Η ιστορία, η συνταγή και τα μυστικά της τέλειας caprese

Η μάλλον πιο αντιπροσωπευτικότερη ιταλική σαλάτα που υπάρχει, πήρε το όνομά της από το μικρό νησάκι Κάπρι, στον κόλπο της Νάπολης, που πλέον αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα θέρετρα της γειτονικής χώρας. Μοτσαρέλα, ντομάτα και βασιλικός αρκούν για να συνθέσουν το πιάτο, που πολλοί Ιταλοί παρομοιάζουν με κέικ. Ο λόγος που το κάνουν αυτό έγκειται στο ότι ο συνδυασμός των γεύσεων βρίσκεται σε ιδανική ισορροπία, υφή και υγρασία, ακριβώς όπως συμβαίνει και στην περίπτωση ενός καλοφτιαγμένου γλυκού. 

Έπειτα, μιλάμε για μία τέλεια καλοκαιρινή σαλάτα, που μπορεί να σε δροσίσει, την ίδια στιγμή που είναι πεντανόστιμη. Τέλος, υπάρχει και το αισθητικό κομμάτι, καθώς η τριχρωμία της -που θυμίζει την πίτσα Margherita- δημιουργεί μία feelgood αίσθηση στο μάτι. 

Η ιστορία και η καταγωγή 

Υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες για την προέλευση της σαλάτας caprese. Ένας από τους πιο δημοφιλείς μύθους σχετίζεται με τον Filippo Tommaso Marinetti. Το όνομα του Marinetti ενδεχομένως δεν σου λέει απολύτως τίποτα. Πρόκειται για έναν από τους κύριους ιδρυτές του κινήματος του φουτουρισμού στις αρχές του 20ού αιώνα. 

• Ο φουτουρισμός ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα που υποστήριζε και αναδείκνυε μέσω του έργου του τα νέα τεχνολογικά μέσα, που τα θεωρούσε ως μία επικράτηση του ανθρώπου απέναντι στη φύση. Οι αρχές του έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τις παλαιότερες τεχνοτροπίες και παραδόσεις, την αρχαιολογία και γενικότερα ότι συνδεόταν με το παρελθόν. Μέσω του φουτουρισμού αποθεώθηκαν οι ταχύτητες και οι ρυθμοί των βιομηχανικών πόλεων, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. 

Οι φουτουριστές συνήθιζαν να οργανώνουν μία ετήσια καλοκαιρινή εκδήλωση στο ξενοδοχείο Quisisana του Κάπρι. Το καλοκαίρι του 1924, ο Marinetti -όντας πολέμιος της παραδοσιακής ιταλικής κουζίνας- αποφάσισε πως πρέπει να προωθήσει περισσότερο τις χορτοφαγικές γαστρονομικές συνήθειες. Έτσι, επέλεγε την πρωτότυπη σαλάτα που σέρβιρε το εστιατόριο του Hotel Quisisana και που μεταξύ άλλων είχε και τα χρώματα της ιταλικής σημαίας. 

Η δημοφιλία της caprese εκτοξεύτηκε όταν την ανακάλυψε ο Βασιλιάς Farouk της Αιγύπτου. Ειδικά κατά τη δεκαετία του 1950, το έδεσμα εξελίχθηκε στο αγαπημένο πιάτο του και μέσω αυτού έγινε γνωστό σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα, εκτός από την κλασική μορφή της, ο Farouk συνήθιζε να την απολαμβάνει και μέσα σε σάντουιτς, συνήθως μετά το απογευματινό του μπάνιο. Πλέον, η caprese σερβίρεται τόσο σαν ορεκτικό όσο και σαν δεύτερο πιάτο, σύμφωνα με την κλασική ιταλική τελετουργία ενός τραπεζιού. 

Τα μυστικά για μία τέλεια caprese

Η κλασική επίστρωση της caprese, με τα "σκαλοπάτια" από εναλλασσόμενες φέτες ντομάτας και μοτσαρέλας, οφείλει να έχει ισορροπία όσον αφορά το μέγεθος του κάθε κομματιού των δύο υλικών. Πολύ σημαντικό είναι το πάχος της κοπής, το οποίο δεν πρέπει να είναι υπερβολικό ώστε να καθίσταται διαχειρίσιμο και ούτε πολύ λεπτό, για να μην εξελιχθεί ασυνεπές στον ουρανίσκο. Μία άλλη σημαντική παράμετρος σχετίζεται με τις επιπτώσεις του νερού. Η μοτσαρέλα θα πρέπει να έχει "στεγνώσει" για 10-15 λεπτά πριν κοπεί. Να θυμάσαι, πρόκειται για σαλάτα και όχι για ένα μαγειρεμένο πιάτο. Πρέπει να σερβίρεται αμέσως μετά την παρασκευή της και τα καρυκεύματα να προστίθενται την τελευταία στιγμή. 

Η συνταγή

Οι Ιταλοί υποστηρίζουν πως οι ντομάτες από την ακτή του Σορέντο, απέναντι από το Κάπρι, είναι οι καλύτερες που υπάρχουν, ενώ αποτελούν και τη βάση για τη δημοφιλή σάλτσα πίτσας San Marzano. Το μέγεθός της εν λόγω ντομάτας είναι συνήθως μέτριο προς μεγάλο και το χρώμα της έχει κάποιες πράσινες ανταύγειες. Κατά την περίοδο της ωριμότητάς της είναι σχετικά σκληρή στο εξωτερικό αλλά πλούσια και ζουμερή εντός, με ελάχιστους σπόρους. Φυσικά, δεν είναι εύκολο να προμηθευτείς τέτοιες οπότε προτίμησε κάποιες ντομάτες που είναι αρκετά ώριμες. Όσο για τη μοτσαρέλα, πρέπει να επιλέξεις αποκλειστικά αυτή από βουβαλίσιο γάλα. 

Υλικά

• 4 ώριμες ντομάτες
• 2 κεφάλια μοτσαρέλας Bufala
• φύλλα φρέσκου βασιλικού
• αγνό παρθένο ελαιόλαδο
• αλάτι και πιπέρι

Εκτέλεση

1. Κόβεις σε μέτριες ροδέλες τις ντομάτες και τη μοτσαρέλα.
2. Τοποθετείς τις φέτες εναλλάξ και τους προσθέτεις τα φύλλα βασιλικού. 
3. Προσθέτεις λίγο ελαιόλαδο καθώς και το αλάτι με το πιπέρι. 

Οι έξτρα προσθήκες και τα λάθη

Πολλοί συνηθίζουν να χρησιμοποιούν αγελαδινή μοτσαρέλα (fior di latte) αλλά αυτό είναι λάθος. Η fior di latte είναι πολύ πιο στεγνή από την Bufala, κάτι που έχει επιπτώσεις στο τελικό αποτέλεσμα. Επιτρέπει από την άλλη περισσότερα καρυκεύματα και έξτρα υλικά αλλά τότε ξεφεύγουμε από την αυθεντική caprese. 

Μία άλλη προσθήκη έχει να κάνει με τη ρίγανη, συνήθως ως συμπληρωματικό ή ακόμη και ως υποκατάστατο του βασιλικού. Ο βασιλικός όμως δεν έχει απλά διακοσμητικό ρόλο. Στην caprese τρώγεται, γι' αυτό και πρέπει να χρησιμοποιούνται μεγάλα και πλατιά φύλλα. Η ρίγανη από την άλλη είναι περισσότερο συνδεδεμένη με την ντομάτα και όχι τόσο με το τυρί. Ιδανικά, προτίμησε ένα από τα δύο αλλά ποτέ και τα δύο μαζί. 

Στο κομμάτι της χρήσης του αλατιού, φρόντισε να το χρησιμοποιήσεις σχεδόν αποκλειστικά στις φέτες ντομάτας και σε μικρές ποσότητες. Κάτι αντίστοιχο πρέπει να γίνει και με το ελαιόλαδο, το οποίο ιδανικά θα πρέπει να είναι ελαφρύ και με λίγο φρουτώδη γεύση, για να μην επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη σαλάτα αλλά να προσθέτει διακριτικές πινελιές. Όσον αφορά το πιπέρι, αρκεί ελάχιστη ποσότητα. 

Ούτε κατά διάνοια μην σκεφτείς να χρησιμοποιήσεις λεμόνι ή κάποιο είδους ξιδιού, όπως επίσης και έξτρα υλικά όπως κάππαρη, ελιές και σκόρδο, αν θέλεις να έχεις το 100% αυθεντικό αποτέλεσμα. Αυτά τα υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν όμως σε παραλλαγές της caprese. Τέλος, μιλώντας για παραλλαγές, τα τοματίνια ή η μοτσαρέλα σε μπλοκ, μπορούν να δώσουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Μην διστάσεις να πειραματιστείς αλλά μην περιμένεις να έχεις μία αυθεντική σαλάτα caprese. 

---

Διάβασε ακόμη για το πορτογαλικό γλυκό που κατακτά τον πλανήτη και το μυστικό νοστιμιάς πίσω από τις πατάτες των McDonald's.

---

Φωτογραφίες © Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr