Περίπου το 10% των ανθρώπων ταλαιπωρούνται από χρόνια αϋπνία, ενώ εκατομμύρια άλλοι αναφέρουν κακή ποιότητα ύπνου. Οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την υγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο για υπέρταση και καρδιαγγειακά προβλήματα.
Ο Dr. Julio Fernandez-Mendoza, καθηγητής ψυχιατρικής και δημόσιας υγείας στο Penn State College of Medicine, εξηγεί πώς ο ύπνος επηρεάζει την υγεία μας και τι μπορούμε να κάνουμε για να κοιμόμαστε καλύτερα.
Πόσος ύπνος είναι αρκετός;
"Οι ενήλικες που κοιμούνται 7-8 ώρες τη νύχτα έχουν καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής", εξηγεί ο Fernandez-Mendoza.
Η ανάγκη για ύπνο αλλάζει με την ηλικία. Οι άνω των 65 μπορούν να αρκούνται σε 6-7 ώρες ύπνου. Οι έφηβοι όμως χρειάζονται τουλάχιστον 9 ώρες, ενώ τα μικρότερα παιδιά ακόμα περισσότερες.
Πώς η αϋπνία βλάπτει την καρδιά
Ο Fernandez-Mendoza και η ομάδα του ανακάλυψαν ότι όσοι δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή να παραμείνουν κοιμισμένοι έχουν αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης και καρδιοπάθειας.
"Βρήκαμε ότι η αϋπνία και η μειωμένη διάρκεια ύπνου συνδέονται με αυξημένα επίπεδα στρες, ορμονικές ανισορροπίες και φλεγμονές—παράγοντες που προηγούνται των καρδιακών παθήσεων," σημειώνει.
Τι μπορείς να κάνεις για να κοιμάσαι καλύτερα
Η καλή υγιεινή ύπνου βοηθά, αλλά σε περιπτώσεις επίμονης αϋπνίας απαιτούνται επιπλέον αλλαγές. Ο Fernandez-Mendoza προτείνει έξι βασικούς κανόνες:
- Ξυπνά κάθε μέρα την ίδια ώρα. Ανεξάρτητα από το πόσο έχεις κοιμηθεί.
- Χρησιμοποίησε το κρεβάτι μόνο για ύπνο και σεξ.
- Αν δεν μπορείς να κοιμηθείς, μην μένεις ξαπλωμένος. Σήκω, κάνε κάτι χαλαρωτικό και επέστρεψε στο κρεβάτι όταν νιώθεις νυσταγμένος.
- Ξεκίνα τη μέρα σου κανονικά, ακόμα κι αν δεν κοιμήθηκες καλά. Μην προσπαθείς να "αναπληρώσεις" τον χαμένο ύπνο με ύπνο μέσα στη μέρα.
- Πήγαινε στο κρεβάτι μόνο όταν νιώθεις έτοιμος για ύπνο.
- Ξεκίνα από τις ώρες που ήδη κοιμάσαι και πρόσθεσε 15 λεπτά κάθε εβδομάδα.
Αυτές οι τεχνικές βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και μπορούν να βελτιώσουν τον ύπνο σημαντικά. Αν δεν αποδώσουν, καλό είναι να συμβουλευτείς ειδικό.
Ο ύπνος των εφήβων
"Οι έφηβοι έχουν φυσιολογικά μετατοπισμένο βιολογικό ρολόι, κάτι που τους ωθεί να κοιμούνται αργότερα," εξηγεί ο Fernandez-Mendoza.
Η πρώιμη έναρξη των σχολικών μαθημάτων έρχεται σε σύγκρουση με αυτή τη φυσιολογική αλλαγή, επηρεάζοντας την απόδοσή τους. Γι' αυτό, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν με μικρές σταδιακές αλλαγές στην ώρα αφύπνισης, αντί για απότομες προσαρμογές.
Πότε να απευθυνθείς σε ειδικό
"Αν κάποιος νιώθει κουρασμένος μέσα στη μέρα, ροχαλίζει ή σφίγγει τα δόντια του στον ύπνο, είναι καλό να αναζητήσει βοήθεια," τονίζει ο Fernandez-Mendoza.
Η θεραπεία της αϋπνίας δεν σημαίνει απαραίτητα φάρμακα. Υπάρχουν μη φαρμακευτικές λύσεις, όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία και η φωτεινή θεραπεία.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.