Η τραγωδία του Χίλσμπορο άλλαξε το ποδόσφαιρο

Όταν το ανοιξιάτικο πρωινό της 15ης Απριλίου 1989, οι οπαδοί της Λίβερπουλ ξεκινούσαν το οδικό τους ταξίδι για το Σέφιλντ είχαν κατά πάσα πιθανότητα στο μυαλό τους πώς η ομάδα του Kenny Dalglish θα ξεπεράσει το εμπόδιο της Νότιγχαμ Φόρεστ του Brian Clough στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας που λάμβανε χώρα το μεσημέρι, στο ουδέτερο γήπεδο του Χίλσμπορο. Σε καμία περίπτωση δεν περίμεναν πως θα γινόντουσαν μάρτυρες, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μίας τεράστιας τραγωδίας που σημάδεψε για πάντα την ιστορία του ποδοσφαίρου.

Το χρονικό της τραγωδίας

Οι οπαδοί της Λίβερπουλ θα τοποθετούνταν στη μικρή κερκίδα Leppings Lane End, στη δυτική πλευρά του γηπέδου, παρότι ήταν υπεράριθμοι. Αυτό όμως ήταν μόνο το πρώτο από μία σειρά εγκληματικών λαθών όπως η καθυστερημένη άφιξη των φιλάθλων των Κόκκινων στο γήπεδο, η λανθασμένη κατανομή τους στο γήπεδο, οι αψυχολόγητες ενέργειες της αστυνομίας και οι άθλιες υποδομές του σταδίου.

Ο επικεφαλής της αστυνόμευσης του αγώνα David Duckenfield είχε οριστεί παρότι δεν είχε καμία εμπειρία διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων. Μαζί με τον βοηθό του Bernard Murray έκαναν τη χειρότερη δυνατή επιλογή την πιο κρίσιμη στιγμή, ανοίγοντας τα τουρνικέ του σταδίου κατά την είσοδο των οπαδών, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το απόλυτο χάος. Λίγα λεπτά πριν τις 15.00, δηλαδή την έναρξη του ματς, εκατοντάδες κόσμου εισήλθαν μαζικά στην εξέδρα, δημιουργώντας τρομερή πίεση σε όσους βρίσκονταν μπροστά.

Μερικοί πρόλαβαν να πηδήξουν τα κάγκελα και να βρεθούν στον αγωνιστικό χώρο ή στις διπλανές κερκίδες. Κάποιοι δεν τα κατάφεραν. Ο τραγικός απολογισμός ήταν 96 συνολικά νεκροί και περισσότεροι από 770 τραυματίες. 

Χρειάστηκε να περάσουν 6 λεπτά από τη σέντρα του αγώνα ώστε άπαντες να αντιληφθούν το μέγεθος της καταστροφής. Ο τερματοφύλακας της Λίβερπουλ Bruce Grobbelaar ήταν από τους πρώτους εντός γηπέδου που ειδοποίησε τον διαιτητή. Ο αγώνας διεκόπη, με τους παίκτες των δύο ομάδων να παίρνουν το δρόμο για τα αποδυτήρια.

Δευτερόλεπτα αργότερα η αστυνομία εμπόδιζε τους οπαδούς να μπουν στο γήπεδο για να γλιτώσουν, την ώρα που αυτοί έσπαζαν διαφημιστικές πινακίδες και τις μετέτρεπαν σε φορεία για να μεταφέρουν τραυματίες και νεκρούς. Μάλιστα, στην αυτοσχέδια επιχείρηση διάσωσης συμμετείχαν γρήγορα και οι οπαδοί της Φόρεστ, σε ένα περιβάλλον απόλυτου πανικού, τρόμου και πόνου.  

Οι φίλαθλοι, μαζί με αρκετούς αστυνομικούς πλέον, προσπαθούσαν να δώσουν τις πρώτες βοήθειες σε όσους είχαν ανάγκη ή να επαναφέρουν στη ζωή αυτούς που έδειχναν να "φεύγουν", με όποιον τρόπο μπορούσαν. Την ίδια στιγμή, ο Duckenfield ανέφερε στον ασύρματο πως απλά υπήρχε εισβολή χούλιγκαν στον αγωνιστικό χώρο, καλώντας ενισχύεις και ζητώντας μεταξύ άλλων αστυνομικούς σκύλους. Μετά από μερικές ώρες, ισχυρίστηκε ψευδώς στους ανθρώπους της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας πως δεν είχε δώσει εντολή να ανοίξουν τα τουρνικέ.

Εκείνο το μεσημέρι, 94 άνθρωποι έφυγαν από τη ζωή. Λίγες ημέρες αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του και ο 14χρονος Philip Hammond, με τη λίστα των νεκρών να κλείνει το 1993, όταν έπειτα από 4 χρόνια σε κώμα, πέθανε και ο Tony Bland, σε ηλικία 23 ετών. Το κρεσέντο του θανάτου που άνοιξε το μεσημέρι της 15ης Απριλίου, είχε ολοκληρωθεί.

Το επόμενο διάστημα, ο βρετανικός Τύπος επιδόθηκε σε ένα παιχνίδι εντυπώσεων πάνω στο αίμα των νεκρών. Οι περισσότερες εφημερίδες κατηγόρησαν ευθέως το κράτος και την αστυνομία για την τραγωδία. Μερικές άλλες, ευτυχώς λιγότερες, έριξαν την ευθύνη στους οπαδούς. Μία τέτοια ήταν και η Sun, που κυκλοφόρησε με το εμετικό "The Truth" ως τίτλο στο πρωτοσέλιδό της την επόμενη ημέρα, ζητώντας όμως συγγνώμη 23 αργότερα με ένα άλλο εξώφυλλο και τίτλο "The Real Truth". 

Justice for the 96

Το Χίλσμπορο αντιπροσώπευε πολλά περισσότερα από μία αθλητική τραγωδία. Ήταν ουσιαστικά η αρχή μίας σειράς κυρώσεων εναντίον των οπαδών της Λίβερπουλ σε μία προσπάθεια να καλυφθούν οι ευθύνες της αστυνομίας, των ελλιπέστατων υποδομών, της ανευθυνότητας του κράτους και της απουσίας ιατρικής βοήθειας. Η εύκολη ανάγνωση άλλωστε εκείνη την εποχή στην Αγγλία ήταν να κατηγορηθούν οι χούλιγκαν - υπήρχε και η προϊστορία του Χέιζελ, 4 χρόνια πριν, που έδινε άλλοθι για κάτι τέτοιο. Οι Liverpudlians και οι οικογένειες των θυμάτων πάντως δεν έμειναν με σταυρωμένα τα χέρια και δεν έπαψαν ποτέ να ζητούν "Δικαιοσύνη για τους 96", δημιουργώντας αρμόδιες επιτροπές και φτάνοντας την υπόθεση μέχρι και στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας. Η αστυνομία από την πλευρά της δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα τους φακέλους για τη συγκεκριμένη ημέρα.

Το Χίλσμπορο ήταν ωστόσο και η απαρχή για να αλλάξει οριστικά το τοπίο στο αγγλικό ποδόσφαιρο και να χτιστεί σιγά-σιγά η σημερινή, άψογη από πολλές απόψεις λειτουργία και εικόνα του, με μία σημαντική σειρά μέτρων που κάλυπταν κάθε πτυχή του φάσματος: Από τις υποδομές και τις εγκαταστάσεις μέχρι το marketing και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονταν οι οπαδοί.

Αλλά κυρίως, με όλες τις επιμέρους ενέργειες από κάθε πλευρά ώστε να διασφαλιστεί πως δεν θα υπάρξει ποτέ ένα νέο Χίλσμπορο. 

32 χρόνια μετά, κανείς στο Μέρσεϊσαϊντ δεν ξεχνά τις 96 ψυχές που πλήρωσαν με το ύψιστο τίμημα την αγάπη τους για το liver bird και τη θερμή τους επιθυμία να παρακολουθήσουν από κοντά την ομάδα τους. Κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, μπροστά από τα Shankly Gates του Άνφιλντ συγκεντρώνονται χιλιάδες φίλαθλοι και απλοί κάτοικοι του Λίβερπουλ για να τους τιμήσουν, υπενθυμίζοντας σε όλους ποια είναι η φράση που συνοδεύει πάντοτε τον τεράστιο αγγλικό σύλλογο: You'll Never Walk Alone.

---

Διάβασε ακόμη για το αριστούργημα του Roberto Carlos, τη θρυλική ιστορία της Μπόκα Τζούνιορς, το μοιραίο αυτογκόλ του Andres Escobar και τον αιώνιο αρχηγό της Φιορεντίνα. 

---

Φωτογραφίες ©Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr