων νήσων εντοπίσθηκε και υποχρεώθηκε σε φυγή.
Από: Capital.gr