Το Instagram επανέφερε τις εικόνες στο επίκεντρο της αλληλεπίδρασης στον ψηφιακό κόσμο, υπενθυμίζοντας στις σημερινές γενιές τη σημασία μιας καλοστημένης λήψης. Δεν είμαστε όμως εδώ για να εστιάσουμε στην αξία της φωτογραφίας για τη σύγχρονη κοινωνία, αλλά για να ανακαλύψουμε εκ νέου τις ρίζες της διαδικασίας που επιτρέπει την αποτύπωση της πραγματικότητας σε φυσικό μέσο, δημιουργώντας μια εικόνα που μένει για πάντα: μιλάμε για την εφεύρεση της φωτογραφίας.
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ ποιος ήταν ο πρώτος φωτογράφος στην ιστορία ή πότε εφευρέθηκε η φωτογραφία; Για να το μάθεις, πρέπει να πας πίσω στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1800 και να παρακολουθήσεις τις κινήσεις δύο φιλόδοξων Γάλλων.
Η πρώτη φωτογραφία στην ιστορία
Η πρώτη φωτογραφία στην ιστορία τραβήχτηκε το 1826 (αν και ορισμένες πηγές τείνουν προς το 1827) από τον Joseph Nicéphore Niépce, έναν Γάλλο της ανώτερης τάξης. Τα προβλήματα υγείας που τον ταλαιπώρησαν από νεαρή ηλικία τον απάλλαξαν από τη στρατιωτική θητεία και έτσι ήταν ελεύθερος να αφοσιωθεί στον μεγάλο του στόχο: να ανακαλύψει πώς να αποτυπώνει εικόνες σε μια επιφάνεια με τη χρήση σκοτεινού θαλάμου.
Το 1816 έγραψε στον αδελφό του: "Θα ασχοληθώ με τρία πράγματα: πρώτα θα προσπαθήσω να επιτύχω μια πιο ευκρινή αναπαραγωγή των αντικειμένων, μετά θα προσθέσω χρώμα και τέλος θα βρω έναν τρόπο να αποτυπώσω αυτές τις εικόνες, ίσως η πιο δύσκολη πρόκληση".
Τον Φεβρουάριο του 1826, μετά από μια μακρά σειρά πειραμάτων, κατάφερε να αποτυπώσω μια εικόνα σε ένα τσίγκινο στήριγμα: η λήψη, που ονομάστηκε "Θέα από το παράθυρο στο Le Gras", είναι κατά γενική ομολογία η πρώτη φωτογραφία στην ιστορία. Για την ακρίβεια, πρόκειται για ηλιογραφία, και η διαδικασία που κάνει την εικόνα του τοπίου να "κολλήσει" στην επιφάνεια απαιτεί περίπου 8 ώρες έκθεσης. Αλλά το πρώτο βήμα προς την εφεύρεση της φωτογραφίας είχε ήδη πραγματοποιηθεί.
Η δαγκεροτυπία και η εφεύρεση της φωτογραφίας
Καθώς βρισκόταν καθ' οδόν για να επισκεφθεί τον αδελφό του, ο Niépce πέρασε από το Παρίσι, όπου συνάντησε την άλλη βασική φιγούρα αυτής της ιστορίας: τον ζωγράφο Louis Daguerre. Οι δύο τους ήρθαν ξανά σε επαφή μερικά χρόνια αργότερα, το 1829, και υπέγραψαν συμβόλαιο συνεργασίας για 10 χρόνια για την ανάπτυξη της φωτογραφίας, στην οποία έφταναν και οι δύο από διαφορετικές οδούς.
Το 1833, ωστόσο, ο Niépce πέθανε και την έρευνα συνέχισε ο Daguerre, ο οποίος με την πάροδο των ετών τελειοποίησε μια διαδικασία που επέτρεπε την αποτύπωση των εικόνων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δημιουργώντας ποιοτικά αποτελέσματα. Η δαγκεροτυπία παρουσιάστηκε λεπτομερώς στις 19 Αυγούστου 1839 σε μια συνεδρίαση της Ακαδημίας Επιστημών και της Ακαδημίας Καλών Τεχνών: σε αυτή την ημερομηνία γίνεται αναφορά, όταν γίνεται λόγος για την εφεύρεση της φωτογραφίας.
Η "έκρηξη" μετά την εφεύρεση της φωτογραφίας
Μετά την παρουσίαση της δαγκεροτυπίας, τα παραδείγματα αυτής της νέας τεχνολογίας άρχισαν να εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο: ακόμη και οι ζωγράφοι αντικατέστησαν τα μπλοκ σκίτσων τους με φωτογραφίες από τις οποίες σχεδίαζαν στη συνέχεια τα έργα τους. Σε ελάχιστο χρόνο, η εφεύρεση της φωτογραφίας οδήγησε στη δημιουργία ειδικών στούντιο και αυτός ο τρόπος αποτύπωσης εικόνων γνώρισε εξαιρετική άνθηση ήδη από το 1840.
Ένα πολύ σημαντικό ορόσημο στην πορεία αυτή αποτελεί η ιδέα του William Henry Fox Talbot, ο οποίος ανέπτυξε την τεχνική της καλογραφίας: στην ουσία, χρησιμοποίησε το φως του ήλιου για να αποτυπώσει την εικόνα στο χαρτί, κάνοντας μεγάλα βήματα προς την κατεύθυνση αυτού που σήμερα θεωρούμε, κατά γενική ομολογία, φυσική φωτογραφία.
Το 1845 ο Eugéne Disdèri εφηύρε την carte de visite, μια εικόνα 6x9 εκ. με το πορτρέτο του πελάτη που, χάρη στην τεχνολογία της φωτογραφίας, μπορούσε να αναπαραχθεί σε πολλαπλά αντίγραφα. Έτσι φτάνουμε, μέσω διαφόρων βελτιώσεων, σε μια άλλη θεμελιώδη ημερομηνία στην ιστορία της φωτογραφίας: το 1888, όταν ο George Eastman εφευρίσκει την πρώτη φορητή φωτογραφική μηχανή, την Kodak.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.