Αν ανήκεις στην κατηγορία ανθρώπων που αφήνουν την τηλεόραση ανοιχτή, ακόμη κι όταν δεν την παρακολουθούν, δεν είσαι μόνος.
Για κάποιους είναι μια συνήθεια που ξεκίνησε "για τα σκυλιά" ή "για να μη μοιάζει το σπίτι άδειο", αλλά στην πραγματικότητα πίσω από αυτήν κρύβονται πιο βαθιές ανάγκες και η ψυχολογία έχει να πει πολλά.
Αισθητηριακή διέγερση
Έρευνες δείχνουν ότι όσοι ζούμε με την τηλεόραση ανοιχτή αναζητούμε συνεχή αισθητηριακή διέγερση. Όπως εξηγεί σχετική μελέτη, "τα άτομα που αφήνουν ανοιχτή την τηλεόραση, ενώ κάνουν άλλα πράγματα, αντιπαθούν τη σιωπή. Αναζητούν μια αίσθηση ζωντάνιας στο χώρο και αποφεύγουν την πλήξη. Είναι σαν να προσθέτεις μπαχαρικά σε ένα πιάτο. Το φαγητό είναι καλό και χωρίς αυτά, αλλά με το έξτρα επίπεδο γίνεται πιο πλούσιο".
Ο ψυχολόγος John Eastwood, συγγραφέας του βιβλίου Η ψυχολογία της πλήξης, το πάει παραπέρα: "Η πλήξη προκύπτει όταν μένουμε χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα. Ο εγκέφαλος τότε ψάχνει ερεθίσματα". Με άλλα λόγια, η ανοιχτή τηλεόραση λειτουργεί σαν εύκολο "αντίδοτο" στη βαρεμάρα.
Η επιστήμη όμως δείχνει και κάτι ακόμη: είμαστε σχεδόν "προγραμματισμένοι" να κάνουμε multitasking. Ο καθηγητής ψυχολογίας David Meyer, από το University of Michigan, υποστηρίζει ότι "το μυαλό μας έχει τη φυσική τάση να διασπά την προσοχή, ακόμη κι αν αυτό έχει κόστος στην αποτελεσματικότητα". Η τηλεόραση στο background, λοιπόν, μας επιτρέπει να αλλάζουμε ταχύτητες χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Μειώνει τη μοναξιά
Έρευνες με ηλικιωμένους έδειξαν ότι η τηλεόραση και το ραδιόφωνο χρησιμοποιούνται συχνά ως θόρυβος υποβάθρου για να "γλυκαίνουν" τις δουλειές του σπιτιού, να μειώνουν τη μοναξιά και να κάνουν τις βαρετές εργασίες πιο υποφερτές. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, "αυτά τα άτομα συχνά δεν επεξεργάζονταν σε βάθος το περιεχόμενο, αλλά το προτιμούσαν γιατί δεν απαιτούσε μεγάλη γνωστική προσπάθεια".
Υπάρχει βέβαια και το κομμάτι της παρέας. Ο ψυχολογικός όρος "παρακοινωνική αλληλεπίδραση" περιγράφει τις μονόπλευρες σχέσεις που αναπτύσσουμε με χαρακτήρες της τηλεόρασης ή απλώς με τον ήχο των φωνών. Δεν αντικαθιστούν την ανθρώπινη παρουσία, αλλά αγγίζουν την ανάγκη μας για σύνδεση. Όπως διαπιστώνουν ψυχολόγοι του University of Buffalo, "οι άνθρωποι που βλέπουν τις αγαπημένες τους εκπομπές αισθάνονται λιγότερο μόνοι και πιο συνδεδεμένοι, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει κανείς άλλος γύρω".
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.