Όταν ακούμε για ψυχοπαθείς, συχνά η σκέψη μας πηγαίνει σε διαβόητους εγκληματίες, αλλά τα χαρακτηριστικά τους μπορεί να κρύβονται και πίσω από ένα φαινομενικά φυσιολογικό πρόσωπο στη δουλειά, στη σχολή ή στην παρέα μας.
Η ψυχοπαθολογία συνδέεται συχνά με την απουσία συναισθηματικής αντίδρασης σε καταστάσεις που οι περισσότεροι βρίσκουν ανησυχητικές. Η Josanne van Dongen, αναπληρώτρια καθηγήτρια δικαστικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Erasmus του Ρότερνταμ, σημειώνει: "Σε σκηνές όπως εκείνες της ταινίας American History X, οι περισσότεροι νιώθουν αηδία, οργή, ταχυπαλμία και εφίδρωση. Αντίθετα, κάποιοι παραμένουν ψυχροί, δείχνοντας ενδεχομένως έλλειψη ενσυναίσθησης".
Ψυχοπάθεια ή διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας;
Η ψυχοπάθεια δεν περιλαμβάνεται στο DSM-5, το βασικό εγχειρίδιο ψυχιατρικής, αλλά αναγνωρίζεται επιστημονικά μέσω της Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R) του Καναδού ερευνητή Robert D. Hare. Χαρακτηριστικά όπως ο επιφανειακός γοητευτικός λόγος, η έλλειψη ενοχής και η χειριστική συμπεριφορά την καθορίζουν.
Οι ψυχοπαθείς συνήθως έχουν έναν παρασιτικό τρόπο ζωής, εκμεταλλευόμενοι τους άλλους, ενώ η έλλειψη συναισθημάτων τούς επιτρέπει να χειραγωγούν με εξαιρετική ευκολία. Επίσης, δείχνουν αδιαφορία για τους κοινωνικούς κανόνες και συχνά έχουν παρελθόν προβληματικής συμπεριφοράς ήδη από την παιδική ηλικία.
Σκοτεινά μονοπάτια από νωρίς
Οι περισσότεροι ψυχοπαθείς έχουν τραυματικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία, που εκδηλώνονται μέσα από πράξεις βίας κατά ζώων ή ανθρώπων. Σε κάποιες περιπτώσεις, θεραπευτικές παρεμβάσεις μπορούν να επαναφέρουν έναν συναισθηματικό σύνδεσμο με την οικογένεια και να περιορίσουν την εξέλιξη αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Σε επαγγέλματα όπως η χειρουργική ή ο στρατός, κάποια ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά, όπως η συναισθηματική απόσταση και η τόλμη, μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμα. Ωστόσο, η απουσία ενσυναίσθησης και οι χειριστικές τάσεις συχνά προκαλούν προβλήματα στις προσωπικές σχέσεις.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι οι ψυχοπαθείς σπάνια βιώνουν γνήσια ευτυχία. Οι συναισθηματικές τους αντιδράσεις είναι ρηχές, προσφέροντας μόνο μια ψευδαίσθηση ικανοποίησης.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.