Τις τελευταίες ημέρες, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες όσον αφορά τα κοινωνικά δίκτυα. Ο Elon Musk έχει κυριολεκτικά ξεσαλώσει χώνοντας τη μύτη του στην πολιτική ζωή χωρών που δεν τον σπέρνουν, όπως η Γερμανία και ο Καναδάς, ενώ ο Mark Zuckerberg, καθόλου τυχαία προφανώς, "γλύκανε" απότομα απέναντι στον Donald Trump.
Πέρα από τη δωρεά ενός εκατ. δολαρίων (μέσω της Meta) για την ορκωμοσία του και την υποστήριξη του επί μακρόν συντηρητικό Joel Kaplan ως νέου επικεφαλής παγκόσμιας πολιτικής της Meta, αποφάσισε να αλλάξει άρδην την πολιτική της εταιρείας, καταργώντας τους fact checkers και εγείροντας έτσι ερωτήματα αναφορικά με την αξιοπιστία της στο μέλλον.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των αλλαγών αυτών, Instagram και Facebook λέγεται ότι ανοίγουν τις "πύλες" τους σε λογαριασμούς ελεγχόμενους από τεχνητή νοημοσύνη σε μια προσπάθεια να συνδεθούν με τις νεότερες γενιές. Κάπου εδώ λοιπόν, υπεισέρχεται και το λεγόμενο Dead Internet Theory, ως το κερασάκι που επανέρχεται στην τούρτα. Γιατί στην πράξη σύντομα, δεν είναι απίθανο να μη μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι μιλάμε σε πραγματικούς ανθρώπους και όχι σε bots.
Τι είναι το Dead Internet Theory
Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου είναι η πεποίθηση ότι η συντριπτική πλειονότητα της διαδικτυακής κίνησης, των αναρτήσεων και των χρηστών έχει αντικατασταθεί από bots και περιεχόμενο που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη και ότι οι άνθρωποι δε διαμορφώνουν πλέον την κατεύθυνσή του.
Η θεωρία πρωτοδιατυπώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 2010, αλλά παγιώθηκε και ενισχύθηκε το 2021 μετά από μια μακροσκελή ανάρτηση που περιέγραφε τη θεωρία σε ένα thread με τίτλο Dead Internet Theory: Agora Road's Macintosh Cafe, στο φόρουμ Agora Road's Macintosh Cafe.
Αλλά το Dead Internet Theory προχωρά πέρα από την απλή "καταδίκη" του σημερινού διαδικτύου ως βαρετού, εταιρικού προκάτ σύμπαντος και καταδεικνύει επίσης ότι σπάνια αλληλεπιδρούμε με πραγματικούς ανθρώπους στο διαδίκτυο, ή έστω βλέπουμε αναρτήσεις που έχουν δημιουργηθεί από αυτούς. Εμβαθύνει επίσης σε μερικές παράξενες ιδέες, υπονοώντας ότι η δημοτικότητα συγκεκριμένων memes αποτελεί απόδειξη μιας εξελισσόμενης μορφής ζωής τεχνητής νοημοσύνης που μεταλλάσσεται συνεχώς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θεωρία εμφανίστηκε στο προσκήνιο πριν από την κυκλοφορία του ChatGPT και προτού η τεχνητή νοημοσύνη γίνει τόσο καυτό θέμα, άσχετα αν υπήρχε ανέκαθεν στο φόντο ως αντικείμενο εικασιών και συζητήσεων.
Πώς και γιατί ενισχύεται στο εξής
Σύμφωνα με τη Meta, "προτεραιότητά της για τα επόμενα δύο χρόνια είναι να γίνουν οι εφαρμογές της 'πιο διασκεδαστικές και ελκυστικές'". Η Meta αφήνει ήδη την τεχνητή νοημοσύνη να απαντά σε ερωτήσεις που θέτουν οι followers κάποιου, αλλά το επόμενο βήμα περιλαμβάνει λογισμικό δημιουργίας κειμένου σε βίντεο που θα βάζει τους ίδιους δημιουργούς σε βίντεο που δημιουργούνται από την ίδια την τεχνητή νοημοσύνη.
Τι σημαίνει στην πράξη
Τα στοιχεία δεν είναι καθόλου καθησυχαστικά: Σύμφωνα με έρευνα που διαβάσαμε στο Hackernoon, περίπου το 15% των λογαριασμών του Twitter είναι bots, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση της πραγματικής δραστηριότητας των χρηστών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις πολιτικές συζητήσεις, κατά τις οποίες η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την προώθηση συγκεκριμένων απόψεων. Και αυτό είναι μόνο αυτό που μπορούμε να εντοπίσουμε - το πραγματικό ποσοστό μπορεί να είναι πολύ υψηλότερο.
Δυστυχώς, η πραγματικότητα σε LinkedIn και Facebook είναι ακόμα πιο ανησυχητική. Σκέψου την τελευταία φορά που σου έκαναν άγνωστοι like ή σχόλιο σε ανάρτησή σου. Είσαι σίγουρος ότι ήταν από πραγματικό πρόσωπο; Έρευνα του Emilio Ferrara διαπίστωσε ότι περίπου το 19% των πολιτικών αναρτήσεων στο Twitter κατά τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών του 2016 έγιναν από bots. Αυτά τα bots μπορούν να διαδίδουν πληροφορίες, να απαντούν σε σχόλια και ακόμη και να συμμετέχουν σε συζητήσεις, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση της πραγματικής ανθρώπινης αλληλεπίδρασης.
Επιπλέον, οι εταιρείες χρησιμοποιούν αυτοματισμούς για τη διαχείριση των σελίδων τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η τεχνητή νοημοσύνη γράφει αναρτήσεις, παρακολουθεί τη διάδραση και βελτιώνει το περιεχόμενο. Ταυτόχρονα, οι απλοί χρήστες χρησιμοποιούν επίσης την τεχνητή νοημοσύνη για να αυτοματοποιήσουν τους λογαριασμούς τους. Αυτό σημαίνει ότι συμβάλλουμε και εμείς οι ίδιοι στη δημιουργία αυτής της κατάστασης. Ως αποτέλεσμα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετατρέπονται σε ένα μέρος όπου οι αλγόριθμοι μιμούνται τη δραστηριότητα και η πραγματική ανθρώπινη επικοινωνία εξαφανίζεται.
Τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης δε σκαρφίζονται απλώς αναρτήσεις - μαθαίνουν από κάθε αλληλεπίδρασή μας. Ένα like, ένα σχόλιο ή ακόμη και μια απλή προβολή παρέχει δεδομένα που η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιεί για να καταλάβει τι μας κεντρίζει το ενδιαφέρον. Οι αλγόριθμοι αναλύουν ποια θέματα, τίτλοι, εικόνες ή φράσεις έχουν τη μεγαλύτερη απήχηση και γίνονται καλύτεροι στη δημιουργία περιεχομένου που έχει σχεδιαστεί για να τραβήξει την προσοχή μας. Αυτό μετατρέπει το περιεχόμενο σε ένα εργαλείο που δεν μας ενημερώνει απλώς, αλλά χειραγωγεί ενεργά τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά μας. Μας κρατά στην πλατφόρμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή επηρεάζει τις αποφάσεις μας, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούμε.
Η δημιουργία περιεχομένου που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη για να επηρεάσει την πολιτική είναι μία από τις πιο επικίνδυνες πλευρές της αυτοματοποίησης του διαδικτύου. Οι εν λόγω τεχνολογίες μπορούν να παράγουν ψεύτικες ειδήσεις, να χειραγωγούν την κοινή γνώμη με bots μέχρι να φτιάχνουν ψεύτικα βίντεο ή ηχητικό περιεχόμενο από δηλώσεις πολιτικών που δεν έγιναν ποτέ.
Το πρόβλημα γίνεται χειρότερο επειδή καθίσταται σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσει κανείς το ψεύτικο περιεχόμενο από το πραγματικό, ειδικά αν μιλάμε για απλούς χρήστες. Χωρίς σαφή εργαλεία για τον εντοπισμό ψεύτικου περιεχομένου και κατάλληλη εκπαίδευση, η κοινωνία μένει ευάλωτη στη χειραγώγηση. Αυτό μπορεί να αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη στις δημοκρατικές διαδικασίες και τους θεσμούς, δημιουργώντας σοβαρές προκλήσεις για τις ελεύθερες εκλογές και την πολιτική διαφάνεια, αλλά και τραγικές συνέπειες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τραγική περίπτωση του 14χρονου Sewell Setzer III, ο οποίος αυτοκτόνησε επειδή ανέπτυξε συναισθήματα για ένα chatbot. Είναι να μην ανησυχεί κανείς όταν ξέρει ότι στο εξής η κατάσταση θα ενταθεί;
Ενημέρωση, διπλοτσεκάρισμα και διασταύρωση γεγονότων, εγρήγορση και ψυχραιμία είναι και θα είναι τα βασικά μας εργαλεία. Και καλή μας τύχη.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.