Το τένις αποτελεί ένα δυναμικό άθλημα που απαιτεί υψηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης και δεξιοτήτων. Οι παίκτες είναι απαραίτητο να επενδύουν σημαντικό χρόνο στην ενδυνάμωση και βελτίωση της ευελιξίας του ώμου, καθώς και στην εκμάθηση και εφαρμογή σωστής τεχνικής, αφού οι κινήσεις πάνω από το κεφάλι κατά το σερβίς, καθώς και η ισχυρή δύναμη που ασκείται σε πολλά βασικά χτυπήματα, ασκούν μεγάλη πίεση στην άρθρωση του ώμου, προδιαθέτοντας για τραυματισμούς όπως η τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου.
Η συγκεκριμένη πάθηση είναι αρκετά συχνή στο τένις, προκαλώντας πόνο, φλεγμονή και λειτουργική βλάβη. Παρακάτω, θα εξετάσουμε την ανατομία του στροφικού πετάλου του ώμου, τον μηχανισμό του τραυματισμού, τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τις διαθέσιμες θεραπείες.
Ανατομία Στροφικού Πετάλου του Ώμου
Ο ώμος είναι η πιο πολύπλοκη και ευκίνητη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος. Σχηματίζεται από τρία οστά, το βραχιόνιο, την ωμοπλάτη και την κλείδα.
Το στροφικό πέταλο του ώμου απαρτίζεται από μία ομάδα μυών που βρίσκονται στο τμήμα από την ωμοπλάτη έως το βραχιόνιο οστό. Οι μύες αυτοί είναι ο υποπλάτιος, ο υπερακάνθιος, ο υπακάνθιος και ο ελάσσων στρογγύλος, οι οποίοι "αγκαλιάζουν" την κεφαλή του βραχιονίου. Οι κύριοι ρόλοι του στροφικού πετάλου είναι δύο:
- Διατήρηση της σταθερότητας της άρθρωσης του ώμου
- Ανύψωση και στροφικές κινήσεις του βραχίονα
Μηχανισμός Τραυματισμού
Η τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου εμφανίζεται στους τενίστες κυρίως λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων πάνω από το κεφάλι. Οι κινήσεις αυτές συχνά οδηγούν σε μικροτραυματισμούς και υπερβολική καταπόνηση των τενόντων του στροφικού πετάλου, προκαλώντας φλεγμονή και εκφυλισμό.
Επίσης, η κακή τεχνική, η ανεπαρκής προθέρμανση και οι μυϊκές ανισορροπίες συμβάλλουν στην εμφάνιση τενοντίτιδας, που με την πάροδο του χρόνου, οδηγεί σε εκφυλισμό του τένοντα, ρήξεις και άλλες δομικές αλλαγές εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Συμπτώματα
Οι παίκτες με τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου συχνά αισθάνονται πόνο και ενόχληση στον ώμο, ιδιαίτερα κατά το σερβίς. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς και να αντανακλά στο αντίστοιχο άκρο. Άλλα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν αδυναμία, δυσκαμψία, οίδημα (πρήξιμο) και μειωμένο εύρος κίνησης στην άρθρωση του ώμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα μπορεί επίσης να αισθάνονται τρίξιμο ή ότι ακούν κλικ μέσα στον ώμο (αίσθημα αναπήδησης του βραχιονίου κατά την κίνηση).
Διάγνωση
Η διάγνωση της τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου του ώμου περιλαμβάνει ολοκληρωμένη αξιολόγηση του ιατρικού ιστορικού, των συμπτωμάτων και της κλινικής εξέτασης του ασθενούς. Ο ορθοπαιδικός χειρουργός μπορεί να πραγματοποιήσει διάφορες κλινικές εξετάσεις, όπως το τεστ Neer, το τεστ Hawkins-Kennedy και το τεστ Jobe, για να αξιολογήσει τον πόνο στον ώμο, την αδυναμία και το εύρος κίνησης. Μπορεί να ζητηθούν απεικονιστικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων ακτινογραφιών, υπερήχων και μαγνητικής τομογραφίας (MRI), για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να αξιολογηθεί η έκταση της βλάβης του τένοντα.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου στοχεύει στην ανακούφιση από τον πόνο, τη μείωση της φλεγμονής και την αποκατάσταση της κίνησης και λειτουργικότητας του ώμου. Η αρχική θεραπεία συμπεριλαμβάνει συντηρητικά μέτρα, όπως ανάπαυση, τροποποίηση της δραστηριότητας, παγοθεραπεία, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και φυσικοθεραπεία. Επίσης, ένα κατάλληλα δομημένο πρόγραμμα θεραπευτικής γυμναστικής που εστιάζει στην ενδυνάμωση των μυών του στροφικού πετάλου, στη βελτίωση της κινητικότητας του ώμου και στη διόρθωση των εμβιομηχανικών ανωμαλιών, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη επαναλαμβανόμενων τραυματισμών και στην ταχύτερη αποκατάσταση.
Σε περιπτώσεις όπου η συντηρητική θεραπεία αποτύχει ή εάν υπάρχει σημαντική βλάβη στον τένοντα, είναι απαραίτητο να εξεταστεί το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης. Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική που επιτρέπει στους ορθοπαιδικούς χειρουργούς να εξετάσουν και να επιδιορθώσουν τους κατεστραμμένους τένοντες του στροφικού πετάλου χρησιμοποιώντας μικρές τομές και εξειδικευμένα μικρο-εργαλεία. Ανάλογα με την έκταση του τραυματισμού του τένοντα, επιλέγονται οι κατάλληλες χειρουργικές τεχνικές.
Πρόληψη
Η πρόληψη της τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου του ώμου στους τενίστες απαιτεί μία ολοκληρωμένη προσέγγιση. Οι παίκτες θα πρέπει να επικεντρωθούν στη βελτίωση της τεχνικής, στην ενδυνάμωση των μυών της ωμικής ζώνης, στην επαρκή προθέρμανση και αποθεραπεία, καθώς και στην αποφυγή της απότομης αύξησης της προπονητικής επιβάρυνσης. Η τακτική παρακολούθηση της τεχνικής και της εμβιομηχανικής από ειδικευμένο προπονητή ή γυμναστή είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη τραυματισμών.
Συμπεράσματα
Η τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου είναι ένας τραυματισμός που προκύπτει κυρίως από τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις πάνω από το κεφάλι και πλήττει συχνά τους παίκτες του τένις. Η κατανόηση της ανατομίας του ώμου, του μηχανισμού του τραυματισμού, των συμπτωμάτων και των θεραπευτικών επιλογών είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική διαχείριση και πρόληψη αυτής της πάθησης. Εφαρμόζοντας σωστή τεχνική και επενδύοντας στην ενδυνάμωση, καθώς και τη σωστή προθέρμανση και αποθεραπεία, οι παίκτες του τένις μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου και να βελτιώσουν την απόδοσή τους στο τερέν. Ωστόσο, σε περιπτώσεις όπου υπάρξει τραυματισμός, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι το κλειδί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση και την ασφαλή επιστροφή στο άθλημα.
Για τις παραπάνω πληροφορίες ευχαριστούμε τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό - Αθλητίατρο Ιωάννη Ν. Χιώτη, αναπλ. διευθυντή Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής Νοσοκομείου Υγεία, επιστημονικό συνεργάτη Ιατρικής Σχολής Αθηνών - Έδρα Ανατομίας, τ. μέλος Πρωτοβάθμιας Πειθαρχικής Επιτροπής Εθνικού Οργανισμού Καταπολέμησης Ντόπινγκ - ΕΟΚΑΝ και πιστοποιημένο χειρουργό στη χρήση του ρομποτικού συστήματος ΜΑΚΟ για αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος.