Οι ερευνητές έχουν βρει ότι οι "power users" του ChatGPT-δηλαδή όσοι το χρησιμοποιούν συχνά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα- αναπτύσσουν μια εξάρτηση από το chatbot, που σε κάποιες περιπτώσεις θυμίζει εθισμό.
Σε μια νέα μελέτη, επιστήμονες από το MIT Media Lab και την OpenAI εντόπισαν ότι αυτή η μικρή ομάδα χρηστών παρουσιάζει "προβληματική χρήση" του chatbot. Ο όρος αυτός, σύμφωνα με την έρευνα, περιλαμβάνει σημάδια εθισμού, όπως εμμονική ενασχόληση, συμπτώματα στέρησης, απώλεια ελέγχου και αλλαγές στη διάθεση.
Τα στοιχεία της έρευνας
Για να καταλήξουν σε αυτά τα συμπεράσματα, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από χιλιάδες χρήστες του ChatGPT. Στόχος τους ήταν να κατανοήσουν όχι μόνο πώς αισθάνονται οι χρήστες για το chatbot, αλλά και πώς χρησιμοποιούν "συναισθηματικά στοιχεία" στις συνομιλίες τους—δηλαδή λέξεις και εκφράσεις που δείχνουν ενσυναίσθηση, στοργή ή υποστήριξη.
Αν και η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν ανέπτυξε συναισθηματικό δέσιμο με το ChatGPT, εκείνοι που το χρησιμοποιούσαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα άρχισαν να το βλέπουν ως "φίλο". Ειδικά οι πιο μοναχικοί χρήστες ήταν πιο επιρρεπείς σε αυτή τη δυναμική, ενώ αγχώνονταν περισσότερο όταν το chatbot άλλαζε ελαφρώς τη συμπεριφορά του.
Η εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη
Όλα αυτά δεν είναι καλό σημάδι. Όπως έχει φανεί και σε άλλες περιπτώσεις, οι άνθρωποι τείνουν να εξαρτώνται από τα AI chatbots όταν νιώθουν ότι κάτι λείπει από την προσωπική τους ζωή. Με απλά λόγια, όσοι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από συναισθηματική στήριξη είναι αυτοί που αναπτύσσουν τις πιο στενές—και συχνά ανθυγιεινές—σχέσεις με την τεχνητή νοημοσύνη. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συνέπειες που είναι είτε λυπηρές, είτε τρομακτικές, είτε εντελώς απρόβλεπτες.
Η έρευνα έφερε επίσης στην επιφάνεια και κάποια παράδοξα.
Για παράδειγμα, οι χρήστες έτειναν να χρησιμοποιούν πιο συναισθηματική γλώσσα όταν συνομιλούσαν με το ChatGPT μέσω κειμένου, παρά όταν χρησιμοποιούσαν τη "φωνητική λειτουργία". Επιπλέον, η χρήση της φωνής συνδέθηκε με καλύτερη ψυχική υγεία—αλλά μόνο όταν γινόταν για μικρό χρονικό διάστημα.
Συναισθηματική εξάρτηση
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι όσοι χρησιμοποιούσαν το ChatGPT για "προσωπικούς" λόγους, όπως για να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους ή για αναμνήσεις, είχαν λιγότερη συναισθηματική εξάρτηση από αυτούς που το χρησιμοποιούσαν για "επαγγελματικούς" λόγους, όπως brainstorming ή αναζήτηση συμβουλών.
Το πιο ανησυχητικό, ωστόσο, είναι ότι η μακροχρόνια χρήση φάνηκε να ενισχύει τα φαινόμενα εξάρτησης. Είτε χρησιμοποιείς το ChatGPT μέσω κειμένου είτε μέσω φωνής, είτε για προσωπικά θέματα είτε για επαγγελματικούς σκοπούς, το να το χρησιμοποιείς για πάρα πολύ καιρό αυξάνει τις πιθανότητες να αναπτύξεις συναισθηματική εξάρτηση από αυτό.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.