Η 28η Οκτωβρίου 1940, η ημέρα που οι Έλληνες είπαν το ιστορικό "Όχι", έχει καταγραφεί στην ιστορία ως μία από τις πιο ηρωικές στιγμές του έθνους. Αν και κάποιοι επικρίνουν την ημέρα αυτή επειδή τιμά την είσοδο της χώρας στον πόλεμο και όχι μία νίκη ή την απελευθέρωση, τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Τι θα γινόταν όμως αν η απάντηση του Ιωάννη Μεταξά στον Ιταλό πρέσβη δεν ήταν "Όχι", αλλά "Ναι";
Η αλήθεια είναι ότι αν οι Έλληνες είχαν αποφύγει τον πόλεμο εκείνη τη νύχτα του Οκτωβρίου, οι συνέπειες θα ήταν πολύ χειρότερες, τόσο για τη χώρα όσο και για τον κόσμο γενικότερα. Οι Έλληνες θα είχαν χάσει όχι μόνο εδάφη, αλλά, το πιο σημαντικό, την εθνική τους αξιοπρέπεια. Το θρυλικό "Όχι" του Μεταξά, που προφέρθηκε στις πρώτες ώρες της 28ης Οκτωβρίου και εν συνεχεία από τον ελληνικό λαό που βγήκε στους δρόμους να πανηγυρίσει, ενοποίησε ένα έθνος διχασμένο.
Πατριωτισμός πάνω απ' όλα
Το 1940, η Ελλάδα βρισκόταν σε μια κρίσιμη στιγμή. Ο Μεταξάς ήταν ένας δικτάτορας, διορισμένος από τον βασιλιά Γεώργιο το 1936, ο οποίος είχε επιβάλει καθεστώς με στρατιωτικό χαρακτήρα. Κατηγορήθηκε για φιλοναζιστική στάση, αλλά πάνω απ' όλα ήταν πατριώτης. Είχε πλήρη γνώση ότι ένας πόλεμος θα κόστιζε χιλιάδες ζωές και θα κατέστρεφε τη χώρα. Παρ' όλα αυτά, επέλεξε την ένδοξη οδό της αντίστασης. Η επιλογή του, σύμφωνα με τον ιστορικό Μιλτιάδη Χατζόπουλο, άφησε πίσω της περίπου 335.000 νεκρούς Έλληνες και ολική καταστροφή των υποδομών, με τις οικονομικές απώλειες να φτάνουν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια με σημερινές αξίες.
Ωστόσο, αν η απάντηση ήταν διαφορετική, οι συνέπειες θα ήταν ακόμη πιο καταστροφικές. Οι ελληνικές περιοχές της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης θα είχαν πέσει πιθανότατα στα χέρια των Αλβανών και των Βούλγαρων, ενώ η Τουρκία θα μπορούσε να διεκδικήσει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Ηθική νίκη απέναντι στην καταστροφή
Η μεγαλύτερη νίκη του "Όχι" ήταν η ηθική διάσταση που έδωσε στον ελληνικό λαό, παρά τις απώλειες. Η Ελλάδα βγήκε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με ηθικό ανάστημα, ένας "Δαβίδ" που αντιστάθηκε σε έναν "Γολιάθ". Σε αντίθεση με τη Γαλλία, που υπέστη το ηθικό τραύμα της πλήρους παράδοσης, η Ελλάδα κατάφερε να κρατήσει την υπερηφάνειά της. Ένα έθνος που μετά από χρόνια διχασμού και πόνου, βρήκε ξανά την ενότητα και τη θέληση να ανοικοδομήσει τη χώρα από την αρχή.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.