Η σφαγή του Γκρίνσμπορο δεν πρέπει να ξεχαστεί

"Είχαν πυροβολήσει τον James Weller στην πλάτη. Έβγαλα τα γυαλιά του, άκουσα τον αέρα να φεύγει από τα πνευμόνια του, και τότε κατάλαβα ότι ήταν νεκρός" λέει στην κάμερα του CNN, ο Nelson Johnson, ένας από τους επιζώντες του αιματηρού συμβάντος που έμεινε στην ιστορία ως "Η σφαγή του Γκρίνσμπορο". Ήταν 3 Νοεμβρίου του 1979 όταν τα μέλη της ΚΚΚ (Κου-Κλουξ-ξαν) και του Αμερικανικού Ναζιστικού Κόμματος (ANP) άνοιξαν πυρ ενάντια σε διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για την επικίνδυνη δράση των φασιστών στην πόλη Γκρίνσμπορο. Δεν ήταν όλοι τόσο τυχεροί όσο ο Nelson. Πέντε άνθρωποι έπεσαν νεκροί εκείνο το ματωμένο Σάββατο.

Ανάμεσά τoυς ο Dr. James Weller, μέλος του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος (CWP), πτυχιούχος γιατρός που παράτησε την ιατρική για να δουλέψει δίπλα στους μαύρους εργάτες του Νότου, και η ακτιβίστρια Sandra Neely Smith. Η τελευταία πυροβολήθηκε ανάμεσα στα μάτια όσο προσπαθούσε να απομακρύνει τα παιδιά από το σημείο των ταραχών.

H αφορμή

Οι μαχητικές διαμαρτυρίες των ακτιβιστών σταμάτησαν μία προβολή του The Birth of a Nation

Όχι, δεν συνέβησαν όλα τελείως ξαφνικά. Εκείνη την εποχή το CWP, μία μαχητική απόσχιση του Κομμουνιστικού Κόμματος Αμερικής, εργαζόταν ήδη αρκετό καιρό υπέρ των δικαιωμάτων των -κατά κύριο- λόγο μαύρων εργατών του Γκρινσμπορο. Οι γειτονιές αυτές, όμως, στο μυαλό της ΚΚΚ ανήκαν στον ζωτικό της χώρο. Έτσι, τα μέλη της θεωρούσαν όλους αυτούς τους ακτιβιστές, αριστεριστές, χίπηδες, "φίλους των μαύρων" πραγματικά ενοχλητικούς. Ιδιαίτερα, ο James Weller, που είχε εκλεγεί Πρόεδρος του Σωματείου των Εργαζομένων στην Κλωστοϋφαντουργία, ήταν κόκκινο πανί στα μάτια της Clan.

Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, οι ακτιβιστές είχαν μπει για τα καλά στο μάτι της KKK: Οι δικές τους μαχητικές διαμαρτυρίες σταμάτησαν μία προβολή του The Birth of a Nation. Μιας ταινίας του 1915 με ξεκάθαρα ρατσιστικό περιεχόμενο όπου τα μέλη της Clan παρουσιάζονται ως λευκοί ήρωες που σώζουν την Αμερική από τους μαύρους δαίμονες. Για τον αντίκτυπο που είχε το συγκεκριμένο φιλμ στη Γη της Επαγγελίας μέσα από τις δεκαετίες, μπορεί κανείς να παρακολουθήσει το εξαιρετικό BlacKkKlansman (2018) του Spike Lee για να πάρει μία ιδέα.

To σκηνικό της κόντρας είχε, λοιπόν, στηθεί. Το μόνο που έμενε ήταν να πέσει ένα σπίρτο στη βενζίνη του μίσους που ήδη κυλούσε στους δρόμους. Η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες θα μπορούσαν να αποτρέψουν το αιματοκύλισμα. Δεν έκαναν όμως τίποτα.

Η διαδήλωση

Στις 3 Νοεμβρίου του 1979 οι ακτιβιστές είχαν καλέσει μία διαδήλωση για να αντιταχθούν -ακόμα και μαχητικά αν χρειαζόταν- στη δράση της KKK που μόλυνε κάθε εκατοστό της Βόρειας Καρολίνας. Να σημειώσουμε εδώ ότι όλα αυτά συνέβαιναν στον Νότο, λίγο πριν την άνοδο στον προεδρικό αμερικανικό θώκο του υπερσυντηρητικού Ronald Reegan. H φασιστική οργάνωση της Clan με τις χαρακτηριστικές άσπρες κουκούλες, άλλωστε, απολάμβανε -και απολαμβάνει- την ανοχή των αρχών στις Νότιες Πολιτείες. Μία ανοχή που αρκετές φορές θυμίζει "κλείσιμο του ματιού".

---

Η KKK είχε έρθει διψασμένη για αίμα: 5 νεκροί, 10 τραυματίες, πυροβολισμοί, τραμπουκισμοί και μαχαιρώματα ήταν ο φονικός απολογισμός.

---

"Οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν, και φώναζαν, και τραγουδούσαν. Υπήρχε πολύ καλή ενέργεια στην ατμόσφαιρα εκείνη τη μέρα" θυμάται ο επιζών Nelson Johnson. Δυστυχώς, αυτό δεν κράτησε πολύ. Μετά από λίγη ώρα, έκαναν την εμφάνισή τους 10 οχήματα των δυνάμεων της ΚΚΚ και τον Αμερικανικού Ναζιστικού Κόμματος. Οι διαδηλωτές χτύπησαν τα παρμπρίζ με τα πλακάτ. Τότε, οι πόρτες άνοιξαν και από μέσα ξεπρόβαλλαν οπλισμένοι άντρες με κοντόκαννες καραμπίνες. Το κακό δεν άργησε να γίνει.

Μέχρι σήμερα, υπάρχουν αρκετές φωνές που λένε ότι ο πρώτος πυροβολισμός έπεσε από την πλευρά των διαδηλωτών (σ.σ: κάποιοι από αυτούς είχαν περίστροφα σύμφωνα με τις καταγραφές του συμβάντος). Η αλήθεια είναι όμως ότι ακόμα και αν αυτό ισχύει, η KKK είχε έρθει διψασμένη για αίμα: 5 νεκροί, 10 τραυματίες, πυροβολισμοί, τραμπουκισμοί και μαχαιρώματα ήταν ο φονικός απολογισμός. Η φασιστική ακροδεξιά είχε δείξει για άλλη μία φορά το πραγματικό της πρόσωπο. Οι αμερικανικοί δρόμοι είχαν βαφτεί με το αίμα αθώων.

Η επόμενη μέρα

Στις δύο δίκες που ακολούθησαν -το 1980 και το 1984- οι κατηγορούμενοι βγήκαν "μέλι-γάλα". Στη δική τους περίπτωση, η δικαιοσύνη ήταν κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά τυφλή. Οι οικογένειες των θυμάτων έπρεπε να περιμένουν μέχρι το 1985 για να έρθει μία χρηματική δικαίωση από πλευράς του Δήμου του Γκρίσνμπορο και των αρχών. Η ηθική δικαίωση θα αργούσε πάρα μα πάρα πολλά χρόνια.

Πού βρισκόταν η αστυνομία αλλά και οι διαβόητες μυστικές υπηρεσίες των Η.Π.Α., οι οποίες υποτίθεται ότι ελέγχουν τα πάντα πίσω από την κουϊντα; Ήταν ηχηρά απούσες από το φονικό συμβάν κρατώντας μία "διακριτική" στάση. Μετά από αρκετά χρόνια, όταν οι πληροφοριοδότες της αστυνομίας και μέλη των μυστικών υπηρεσιών άνοιξαν επιτέλους το στόμα τους, η αλήθεια έλαμψε: Τόσο η αστυνομία όσο και οι μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν για τη διαδήλωση· γνώριζαν ότι η KKK θα εμφανιζόταν οπλισμένη και με διάθεση να προκαλέσει μακελειό· δεν έκαναν όμως τίποτα για αυτό.

---

Η φονική βία αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο της οπλισμένης και εγκληματικής ακροδεξιάς.

---

Η ηθική δικαίωση των θυμάτων άργησε 36 χρόνια. Χρειάστηκε να περάσουν περισσότερες από τρεις δεκαετίες για να εγερθεί ένα μνημείο στη μνήμη των πεσόντων. Ο δήμος του Γκρίνσμπορο, μάλιστα, καθυστέρησε άλλα πέντε χρόνια για να εκδώσει επίσημη "συγγνώμη"  -κάτι που, τελικά, συνέβη λίγες μέρες στις 6 Οκτωβρίου του 2020. Κάποιοι άνθρωποι είναι πραγματικά αμετανόητοι, ιδιαίτερα όταν ο Νόμος και η Τάξη τους χτυπούν φιλικά την πλάτη μιλώντας για "νόμιμη αυτοάμυνα" των φασιστών.

Τι σημασία έχουν όμως όλα αυτά σήμερα; Λίγες ώρες πριν κλείσουν οι κάλπες στις αμερικανικές εκλογές, οι αναφορές για "ομορφιές" από πλευράς των οπαδών του Donald Trump -τραμπουκισμοί, καταστροφές, απειλές- ενάντια στους πολιτικούς τους αντιπάλους υπενθυμίζουν ότι η φονική βία αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο της ακροδεξιάς. Τα "στραβά μάτια" της αστυνομίας την καθιστούν ηθικά συνένοχη.

Ακριβώς, όπως συνέβη στη σφαγή του Γκρίνσμπορο το '79. Ακριβώς όπως συμβαίνει κάθε φορά που οι αστυνομικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν την οπλισμένη και εγκληματική ακροδεξιά ως "φιλαράκι" τους αλλά και -γιατί όχι;- πιθανό βοηθό τους.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr