Η υπόφυση, ένας μικρός αλλά πανίσχυρος αδένας στη βάση του εγκεφάλου, είναι ο "μαέστρος" του ενδοκρινικού συστήματος. Όταν όμως εμφανιστεί ένα αδένωμα –καλοήθης όγκος– μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές, ιδιαίτερα στους άνδρες, επηρεάζοντας από την ορμονική ισορροπία μέχρι και τη σεξουαλική λειτουργία.
Τα περισσότερα αδενώματα είναι ορμονικά ενεργά, εκκρίνοντας υπερβολικές ποσότητες συγκεκριμένων ορμονών:
>Τα προλακτινώματα, για παράδειγμα, αυξάνουν την προλακτίνη οδηγώντας σε μείωση της τεστοστερόνης, χαμηλή λίμπιντο, στυτική δυσλειτουργία και γυναικομαστία.
>Άλλα, όπως τα αυξητικοτρόπα αδενώματα, προκαλούν ακρομεγαλία, με συμπτώματα την υπερβολική ανάπτυξη των άκρων, αλλαγές στα χαρακτηριστικά του προσώπου και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
>Τα αδενώματα που παράγουν ACTH οδηγούν στο σύνδρομο Cushing, με συμπτώματα όπως αύξηση βάρους, υπέρταση και αδυναμία.
>Εκτός από τις ορμονικές διαταραχές, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο παίζουν τα μακροαδενώματα (όγκοι άνω των 10 χιλιοστών), τα οποία, λόγω του μεγέθους τους, μπορούν να ασκήσουν πίεση σε γειτονικές δομές του εγκεφάλου. Συχνά προκαλούν διαταραχές όρασης ή ακόμα και απώλεια οπτικού πεδίου. Μπορούν επίσης να συμπιέσουν την υπόφυση, οδηγώντας σε μειωμένη παραγωγή βασικών ορμονών, με αποτέλεσμα χρόνια κόπωση, απώλεια μυϊκής μάζας και μειωμένη αντοχή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να παρατηρηθούν και αλλαγές στη διάθεση ή δυσκολία συγκέντρωσης.
Αν και μικρά και ασυμπτωματικά αδενώματα μπορούν να παρακολουθούνται, όταν υπάρχει ορμονική υπερέκκριση ή συμπτώματα από πίεση στα παρακείμενα νεύρα –όπως διαταραχές όρασης ή πονοκέφαλοι– η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η καλύτερη επιλογή.
Η σύγχρονη μικροχειρουργική και ενδοσκοπική τεχνική διασφηνοειδικής αφαίρεσης μέσω της ρινός επιτρέπει την ακριβή και ασφαλή αφαίρεση των αδενωμάτων, με ελάχιστο χρόνο ανάρρωσης και άμεση βελτίωση των συμπτωμάτων. Στην Ελλάδα, η χειρουργική αντιμετώπιση των αδενωμάτων της υπόφυσης βρίσκεται σε κορυφαίο επίπεδο, με εξειδικευμένους νευροχειρουργούς να εφαρμόζουν τις πιο σύγχρονες τεχνικές, εξασφαλίζοντας τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία μπορούν να επαναφέρουν την ποιότητα ζωής, τη ζωτικότητα και τη δύναμη που κάθε άνδρας αξίζει. Μην αγνοείς τα σημάδια: η υγεία σου είναι στα χέρια των ειδικών.
*Ευχαριστούμε τον Δρ Νικόλαο Καραγεώργο (Δ/ντής Νευροχειρουργός Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, τ.Αν.Δ/ντής Νευροχειρουργικού Κέντρου Osnabrück, τ. Αρχίατρος Παν/μιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής Erlangen-Nürnberg)