Πολλοί από εμάς υποθέτουμε ότι τα ζώα βλέπουν τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο που τον βλέπουμε κι εμείς. Όμως η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα ζώα αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους εντελώς διαφορετικά από εμάς.
Αυτή η απόκλιση στην όραση μεταξύ ανθρώπων και ζώων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στους βιολόγους που μελετούν την άγρια ζωή. Ένας από αυτούς, ο Daniel Hanley, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο George Mason, μαζί με την ομάδα του, δημοσίευσαν πρόσφατα στην επιστημονική έκδοση PLOS Biology τα αποτελέσματα μιας νέας μεθόδου καταγραφής, που θα μπορούσε να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο τα ζώα βλέπουν τον κόσμο.
Πώς βλέπουν τα ζώα τον κόσμο
Τα περισσότερα πουλιά μπορούν να δουν υπεριώδες φως, κάτι που είναι χρήσιμο για τις ερωτοτροπίες τους και για άλλες συμπεριφορές, καθώς πολλά από αυτά διαθέτουν φτερά που αντανακλούν το υπεριώδες φως.
Τα φίδια που κυνηγούν κατά τη διάρκεια της ημέρας διαθέτουν "ενσωματωμένα γυαλιά ηλίου", φακούς που φιλτράρουν το υπεριώδες φως, βοηθώντας τα να βλέπουν καλύτερα στο έντονο φως. Από την άλλη, τα φίδια που κυνηγούν τη νύχτα έχουν φακούς που αφήνουν να περάσει περισσότερο υπεριώδες φως, ώστε να βλέπουν καλύτερα στο σκοτάδι. Επιπλέον, πολλά φίδια, όπως οι έχιδνες, διαθέτουν υπέρυθρη όραση.
Σχετικά με τους σκύλους, ίσως να έχετε ακούσει ότι έχουν αχρωματοψία. Αυτό δεν είναι απόλυτα αληθές. Οι σκύλοι μπορούν να διακρίνουν το μπλε και το κίτρινο χωρίς πρόβλημα, αλλά δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν το κόκκινο από το πράσινο, όπως ένας άνθρωπος με αχρωματοψία κόκκινου-πράσινου.
Όπως και οι σκύλοι, οι γάτες διακρίνουν μπλε και κίτρινο, αλλά έχουν επίσης δυσκολία με το κόκκινο και το πράσινο. Αν και δεν μπορούν να δουν στο απόλυτο σκοτάδι, οι γάτες υπερτερούν των ανθρώπων στην όραση σε χαμηλό φωτισμό.
Μελέτη της όρασης των ζώων
Πολλά ζώα, όπως οι μύγες, εξαρτώνται από τα χρώματα για να βρουν συντρόφους ή τροφή. Για αυτό, οι βιολόγοι που τα μελετούν, πρέπει να γνωρίζουν πώς αυτά αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Αλλά οι στατικές εικόνες δεν είναι πάντα αρκετές. Οι επιστήμονες χρειάζονται να δουν τι βλέπει ένα ζώο καθώς κινείται στο περιβάλλον του.
Ο Hanley προσφέρει ένα ενδιαφέρον παράδειγμα για να κατανοήσουμε τη σημασία αυτής της προσέγγισης. Φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε ένα πάρτι και κάποιος αφηγείται μια ντροπιαστική ιστορία. Κάποιος άλλος κοκκινίζει. Είναι προφανές ότι ντράπηκε. Όμως, αν βλέπατε μόνο μια στατική φωτογραφία, εκτός πλαισίου, ίσως να νομίζατε ότι το άτομο ήταν απλά ηλιοκαμένο ή είχε κοκκινωπό δέρμα.
Όχι μόνο δεν θα γνωρίζατε ότι το άτομο κοκκίνισε λόγω της ιστορίας, αλλά δεν θα περνούσε καν από το μυαλό σας αυτή η πιθανότητα. Θα χρειαζόταν ένα βίντεο για να δείτε πώς η κοκκινίλα εμφανίστηκε και εξαπλώθηκε στο πρόσωπο. Αυτό το είδος πλαισίου χρειάζονται και οι επιστήμονες όταν μελετούν τα ζώα στη φύση.
Νέα τεχνολογία για την καταγραφή της όρασης των ζώων στη φύση
Μέχρι πρόσφατα, ήταν δύσκολο να ληφθούν βίντεο που να αποτυπώνουν τον κόσμο, με όλη την κίνησή του, όπως τον βλέπουν τα ζώα. Τα υπέροχα ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή δείχνουν πώς τα ζώα φαίνονται σε εμάς, όχι πώς βλέπουν μεταξύ τους. Όμως, ο Hanley και η ομάδα του ανέπτυξαν μια νέα τεχνολογία που μπορεί να το κάνει αυτό πραγματικότητα.
Το σύστημα καταγραφής χρησιμοποιεί έναν διαχωριστή ακτίνων για να ξεχωρίζει τους διαφορετικούς τύπους φωτός. Ένας ειδικός φακός επιτρέπει στο υπεριώδες φως να περάσει και αυτό το φως ανακλάται και περνάει σε μια κάμερα ευαίσθητη σε αυτό. Το ορατό φως κατευθύνεται σε μια άλλη κάμερα που είναι ευαίσθητη στο ορατό φως. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας έναν μαθηματικό αλγόριθμο, το σύστημα συνδυάζει τα δύο σύνολα εικόνων σε ένα βίντεο υψηλής ποιότητας που αντικατοπτρίζει τον κόσμο όπως τον βλέπουν τα ζώα με διαφορετικούς τύπους χρωματικής όρασης.
Αυτή η τεχνολογία θα είναι πολύτιμη για τους ερευνητές που μελετούν τα ζώα στα φυσικά, δυναμικά τους περιβάλλοντα και θα είναι διαθέσιμη σε όποιον τη χρειάζεται. Η ομάδα του Hanley σκοπεύει να δημοσιεύσει όλα τα σχέδια για τη συναρμολόγηση του συστήματος και τον κώδικα, ώστε να το χρησιμοποιήσουν και άλλοι επιστήμονες.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.