Ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος είναι εκείνο το φάντασμα που δεν έχει σταματήσει να πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας. Έχει αλλάξει μορφή — από τα συμβατικά πεδία μάχης, συχνά ακούμε για υβριδικούς πολέμους, κυβερνοεπιθέσεις ή το τρομακτικό πυρηνικό "κόκκινο κουμπί", όμως όπως και να έχει, η παρουσία του γίνεται αισθητή κάθε φορά που οι ειδήσεις ξεκινούν με λέξεις όπως "κλιμάκωση", "πύραυλοι" ή "σύγκρουση".
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κινηματογράφος κατά καιρούς μετατρέπεται σε ένα ειλικρινές εργαλείο για να φανταστούμε τι θα μπορούσε να συμβεί αν η ανθρωπότητα αποφάσιζε, για άλλη μια φορά, να αυτοκαταστραφεί και γι' αυτό υπάρχουν ταινίες για τον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο που έχουν χαραχτεί στη μνήμη μας.
Από ωμές, ρεαλιστικές αφηγήσεις μέχρι σατιρικά έργα τόσο αστεία όσο και ανατριχιαστικά, αυτές οι ταινίες δεν ασχολούνται μόνο με το "τι θα γινόταν αν", αλλά και με το "πώς φτάσαμε εδώ".
Το σινεμά βλέπεις, δεν φοβάται να κοιτάξει κατάματα το χάος, και γι’ αυτό συγκεντρώσαμε 6 χαρακτηριστικά παραδείγματα, που —χωρίς να χρειάζονται εντυπωσιακά εφέ— μας φέρνουν πρόσωπο με πρόσωπο με το πιθανό αποτέλεσμα των πολιτικών, τεχνολογικών και συναισθηματικών μας επιλογών.
Ακολουθούν με χρονολογική σειρά:
On the Beach (1959)
Αντί να δείξει την έκρηξη, το On the Beach μας δείχνει τι μένει μετά: σιωπή, παραίτηση και μια αδυσώπητη αντίστροφη μέτρηση. Αυτό το διαμάντι του κλασικού σινεμά μας μεταφέρει στην Αυστραλία, στο τελευταίο ανθρώπινο καταφύγιο μετά από έναν παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο.
Αυτό που το κάνει ανατριχιαστικό είναι ο νηφάλιος τόνος και η φιλοσοφική του ματιά στον προαναγγελθέντα θάνατο. Δεν υπάρχουν ορατοί εχθροί, ούτε ελπίδα, μόνο μια βεβαιότητα: Όταν φτάσει η ραδιενεργή σκόνη, το τέλος είναι μονόδρομος.
Dr. Strangelove (1964)
Ο Stanley Kubrick δε χρειάστηκε εκρήξεις για να μας δείξει το τέλος του κόσμου — μόνο μια αίθουσα γεμάτη γελοίους άνδρες με υπερβολική εξουσία. Η ταινία του είναι η απόλυτη σάτιρα της παρανοϊκής λογικής του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Peter Sellers λάμπει σε τρεις ρόλους, ενόσω ταλαντευόμαστε ανάμεσα στο γέλιο και τον τρόμο. Η ταινία παραμένει επίκαιρη, καθώς αρκεί ένας παρανοϊκός στρατηγός, ένα προβληματικό πρωτόκολλο ή ένας εγωκεντρικός ηγέτης για να μας στείλει στην άβυσσο. Και το χειρότερο; Το ξέρουμε και συνεχίζουμε να παίζουμε το παιχνίδι.
World War III (1982)
Κι αν όλα ξεκινούσαν από μια παρεξήγηση; Το World War III μας βάζει ακριβώς σε εκείνο το κρίσιμο σημείο, όταν μια μυστική εισβολή στην Αλάσκα και μια αλυσίδα λανθασμένων αποφάσεων απειλούν να πυροδοτήσουν έναν πυρηνικό πόλεμο.
Η τηλεταινία αυτή ξεχωρίζει για την πολιτική και στρατιωτική της ένταση και το μήνυμά της είναι σαφές: Ένας πόλεμος μπορεί να ξεκινήσει όχι μόνο από κακές προθέσεις, αλλά και από παραπληροφόρηση, υπερηφάνεια ή απλή δυσπιστία.
The Day After (1983)
Ξέχνα τις "πολυφορεμένες" εκρήξεις ή τους ήρωες δράσης: Το The Day After είναι μία από τις πιο σκληρές και πιστευτές απεικονίσεις του τι θα συνέβαινε αν οι υπερδυνάμεις πατούσαν το πυρηνικό κουμπί.
Τοποθετημένο στο Κάνσας, δείχνει ωμά πώς η ζωή εξαφανίζεται σε δευτερόλεπτα και ο πολιτισμός μετατρέπεται σε σκόνη. Η δύναμη των εικόνων του επηρέασε ακόμα και τον Ronald Reagan. Περισσότερο από ταινία, αποτέλεσε ένα παγκόσμιο "ξυπνητήρι".
When the Wind Blows (1986)
Σε έναν κόσμο όπου οι ενήλικες είναι συνήθως οι πιο κυνικοί, το When the Wind Blows επικεντρώνεται σε δύο ηλικιωμένους Βρετανούς που εμπιστεύονται τυφλά τις οδηγίες της κυβέρνησης για να επιβιώσουν από έναν πυρηνικό πόλεμο.
Αυτό που ακολουθεί είναι ένα αργό και σπαρακτικό μάθημα για το πώς η πίστη στο σύστημα δε σώζει πάντα. Εδώ έχουμε ένα αριστούργημα θλίψης, ειρωνείας και αδυναμίας με τη μουσική των Roger Waters και David Bowie να προσθέτει ένα ακόμα συγκινητικό επίπεδο.
Don't Look Up (2021)
Στα έχουμε πει αναλυτικά για αυτό το underrated διαμαντάκι του Netflix, μόλις είχε κυκλοφορήσει. Ναι, αυτή η ταινία είναι για έναν κομήτη — αλλά στην πραγματικότητα είναι για εμάς, για το πώς (δεν) αντιμετωπίζουμε παντός είδους απειλή. Το Don't Look Up εκθέτει αριστοτεχνικά την αδιαφορία των media, την παραπληροφόρηση και την πολιτικοποίηση παγκόσμιων κρίσεων.
Αν αντικαταστήσεις τον κομήτη με έναν παγκόσμιο πόλεμο, το μήνυμα παραμένει επίκαιρο: ενώ οι ηγέτες το παίζουν celebrities και τα social media πλημμυρίζουν με memes, ο χρόνος εξαντλείται. Είναι ένα σύγχρονο πορτρέτο της κατάρρευσης, κατά την οποία η αδιαφορία ζυγίζει όσο και οι βόμβες.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.