Τι μπορεί να συμβεί όταν η τεχνητή νοημοσύνη συναντά έναν γρίφο που απασχολεί μαθητές εδώ και 2.400 χρόνια; Ερευνητές του University of Cambridge αποφάσισαν να θέσουν στο ChatGPT ένα από τα πιο διάσημα μαθηματικά προβλήματα της αρχαιότητας: το τεστ που περιγράφει ο Πλάτωνας στον διάλογο "Μένων".
Εκεί, ο Σωκράτης καθοδηγεί έναν δούλο ώστε να ανακαλύψει μόνος του πώς να διπλασιάσει το εμβαδόν ενός τετραγώνου. Η απάντηση του ChatGPT όμως δεν ήταν η κλασική γεωμετρική λύση που όλοι περιμέναμε, αλλά μια αλγεβρική προσέγγιση.
Όταν η AI μαθαίνει σαν μαθητής
Οι ερευνητές Nadav Marco και Andreas Stylianides διαπίστωσαν κάτι παράξενο: το ChatGPT δεν ξεκίνησε με τη "σωστή” απάντηση του Πλάτωνα, αλλά επέλεξε έναν δικό του δρόμο. Αργότερα, όταν του ζητήθηκε, παρουσίασε και τη γεωμετρική μέθοδο, δείχνοντας ότι είχε πρόσβαση και σε αυτήν.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν ότι αρνήθηκε να πέσει στην παγίδα του δούλου του Σωκράτη, ο οποίος είχε νομίσει ότι απλώς διπλασιάζοντας τις πλευρές θα έπαιρνε διπλάσιο εμβαδόν. Το ChatGPT απάντησε ότι "αν διπλασιάσεις τις πλευρές, στην πραγματικότητα το εμβαδόν γίνεται τέσσερις φορές μεγαλύτερο".
Όταν το πρόβλημα άλλαξε και αφορούσε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, το σύστημα έδειξε να καταλαβαίνει τα όρια της μεθόδου. "Η διαγώνιος δεν προσφέρει μια απλή νέα διάσταση", εξήγησε, αποφεύγοντας να εφαρμόσει λάθος κανόνες.
Η "Ζώνη Ανάπτυξης” του ChatGPT
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον όρο "Ζώνη εγγύς ανάπτυξης του Chat”, δανεισμένο από τον ψυχολόγο Lev Vygotsky. Όπως ένα παιδί που χρειάζεται καθοδήγηση για να λύσει δυσκολότερα προβλήματα, έτσι και το ChatGPT έδειξε ότι με σωστές ερωτήσεις μπορούσε να προχωρήσει πιο πέρα από τα αυτονόητα.
Η έρευνα δεν αποδεικνύει ότι το ChatGPT "σκέφτεται” όπως εμείς. Δείχνει όμως ότι, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να μιμηθεί τον τρόπο που ένας μαθητής δοκιμάζει, απορρίπτει και τελικά μαθαίνει. Για την εκπαίδευση αυτό ανοίγει νέες δυνατότητες: το AI μπορεί να λειτουργήσει όχι μόνο ως "μηχανή απαντήσεων”, αλλά και ως συνομιλητής που βοηθάει τους μαθητές να καταλάβουν τη διαδικασία πίσω από τις λύσεις.
Η μελέτη –δημοσιευμένη στο International Journal of Mathematical Education in Science and Technology– ήταν μικρής κλίμακας και βασίστηκε σε μία συνομιλία με το ChatGPT-4.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.