Ο αντρικός εγκέφαλος χάνει όγκο ταχύτερα από τον γυναικείο καθώς τα χρόνια περνούν, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη. Παρά το γεγονός αυτό, η νόσος του Αλτσχάιμερ συνεχίζει να εμφανίζεται κατά πολύ συχνότερα στις γυναίκες, ένα παράδοξο που οι ερευνητές προσπαθούν ακόμα να αποκρυπτογραφήσουν.
Με βάση τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2021 περίπου 57 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετώπισαν κάποια μορφή άνοιας, ενώ κάθε χρόνο προστίθενται σχεδόν 10 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις στη λίστα.
Η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα είναι εντυπωσιακή: παγκοσμίως, το Αλτσχάιμερ πλήττει τις γυναίκες σχεδόν με διπλάσια συχνότητα σε σχέση με τους άντρες. Μια γυναίκα στα 45 της έχει 1 στις 5 πιθανότητες να αναπτύξει τη νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής της, ενώ για έναν άντρα ο κίνδυνος μειώνεται κατά το ήμισυ.
Επί δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα αναζητούσε απαντήσεις στο κενό αυτό, εξετάζοντας πώς διαφοροποιείται η γήρανση του εγκεφάλου μεταξύ των δύο φύλων. Μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) φαίνεται να ανατρέπει προηγούμενες υποθέσεις.
Τι αποκάλυψε η μελέτη
Εξετάζοντας πάνω από 12.000 εγκεφαλικές απεικονίσεις από περίπου 5.000 υγιή άτομα ηλικίας 17 έως 95 ετών, η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αντρικός εγκέφαλος υφίσταται ταχύτερη μείωση όγκου σε διάφορες περιοχές με την πάροδο των ετών – ιδίως σε εκείνες που συνδέονται με μνήμη, κινητικότητα και οπτική αντίληψη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα: ο postcentral cortex, η περιοχή που διαχειρίζεται αισθήσεις όπως η αφή, ο πόνος και η χωρική αντίληψη του σώματος, συρρικνώθηκε κατά 2,0% κάθε χρόνο στους άντρες. Πρόκειται για σχεδόν διπλάσιο ποσοστό σε σύγκριση με το 1,2% που καταγράφηκε στις γυναίκες.
Επιπρόσθετα, οι άντρες εμφάνισαν πιο έντονη λέπτυνση του φλοιού του εγκεφάλου –του εξωτερικού του στρώματος– κυρίως σε ζώνες όπως ο παραϊπποκάμπειος και ο ατρακτοειδής λοβός (fusiform).
Παρατηρήθηκε ακόμα ταχύτερη φθορά σε υποφλοιώδεις δομές, συμπεριλαμβανομένων των putamen και caudate, περιοχών κρίσιμων για τον έλεγχο των κινήσεων.
Γιατί οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο από Αλτσχάιμερ
Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν πως οι διαφορές στη γήρανση του εγκεφάλου μεταξύ των φύλων δεν αποτελούν τον κύριο παράγοντα που εξηγεί γιατί οι γυναίκες διαγιγνώσκονται συχνότερα με Αλτσχάιμερ.
Η επιστημονική κοινότητα πιστεύει ότι η απάντηση βρίσκεται σε μια σύνθετη αλληλεπίδραση στοιχείων: ορμονικές μεταβολές μετά την εμμηνόπαυση, διαφοροποιήσεις στο ανοσοποιητικό και το αγγειακό σύστημα, γενετικοί παράγοντες κινδύνου όπως το γονίδιο APOE ε4, και το γεγονός ότι οι γυναίκες ζουν περισσότερο.
Το 2021, το μέσο προσδόκιμο ζωής παγκοσμίως ήταν 73,8 έτη για τις γυναίκες έναντι 68,4 ετών για τους άνδρες. Περισσότερες γυναίκες, λοιπόν, φτάνουν στις ηλικίες κατά τις οποίες η πιθανότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ εκτοξεύεται αφού η νόσος πλήττει κυρίως άτομα άνω των 65 ετών, σύμφωνα με το NHS του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι βιολογικοί μηχανισμοί που καθιστούν τις γυναίκες πιο ευάλωτες παραμένουν ασαφείς, ωστόσο, πλέον είναι ξεκάθαρο ότι η απάντηση δεν κρύβεται αποκλειστικά στις δομικές εικόνες του εγκεφάλου.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.