Όσα έμαθε η ζωή στον Garry Kasparov

Θεωρείται ως ο κορυφαίος σκακιστής όλων των εποχών. Ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής, ακτιβιστής και συγγραφέας του Deep Thinking, Garry Kasparov (ο οποίος γεννήθηκε μία ημέρα σαν σήμερα, το 1963), μίλησε στο αμερικανικό Esquire το 2017 για όλα όσα του έμαθε η ζωή, το σκάκι και η ενασχόλησή του με την πολιτική.

Τα μαθήματα ζωής του Garry Kasparov

> Όταν ήμουν 10-11 ετών, η μητέρα μου μου έβαλε ένα χειρόγραφο σημείωμα στο κρεβάτι όπου μου έγραφε: "Αν όχι εσύ, ποιος άλλος;". Πέρασε όλη της τη ζωή αφιερώνοντας όλη της την ενέργεια σ’ εμένα, όχι απλά ως μητέρα, αλλά ως μάνατζερ, φίλη και δασκάλα. Δεν μπορούσε να αναπληρώσει το κενό του πατέρα μου, που πέθανε από λευχαιμία όταν ήμουν 7 χρόνων, αλλά με βοήθησε να ξεπεράσω το ψυχολογικό τραύμα.

> Από πολύ μικρή ηλικία η ζωή μου είχε ένα σκοπό: Μπορούσα να κάνω οποιοδήποτε λάθος στην καθημερινότητά μου, αλλά στο σκάκι ίσχυε πάντα το "συγκεντρώσου, δούλεψε, μείνε κυρίαρχος του παιχνιδιού". Επειδή όλοι μας εφησυχάζουμε, το χαρακτηρίζω "βαρύτητα της επιτυχίας του παρελθόντος". Κερδίζεις και σκέφτεσαι πως μπορείς να επαναπαυτείς στις δάφνες σου. Ο μόνος τρόπος όμως για να παραμείνεις στο παιχνίδι είναι να προκαλείς τον εαυτό σου.

> Η δεξιότητα να παίζεις σκάκι δεν είναι τίποτα παραπάνω από το να παίζεις σκάκι. Το 1985 έπαιξα ενάντια σε 32 ηλεκτρονικές σκακιέρες και κέρδισα και έπειτα, το 1989, νίκησα τον πρώτο πρότυπο σκακιστικό υπολογιστή Deep Blue, που λεγόταν Deep Thought. Αυτή ήταν η χρυσή περίοδος. Οι ηλεκτρονικές σκακιέρες ήταν ακόμα αδύναμες. Κέρδισα το πρώτο παιχνίδι με 4-2, αλλά το σκορ το γράφαμε στον πίνακα.

> Δεν μπορείς να μπλοφάρεις με μια μηχανή. Κάποτε έπαιζες με έναν αντίπαλο που είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Άλλος ήθελε να παίζει σύντομα παιχνίδια, άλλος πιο σταθερά, και μπορούσες να δεις πότε κάποιος εκνευριζόταν ή αποκτούσε περισσότερη αυτοπεποίθηση για την έκβαση. Το σκάκι δεν είναι σαν μια παρτίδα πόκερ, αλλά υπάρχει πάντα το ψυχολογικό στοιχείο.

> Όταν παίζεις με ένα μηχάνημα, μια ανακρίβεια σημαίνει πως αυτό ήταν, χάνεις όλα τα πλεονεκτήματα που είχες αποκτήσει με πάνω από 50 κινήσεις. Πρέπει να κινητοποιήσεις όση ενέργεια έχεις για να αποφύγεις την ήττα. Είναι μια παράξενη μορφή ευφυΐας, αλλά στο τέλος της ημέρας αυτή φέρνει αποτελέσματα. Ο μόνος τρόπος που έχουμε για να μη γίνουμε περιττοί κάποια στιγμή στο μέλλον είναι να συνεχίσουμε να δημιουργούμε νέες προκλήσεις και ενδιαφέροντα σε πράγματα όπου οι μηχανές θα εξακολουθήσουν να μαθαίνουν από εμάς.

> Όταν με ρωτάνε πόσο με βοήθησε το σκάκι στις πολιτικές μου προσπάθειες, απαντάω: "Καθόλου. Στο σκάκι έχουμε συγκεκριμένους κανόνες και απρόσμενα αποτελέσματα. Στη Ρωσία του Putin έχουμε το ακριβώς αντίθετο". Αυτό που έφερα με το σκάκι στη ρωσική πολιτική σκηνή ήταν η κακή φήμη. Οι άνθρωποι μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν πως, αν κάνω αντιπολίτευση στον Putin, πρέπει να είναι θέμα αρχής, ένα ηθικό καθήκον. Έπρεπε να προσπαθήσω. Η μεγαλύτερη δυσκολία για μένα ήταν ότι έμπαινα σε κάτι που ήξερα ότι δεν ήταν ένα παιχνίδι που μπορούσα να κερδίσω. Κατάλαβα όμως ότι η ζωή μου δεν ήταν απλά να κερδίζω, αλλά να κάνω τη διαφορά.

> Οι δικτάτορες δεν έχουν στρατηγική. Ένας δικτάτορας νοιάζεται μόνο για την επιβίωσή του, την πολιτική και τη φυσική. Μπορείς να το αποκαλέσεις "στρατηγική επιβίωσης", αλλά είναι καθαρά τακτική. Το πλεονέκτημα της δημοκρατίας έναντι της δικτατορίας είναι ότι η δημοκρατία μπορεί να αντέξει στο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Ένας από τους μεγαλύτερους ήρωές μου είναι ο Harry S. Truman επειδή δημιούργησε θεσμούς όπως το ΝΑΤΟ και το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, που εξασφάλισαν τη νίκη των ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο 40 χρόνια αργότερα, γνωρίζοντας πως δεν μπορούσε να προβλέψει το τελικό αποτέλεσμα.

> Μπορεί να συμβεί εδώ! Όπως είχε προειδοποιήσει και ο Ronald Reagan, "η ελευθερία δεν απέχει πάνω από μια γενιά για να εξαφανιστεί". Ο Trump με το στενό του κύκλο κάθε φορά που ψάχνει για κάποια εξωτερική διαμάχη πάντα στρέφεται προς τη Ρωσία. Πιστεύω στις συμπτώσεις, αλλά πιστεύω και στην KGB. Έχει γίνει πολλή ζημιά και πιθανότατα θα γίνει κι άλλη, αλλά το πολιτικό σύστημα εδώ έχει αναζωογονηθεί. Το δικαστήριο έβαλε φρένο στην απαγόρευση προς τους μετανάστες. Δείχνει ότι η προπαγάνδα του Putin είπε ψέματα, η δημοκρατία λειτουργεί.

> Το παιχνίδι δεν τελειώνει ποτέ αν δεν τελειώσει και τυπικά, αν το ρολόι δε σταματήσει. Στο παιχνίδι μου με τον Anatoly Karpov ήμουν πίσω. Ακόμη μια απώλεια και ήμουν έξω από το παιχνίδι. Θα ήταν τεράστιο πλήγμα να χάσω 6-0 και για τον Karpov θα ήταν η πιο σπουδαία νίκη. Αλλά επιβίωσα. Άντεξα για εβδομάδες, μήνες και κέρδισα τρία παιχνίδια (σ.σ. ο αγώνας τελικά ήρθε ισοπαλία). Τώρα πια κάθε φορά που νιώθω ότι κάτι αποτελεί ανυπέρβλητη πρόκληση λέω: "Για στάσου. Είναι χειρότερα από το 5-0; Ναι, ίσως χάσω, αλλά δε θα σταματήσω ποτέ να προσπαθώ, επειδή πάντα υπάρχει πιθανότητα". Η μητέρα μου μου έλεγε: "Χάνεις το παιχνίδι όταν σταματήσεις να αγωνίζεσαι".

---

Διάβασε ακόμη τα μαθήματα ζωής του Niki Lauda, του Christopher Walken, του Sir Michael Caine, του Julius Erving και του Peter Crouch.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr