Τι συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα μετά από έναν χρόνο παραμονής στο διάστημα

Σ’ αυτό το ερώτημα κρίθηκαν να απαντήσουν οι επιστήμονες, πολύ πριν ο πρώτος άνθρωπος (ο Ρώσος κοσμοναύτης Yuri Gagarin) κατάφερε να δει τη Γη από τόσο ψηλά όσο ποτέ κανείς πριν -το 1961: Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στο ανθρώπινο σώμα η παραμονή του επί ένα χρόνο και πλέον στο διάστημα; Μετά τα δάση, τα βάθη των ωκεανών και τις κορυφές των Ιμαλαΐων, όπου έφτασαν οι άνθρωποι κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, το διάστημα ήταν (και εξακολουθεί να είναι) το απόλυτο όριο της ανθρώπινης εξερεύνησης.

Ο γεωγράφος Franco Farinelli λέει: "Εκείνη την εποχή των πρώτων αποστολών στο διάστημα και στο φεγγάρι, φανταζόμασταν ένα μέλλον που θα αποτελείτο από σεληνιακούς καταυλισμούς, ύπαρξη ζωής στον Άρη και εξωγήινες συναντήσεις. Σιγά-σιγά όμως, "προσγειωθήκαμε” στην πραγματικότητα και αντί να κοιτάζουμε ψηλά στον ουρανό, στη Σελήνη και τον Άρη, είδαμε ότι για να μπορούμε να φτάσουμε κάποτε σε ένα τέτοιο μέλλον, έπρεπε να ρίξουμε το βλέμμα μας χαμηλά, στην υποδομή: στα υπόγεια καλώδια που σύντομα θα επέτρεπαν τη δημιουργία του πρώτου δικτύου μεταγωγής πακέτου για την επικοινωνία δεδομένων παγκοσμίως, το ARPANET, τον πρόδρομο του internet όπως το γνωρίζουμε".

Σήμερα όμως, κάποιοι που παθιάζονται πολύ περισσότερο από πολλούς άλλους με το διάστημα, καταφέρνουν να φέρουν το μέλλον πιο κοντά, επιτρέποντάς μας να ονειρευτούμε με μεγαλύτερη αίσθηση της πραγματικότητας: η SpaceX, η αεροδιαστημική εταιρεία που ιδρύθηκε από τον Elon Musk, καταφέρνει να ανακτήσει και να επαναχρησιμοποιήσει τα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται στις εκτοξεύσεις της, ενώ χάρη στο Event Horizon Telescope (Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων), μια σημαντική διεθνή κοινοπραξία επιστημόνων, καταφέραμε για πρώτη φορά να παρατηρήσουμε την εικόνα μιας μαύρης τρύπας, η οποία βρίσκεται 55 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη.

"Εν ολίγοις, υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός για το διάστημα και εμείς συλλογικά επιστρέφουμε στο άπιαστο όνειρο για τα διαστημικά ταξίδια και, γιατί όχι, να σχεδιάσουμε τη δημιουργία ανθρώπινων οικισμών στη Σελήνη και τον Άρη", λέει ο Farinelli.

Προς το παρόν όλα αυτά εξετάζονται, αλλά πρέπει να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε: τι θα μπορούσε να συμβεί στο σώμα μας αν εγκαταλείψουμε τη Γη; Και το ερώτημα τίθεται, επειδή το σώμα μας είναι αποτέλεσμα μιας χερσαίας εξέλιξης εκατομμυρίων ετών με κύριο παράγοντα αυτής την εξέλιξης, την βαρύτητα, την πίεση, τη θερμοκρασία, την υγρασία, το οξυγόνο. Όλα αυτά τα τόσο απαραίτητα για την επιβίωσή μας στη Γη, δεν υφίστανται στο διάστημα. Με άλλα λόγια, αν ποτέ μετοικήσουμε σε κάποιον άλλον πλανήτη, δεν θα κυκλοφορούμε με τζινάκια, πουλόβερ, μπλέιζερ και σκαρπίνια, αλλά με διαστημικές στολές. Αλλά και μέσα σ’ αυτό το σκάφανδρο, το ανθρώπινο σώμα δεν θα μπορεί να παραμείνει υγιές για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Για να μάθουμε με ακρίβεια τι μπορεί να συμβεί στον ανθρώπινο οργανισμό έπειτα από μια πολύμηνη παραμονή στο διάστημα, η NASA είχε μια ιδέα: να εξετάσει λεπτομερώς τη ζωή του Scott Kelly, του αστροναύτη που πέρασε σχεδόν ένα χρόνο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (2015-2016) και να συγκρίνει τα δεδομένα με εκείνα του δίδυμου αδελφού του Mark Kelly (επίσης αστροναύτη), ο οποίος ωστόσο δεν έχει ακόμη συμμετάσχει σε διαστημικές αποστολές. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσο καιρό ο Scott Kelly βρισκόταν στο διάστημα, υπέστη μια σειρά από σωματικές αλλαγές με κυριότερο σύμπτωμα την μυϊκή ατροφία, την εξασθένηση των οστών, αλλά και το πρήξιμο του προσώπου, των ματιών και των άκρων εξαιτίας της κίνησης των υγρών του σώματος -και πρωτίστως- της ροής του αίματος εν κενώ. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι, ωστόσο, αφορά στην έκθεση του δέρματος στην κοσμική ακτινοβολία -από την οποία προστατεύονται οι κάτοικοι της Γης χάρη στο όζον- και η οποία, υποθετικά, πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκινικών όγκων. Ωστόσο, όπως γράφουν οι συντάκτες της επιστημονικής έρευνας, πολλά από τα συμπτώματα υποχώρησαν ή εξαφανίστηκαν μόλις ο Scott Kelly επέστρεψε στη Γη.

Αλλά το σώμα δεν είναι κάτι που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε χωριστά από τον εγκέφαλο: το άγχος, οι ορμονικοί κύκλοι και τα συναισθήματα είναι κρίσιμα στοιχεία που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν μιλάμε για διαστημικά ταξίδια. Εκεί, τα επίπεδα άγχους είναι εξαιρετικά υψηλά, η καρδιά χτυπά με ρυθμούς μαρς, οι συναισθηματικές διακυμάνσεις θυμίζουν τρενάκι λούνα παρκ και η διαρκής ροή αδρεναλίνης εμποδίζει τη συνείδηση να λειτουργήσει ομαλά. Αλλά η πιο ενδιαφέρουσα αλλαγή που βρέθηκε στο σώμα του Scott παρατηρήθηκε σε χρωμοσωμικό επίπεδο: τα τελομερή του, οι τερματικές περιοχές των χρωμοσωμάτων του DNA, που όσο μικραίνουν τόσο ταχύτερα γερνούν τα κύτταρα, ήταν μακρύτερες. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος που μένει στο διάστημα για μεγάλο χρονικό όριο γερνά πιο αργά; Ναι μεν, αλλά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η βεβιασμένη επιμήκυνση των τελομερών, στην πραγματικότητα, συνδέεται με εκδήλωση (και πάλι) υψηλού κινδύνου εμφάνισης καρκινικών όγκων.

Παρόλο που η μελέτη για τους δίδυμους αστροναύτες Kelly είναι μία από τις πιο λεπτομερείς και πλήρεις μέχρι τώρα, η πλήρης ιδέα για το πώς συμπεριφέρεται το ανθρώπινο σώμα εκτός των ορίων του πλανήτη μας, είναι συγκεχυμένη. Εκτός από το μέγα ζήτημα της έλλειψης βαρύτητας και της κοσμικής ακτινοβολίας, όπως φυσικά και της απουσίας μιας υγιούς φυσιολογικής ρουτίνας ζωής και ομαλού βιολογικού κύκλου (βλέπε διατροφή, άσκηση, αναπνοή, σεξ, ύπνος κλπ.), οι αρνητικές συνέπειες έχουν να κάνουν και με την "ψυχή", λένε οι ερευνητές, όπου με αυτόν τον όρο, υπονοούν την βαθύτερη υπόσταση του ανθρώπινου γένους. Χάρη σ’ αυτή την "ψυχή", αυτό το "πνεύμα", εκατομμύρια χρόνια τώρα, οδηγηθήκαμε -δια πυρός και σιδήρου- στο σήμερα. Μήπως, εντέλει, άλλα τόσα εκατομμύρια χρόνια χρειαζόμαστε για να φτιάξουμε μια μεζονέτα -με κήπο- στον Άρη;

Από: Esquire IT

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr