Για χρόνια η συζήτηση γύρω από την τετραήμερη εβδομάδα εργασίας φαινόταν περισσότερο σαν ουτοπία παρά σαν ρεαλιστικό σενάριο. Για άλλους είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα της σύγχρονης ζωής· για άλλους, μια απειλή για την οικονομία, την ανταγωνιστικότητα και την εργασιακή ηθική. Κι όμως, υπάρχει μια χώρα που το εφαρμόζει σχεδόν αθόρυβα: η Ολλανδία.
Σύμφωνα με τη Eurostat, οι μέσες εβδομαδιαίες ώρες εργασίας στην Ολλανδία για άτομα 20 έως 64 ετών είναι μόλις 32,1 – οι λιγότερες σε όλη την ΕΕ.
Πώς ξεκίνησε η αλλαγή στην Ολλανδία
Όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Bert Colijn της ING στους Financial Times: "Η τετραήμερη εβδομάδα εργασίας έχει γίνει πολύ, πολύ συνηθισμένη. Εργάζομαι πέντε ημέρες και μερικές φορές με ελέγχουν επειδή εργάζομαι πέντε ημέρες!".
Η αλλαγή ξεκίνησε από τις γυναίκες. Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, πολλές εντάχθηκαν στην αγορά εργασίας κυρίως με μερική απασχόληση, οδηγώντας στο λεγόμενο μοντέλο του "ενάμιση μισθού" ανά οικογένεια. Το φορολογικό σύστημα στήριξε αυτή τη λογική, κι έτσι με τον καιρό η πρακτική πέρασε και στους άνδρες – ειδικά σε εκείνους με μικρά παιδιά.
Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι η μείωση των ωρών εργασίας δεν οδήγησε σε οικονομική κατάρρευση. Αντίθετα, η Ολλανδία παραμένει μια από τις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρώπης, με υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Το μυστικό; Υψηλή ωριαία παραγωγικότητα και πολύ μεγάλο ποσοστό απασχόλησης: το 82% του ενεργού πληθυσμού εργάζεται, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ ή τη Γαλλία.
Οι γυναίκες στην Ολλανδία συμμετέχουν στην αγορά εργασίας σε πολύ υψηλότερα ποσοστά σε σχέση με άλλες χώρες. Ταυτόχρονα, οι Ολλανδοί συνταξιοδοτούνται σχετικά αργά, πράγμα που δείχνει ότι δεν αποφεύγουν την εργασία – απλώς την κατανέμουν διαφορετικά στη διάρκεια της ζωής τους.
Ανισότητα
Φυσικά, το μοντέλο δεν είναι τέλειο. Η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει, με τις γυναίκες να έχουν πολύ περισσότερες θέσεις μερικής απασχόλησης και μικρότερη παρουσία σε διευθυντικές θέσεις. Επίσης, οι ελλείψεις προσωπικού σε τομείς όπως η εκπαίδευση ή η φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων δημιουργούν πιέσεις.
Ο Colijn το συνοψίζει εύστοχα: "Η Ολλανδία θεωρητικά θα μπορούσε να παράγει περισσότερο αν εργαζόταν περισσότερες ώρες, αλλά δεν θα ήθελα να προτείνω μια δυστοπική κοινωνία όπου όλοι εργάζονται περισσότερες από τις κορεατικές ώρες, μόνο και μόνο για να αυξήσουν το ΑΕΠ".
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.