Το να ζητάς συγγνώμη είναι ένδειξη δύναμης, όχι αδυναμίας. Αρκεί να το κάνεις σωστά. Γιατί, όπως δείχνουν πολλές επιστημονικές μελέτες, δεν είναι μόνο το "συγγνώμη" που μετράει, αλλά ο τρόπος που το εκφράζεις.
Στην πράξη, αντί για μια ειλικρινή αποδοχή ευθύνης, πολλοί από εμάς έχουμε μετατρέψει τη συγγνώμη σε κάτι τοξικό: μια αμυντική ή παθητικά επιθετική δήλωση που ουσιαστικά ρίχνει το φταίξιμο στον άλλο.
Οι λάθος τρόποι
Οι ψυχολόγοι προειδοποιούν ότι υπάρχουν μερικοί πολύ κακοί –αλλά δυστυχώς συχνοί– τρόποι να ζητήσεις συγγνώμη. Ένας από τους πιο προβληματικούς είναι η ατάκα: "Λυπάμαι που ένιωσες έτσι". Εδώ, δεν αναγνωρίζεις το λάθος σου αλλά μεταφέρεις την ευθύνη στο πώς ένιωσε ο άλλος. Μια φράση που συναντάται συχνά σε δημόσιες σχέσεις και επίσημες απολογίες, όταν θέλεις να βγεις "καθαρός" χωρίς να λογοδοτήσεις.
Άλλο ένα "κλασικό" λάθος είναι το: "Δεν ήθελα να σε πληγώσω". Η πρόθεση μπορεί να ήταν καλή, αλλά το αποτέλεσμα μέτρησε. Όταν επικαλείσαι την απουσία πρόθεσης, αποφεύγεις και πάλι την ευθύνη.
Στην ίδια κατηγορία ανήκει και το "Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς". Εδώ, το άτομο που ζητά συγγνώμη εμφανίζεται ως θύμα των συνθηκών ή του παρελθόντος του. Για παράδειγμα: "Συγγνώμη που σου είπα ψέματα, αλλά είναι μηχανισμός που απέκτησα από παιδί, λόγω της οικογένειάς μου". Με λίγα λόγια, δεν φταις εσύ, φταίει το τραύμα σου.
Και φυσικά, υπάρχει πάντα το επικίνδυνο "συγγνώμη, αλλά...". Η λέξη "αλλά" σβήνει ό,τι προηγήθηκε.
Μια σωστή απολογία στέκεται μόνη της
Οπότε, τι σημαίνει πραγματική συγγνώμη; Όπως εξηγούν οι ειδικοί, μια σωστή απολογία στέκεται μόνη της. Δεν συνοδεύεται από δικαιολογίες ή μετατόπιση ευθύνης. Δεν ακυρώνει τα συναισθήματα του άλλου. Δεν προσπαθεί να "σώσει τα προσχήματα". Είναι απλή, καθαρή και ειλικρινής.
"Μια υγιής συγγνώμη συνήθως στέκεται μόνη της. Είναι απαλλαγμένη από δικαιολογίες. Ο άνθρωπος που ζητά συγγνώμη αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη...", λένε οι ειδικοί. Ένα σωστό παράδειγμα:
"Λυπάμαι πολύ. Έκανα λάθος που ξέσπασα τον θυμό μου πάνω σου. Δεν ήταν σωστό. Ελπίζω να με συγχωρέσεις και θα προσπαθήσω να μην το ξανακάνω".
Αυτό, λέει η επιστήμη, είναι το είδος της συγγνώμης που γιατρεύει σχέσεις. Όχι εκείνη που τις σκάβει πιο βαθιά.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.