Patrick Moylett: Ο Βασιλιάς των Προφυλακτικών που έσωσε τον κόσμο

Αν γκουγκλάρεις το όνομα 'Patrick Moylett' μάλλον δεν θα καταφέρεις να φτάσεις στον συγκεκριμένο κύριο Moylett για τον οποίο θέλουμε να σου μιλήσουμε. Αυτός ο άνθρωπος αυτός, ένας έμπορος μεταχειρισμένων αυτοκινήτων σε μία από τις καλύτερες συνοικίες του δυτικού Λονδίνου, υπήρξε κάποτε ο Βασιλιάς των Προφυλακτικών, o ιδρυτής του brand Red Stripe, που με το επιχειρηματικό του δαιμόνιο έσωσε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους από την πανδημία του AIDS, αλλάζοντας μαζί με τον Richard Branson τη στάση όλων μας απέναντι στη χρησιμότητα του προφυλακτικού. 

Πέσαμε τυχαία πάνω στο προφίλ του, διαβάζοντας στο βρετανικό Esquire ένα άρθρο για τον πόλεμο των προφυλακτικών και η ενδιαφέρουσα περίπτωσή του μας κίνησε το ενδιαφέρον να τον ψάξουμε περισσότερο.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε ως πιστός καθολικός στην Ιρλανδία των 70s. Αδερφός του είναι ο Johnnie Fingers, κιμπορντίστας της ροκ μπάντας The Boomtown Rats που σημείωσε τεράστια επιτυχία με #1 singles στην Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Αδερφή του είναι η Regine Moylett, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων που εργάζεται στη μουσική βιομηχανία με πελάτες, ανάμεσα σε άλλους, τους U2, τους Clash, τους Blur και τους Gorillaz. 

Σε τι χρησιμεύει ένα προφυλακτικό; 

Στις μέρες μας όλοι γνωρίζουμε ότι τα προφυλακτικά κάνουν αυτό που λέει η ονομασία τους στα ελληνικά. Μας προφυλάσσουν. Γι' αυτό, επειδή είναι χρήσιμα, τα βρίσκουμε παντού και σε προσιτή τιμή. Στην καθολική Ιρλανδία των 70s, όμως, μάλλον δεν το γνώριζε πολύς κόσμος. Μόλις το 1979, αφού η πανίσχυρη επιρροή της Εκκλησίας στους νέους είχε αρχίσει να εξασθενεί, η κυβέρνηση επέτρεψε την πώληση προφυλακτικών σε φαρμακεία, σε όσους διέθεταν συνταγή "οικογενειακού προγραμματισμού".  

Εκείνη την περίοδο των νέων ηθών και αφού είχε περάσει έναν χρόνο στη Γαλλία, ο Patrick Moylett επέστρεψε στην πατρίδα του. Αφού πήρε τη γνώμη ενός επισκόπου που του έδωσε το ok, κυνήγησε και κέρδισε την πρώτη άδεια εισαγωγής προφυλακτικών που εκδόθηκε ποτέ στην Ιρλανδία. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η Frederick Trading Company.

Getty Images

Η πρώτη τηλεοπτική εμφάνιση, η φυλάκιση και η φυγή στο Λονδίνο

Ο Moylett εισήγαγε τα προφυλακτικά του στην Ιρλανδία από ένα εργοστάσιο που βρισκόταν στην τότε Δυτική Γερμανία και τα διαφήμιζε σε εξειδικευμένα περιοδικά, με τη διάθεσή τους να γίνεται μέσω ταχυδρομείου. Κάποια στιγμή, μιας και η επιχειρηματική του δραστηριότητα ήταν αξιοπερίεργη, τον κάλεσαν να εμφανιστεί στην τηλεόραση. Μετά από αυτή την προβολή, οι δουλειές του άρχισαν να πηγαίνουν πολύ καλά.

Ταυτόχρονα, από μία μερίδα Ιρλανδών, θεωρήθηκε εκμαυλιστής των νέων. Αφού για άσχετη υπόθεση βρέθηκε για μερικές εβδομάδες πίσω από τα σίδερα της φυλακής, αποφάσισε να μεταναστεύσει στο Λονδίνο και να αφήσει την τύχη της επιχείρησης με τα προφυλακτικά στην αδερφή του.

Οι κασέτες, το Time Out και η "επιχειρηματική ευκαιρία του Aids"

Εκεί αποφάσισε να ασχοληθεί με τις κασέτες. Κι έτσι βρέθηκε στα γραφεία του Time Out, στο Σόχο, για να βάλει μία διαφημιστική καταχώρηση. Εδώ έχει σημασία να αναφέρουμε (θα καταλάβεις μετά το γιατί) ότι ο εξαιρετικά hot οδηγός πόλης υπήρξε το πρώτο mainstream περιοδικό που φιλοξένησε ποτέ Gay & Lesbian στήλη (το ίδιο και η ελληνική του έκδοση, αρκετά χρόνια αργότερα). 

Ενώ περίμενε, λοιπόν, για να συζητήσει τα διαδικαστικά, άκουσε χωρίς τη θέλησή του μία κουβέντα ανάμεσα στους δημοσιογράφους του περιοδικού για τον πόλεμο των προφυλακτικών.

Ο εν λόγω πόλεμος οφειλόταν κυρίως στις τακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού που ακολουθούσε ο μεγαλύτερος κατασκευστής προφυλακτικών του Ηνωμένου Βασιλείου, προκειμένου να διατηρήσει το μονοπώλιό του.

Δυναμιτιζόταν όμως και από την αδιαλλαξία και την προκατάληψη της κυβέρνησης που είχε οδηγήσει στην έλλειψη προφυλακτικών στην αγορά, δηλαδή του πιο αποτελεσματικού όπλου ενάντια στην πανδημία του Aids που τότε είχε αρχίσει να θερίζει και στην αποδώ πλευρά του Ατλαντικού.

Το αποτέλεσμά του; Γινόταν όλο και πιο δύσκολο στις κλινικές, τους ακτιβιστές και τις φιλανθρωπικές οργανώσεις να βρουν φτηνά και ανθεκτικά προφυλακτικά.

Άφησε, λοιπόν, τις κασέτες στην άκρη, τους είπε ότι ήταν ιδιοκτήτης μίας εταιρείας προφυλακτικών και πως θα ήταν πολύ χαρούμενος να αναλάβει τη διανομή σε αυτές τις κλινικές. Επίσης, τους ρώτησε για το αν θα τους ενδιέφερε να του κάνουν μία συνέντευξη. Στο επόμενο τεύχος του περιοδικού, ο ίδιος διαφήμιζε τα προφυλακτικά του ως την "ασπιρίνη κατά του Aids".

Το γενναίο άνοιγμα στην gay αγορά

Είχε τον λόγο του που ήθελε να δώσει αυτή τη συνέντευξη. Σύμφωνα με τον τότε ισχύοντα νόμο, τα προφυλακτικά μπορούσαν να διαφημιστούν μόνο ως μέσο αντισύλληψης και όχι ως μέσο προστασίας από ασθένειες. Οπότε, η έμμεση διαφήμιση ήταν ο μόνος δρόμος. Και ήταν απάτητος, καθώς οι υπόλοιπες εταιρείες δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να συνδέσουν το όνομά τους με το Aids.

Ήταν μία περίοδος που η ομοφοβία κάλπαζε ανάμεσα στους συντηρητικούς και φοβισμένους, με το Aids να προβάλλεται από σημαντική μερίδα του Τύπου ως "gay μάστιγα” και "θανατηφόρος ιός των gay".  Μάλιστα, σε κάποιες εφημερίδες φιλοξενούνταν απόψεις περί στείρωσης ή φυλάκισης των οροθετικών που ζούσαν δίπλα σε "εκατοντάδες υγιείς οικογένειες". Η προσβολή από Aids είχε φτάσει να θεωρείται σχεδόν συνώνυμο μίας ανήθικης συμπεριφοράς.

Λίγες ημέρες μετά τη συνέντευξη, έκλεισε το πρώτο του ραντεβού για δουλειά όπου πρότεινε μία συσκευασία που έφερε μία κόκκινη ρίγα. Τα προφυλακτικά, που είχαν προσιτή τιμή, πλασαρίστηκαν με το σλόγκαν Red Stripe, the strong condom, το οποίο απευθυνόταν ευθέως στους gay καταναλωτές που έψαχναν να βρουν τρόπο να προφυλαχθούν από το Aids. Το ραντεβού πήγε καλά κι έτσι το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου άρχισε να παραγγέλνει από εκείνον 50.000 προφυλακτικά την εβδομάδα.

Εν τω μεταξύ χτύπησε κανονική φλέβα χρυσού καθώς οι ακτιβιστές στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν έξαλλοι με το πόσο ακριβά ήταν τα προφυλακτικά, αλλά και με το ότι διαφημίζονταν σαν να απευθύνονταν αποκλειστικά και μόνο σε ετεροφυλόφιλα ζευγάρια.

Ο Richard Branson ακολουθεί το παράδειγμά του

Το 1987, οι θάνατοι από Aids στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική είχαν φτάσει στo peak. Τότε ήρθε η σειρά του Richard Branson να βαδίσει πάνω στα χνάρια του Moylett. Ίδρυσε, λοιπόν, μία ΜΚΟ που κατασκεύαζε προφυλακτικά, στα οποία έδωσε την επωνυμία Mates.

Η τιμή τους ήταν η μισή από αυτή της "μονοπωλιακής" εταιρείας και όλα τα έσοδα πήγαιναν σε φιλανθρωπικές οργανώσεις για το Aids. Ο ιδρυτής της Virgin βοήθησε μαζί με τον Moylett να αντικατασταθεί ο αποστειρωμένος τρόπος που μαρκετάρονταν και διαφημίζονταν τα προφυλακτικά με έναν πιο χιουμοριστικό, αποσυνδέοντας τη χρήση τους από την αντισύλληψη και τον οικογενειακό προγραμματισμό.

Καθώς χαλάρωνε το νομοθετικό πλαίσιο, διαφημίσεις προφυλακτικών άρχισαν να εμφανίζονται σε gay περιοδικά με ευφάνταστα σλόγκαν του τύπου "θέλει πολύ δουλίτσα για να το βάλεις μέσα, αλλά αυτή δεν είναι και η μισή χαρά;". Μάλιστα, η πρώτη διαφήμιση για προφυλακτικά που μεταδόθηκε ποτέ στην τηλεόραση στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν για τα Mates.

Η πτώση του Βασιλιά των Προφυλακτικών

Εν τω μεταξύ ο πόλεμος των προφυλακτικών είχε κορυφωθεί. Σύμβουλοι της μεγαλύτερης εταιρείας παραγωγής προφυλακτικών του Ηνωμένου Βασιλείου πήγαιναν στα φαρμακεία και έπειθαν τους φαρμακοποιούς να προτιμούν τα δικά τους και να αποσύρουν από τα ράφια τους εκείνα των εταιρειών του Patrick Moylett και του Richard Branson. Το τέλος, όμως, του ανταγωνισμού ήρθε όταν η ανθεκτικότητα των Red Stripe δοκιμάστηκε live στην τηλεόραση μαζί με αυτή οκτώ άλλων brands προφυλακτικών.

Αυτό ήταν και η ταφόπλακα του Βασιλιά των Προφυλακτικών. Μετά την προβολή της συγκεκριμένης τηλεοπτικής εκπομπής που αποδείκνυε ότι η ανθεκτικότητα των Red Stripe δεν ήταν μεγαλύτερη από αυτή των άλλων, όπως διαφημιζόταν, έλαβε χώρα ένα τρομερό backlash.

Η κοινότητα των gay στην οποία είχε απευθυνθεί ο Moylett ένιωσε προδομένη. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας έστειλε εσωτερική ενημέρωση με την οποία συμβούλευε τους γιατρούς να μην παραγγέλνουν προφυλακτικά Red Stripe. Η φούσκα έσπασε σαν προφυλακτικό που τρύπησε.

Τι οφείλουμε στον Patrick Moylett

Η πτώση του υπήρξε ακαριαία αλλά εκείνος δεν μετάνιωσε για τίποτα. Κι αυτό όχι μόνο γιατί έκανε χρήματα αλλά και γιατί βοήθησε στο να γίνει σαφές ότι το προφυλακτικό δεν είναι μόνο μέσο αντισύλληψης αλλά και μέσο προφύλαξης. Το ότι δεν είναι κακό να κάνουν οι άνθρωποι σεξ, ούτε πρέπει το σεξ να αποτελεί πηγή ντροπής. 

Όταν η εταιρεία του έκλεισε, ο μεγάλος ανταγωνιστής του λάνσαρε στην αγορά ένα προφυλακτικό που έφερε στη συσκευασία του κόκκινες ρίγες και είχε την ονομασία Safe Play. Ο Branson αποχώρησε και εκείνος από την αγορά το 1988, πουλώντας τη Mates. Όπως δήλωσε, είχε ολοκληρώσει τον σκοπό του, είχε κάνει τους ανθρώπους να φοράνε προφυλακτικό.

Όντως, το 1988 οι πωλήσεις των προφυλακτικών σημείωσαν άνοδο της τάξεως του 20% στο Ηνωμένο Βασίλειο και η εικόνα των προφυλακτικών είχε κανονικοποιηθεί ως ένα ακόμα ιατροφαρμακευτικό προϊόν. Την ίδια χρονιά, το 78% των gay ανδρών στις ΗΠΑ φορούσε προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, μία τεράστια αλλαγή σε επίπεδο πρακτικών, ειδικά αν αναλογιστείς ότι πριν από το 1981 δεν φορούσε σχεδόν κανείς. Αυτές οι αλλαγές ήταν εκείνες που αναχαίτισαν την πανδημία.

> Διάβασε ακόμα: 8 ταινίες που μίλησαν ανοιχτά για το Aids

Από το 1981 μέχρι σήμερα 32 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν πεθάνει από Aids. Ο αριθμός είναι τρομακτικός, σχεδόν 3 φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας. Κι ενώ είναι αδύνατο το να υπολογίσουμε ποιος θα ήταν χωρίς τη διάδοση της χρήσης του προφυλακτικού, αξίζει να αναγνωρίσουμε τη γενναιότητα των ανθρώπων που σε σκοτεινούς καιρούς πολέμησαν για τη διάδοσή του και το έκαναν προσβάσιμο σε περισσότερους ανθρώπους.

> Διάβασε ακόμα: Ο πρώτος ασθενής που θεραπεύτηκε από AIDS πέθανε από καρκίνο

Ένας από αυτούς, που βοήθησε ίσως όσο κανείς, ίσως λόγω συμπτώσεων, ίσως και για προσωπικό κέρδος, είναι ο Patrick Moylett. Ο ίδιος τοποθετεί τον αριθμό των ανθρώπων τη ζωή των οποίων έσωσε σε εκατοντάδες χιλιάδες, όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο. Respect. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα συναντήσεις έναν "απλό" έμπορο μεταχειρισμένων αυτοκινήτων σκέψου το τι ιστορία μπορεί να κρύβει.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr