Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν κάνει "θόρυβο" όταν πλησιάζει. Δεν χτυπάει κουδούνια ούτε εμφανίζεται ξαφνικά. Εισβάλλει σιωπηλά, αλλάζει μικρές καθημερινές συνήθειες και αφήνει διακριτικά σημάδια που πολλοί αγνοούν.
Το πιο κλασικό σύμπτωμα –και ίσως το πιο ανησυχητικό– είναι η απώλεια της πρόσφατης μνήμης. Όπως εξηγεί η Alzheimer’s Association στις ΗΠΑ, οι άνθρωποι με πρώιμο Αλτσχάιμερ ξεχνούν τι ειπώθηκε πριν από λίγα λεπτά, ρωτούν ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα ή βασίζονται υπερβολικά σε σημειώσεις για να μην χάσουν τον έλεγχο της καθημερινότητάς τους.
Δεν φαίνεται μόνο στη μνήμη
Όμως, η νόσος δεν περιορίζεται μόνο στη μνήμη. Μπορεί να εκδηλωθεί με μειωμένη κρίση, δυσκολία στον προσανατολισμό, κοινωνική απόσυρση ή και έντονες μεταβολές στη διάθεση και την προσωπικότητα. Το πρόβλημα είναι ότι όλα αυτά μπορεί να αποδοθούν αρχικά σε κούραση, άγχος ή απλά… κακή διάθεση.
Κι εδώ έρχεται το στοιχείο-έκπληξη: η όσφρηση. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του University of Chicago, η αδυναμία αναγνώρισης καθημερινών οσμών (όπως καφές, λεμόνι ή σαπούνι) μπορεί να συνδέεται με τις πρώτες βλάβες σε περιοχές του εγκεφάλου όπως ο ιππόκαμπος – εκεί που "στεγάζεται" η μνήμη μας.
Όπως τονίζουν οι ερευνητές, η απλή εξέταση της όσφρησης μπορεί να αποτελέσει ένα οικονομικό, γρήγορο και ανώδυνο εργαλείο για την ανίχνευση της νόσου σε άτομα ηλικίας 40-60 ετών. Κι αυτό γιατί οι εγκεφαλικές αλλαγές που προκαλεί το Αλτσχάιμερ ξεκινούν χρόνια πριν εμφανιστούν τα εμφανή συμπτώματα.
Έγκαιρη διάγνωση
Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση, τόσο περισσότερες είναι οι επιλογές παρέμβασης: από φαρμακευτικές θεραπείες μέχρι γνωστικές ασκήσεις και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Μπορεί να μην υπάρχει ακόμη θεραπεία, αλλά υπάρχει τρόπος να καθυστερήσουμε την εξέλιξη.
Το Αλτσχάιμερ δεν είναι απλώς μια ασθένεια της τρίτης ηλικίας. Είναι μια πρόκληση για κάθε ηλικία και κάθε οικογένεια. Και όσο περισσότερο γνωρίζουμε γι' αυτό, τόσο πιο έτοιμοι θα είμαστε να αναγνωρίσουμε τα πρώτα του σημάδια.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.